Ông Nguyễn Văn Tư (ở xã Pơng Drang, huyện Krông Búk, Đăk Lăk) tự hạch toán: “1ha cà phê chăm tốt lắm thì được 3 tấn nhân, bán được 90 triệu đồng, nhưng chi phí phân bón, nước tưới, thuốc bảo vệ thực vật đã hết 65 triệu rồi, cộng thêm tiền công nữa là hết lời. Hiện tôi có 4ha, làm càng nhiều càng mệt chứ có lãi đâu”.
Anh Nguyễn Đình Thanh với mô hình trồng dưa lưới đạt doanh thu 500 triệu đồng/1.000 m2. Ảnh: Đ.N
Mặc dù giá thấp, song những ngày này, thương lái cũng không mặn mà với việc thu mua cà phê, nhiều nông dân muốn bán cà phê lấy tiền trang trải cũng không dễ.
“Mấy ngày nay tôi gọi điện cho thương lái, đại lý kêu bán mà chưa được. Có chỗ nói để coi đã, có người hẹn đến rồi không thấy”- chị Lê Thị Hòa (nông dân ở xã Ia Phìn, huyện Chư Prông, Gia Lai) – cho biết.
Trước thực trạng giá cà phê nhiều năm liền ở mức thấp, nhiều nông dân ở Tây Nguyên vẫn quyết không chịu bó tay, tìm tòi những hướng đi mới như chuyển sang trồng sầu riêng, măng cụt, dưa lưới... và không ít người đã thành công.
Hiện nhiều vùng chuyên canh sầu riêng, măng cụt và các loại cây ăn quả có giá trị đã xuất hiện giữa vùng đất được xem là thủ phủ cà phê của Việt Nam. Ông Nguyễn Quang Anh (huyện Krông Păk, Đăk Lăk) vừa thu hoạch xong vụ sầu riêng trái vụ trên diện tích 0,5ha đất chuyển đổi từ cà phê.
Ông Anh phấn khởi cho hay: “Trình độ của tôi cũng bình thường nên làm trái vụ chỉ được 12 tấn, bữa tôi bán giá 50.000 đồng/kg, thu về 600 triệu đồng. Đó là giá bị giảm do dịch Covid-19, chứ mọi năm sầu riêng trái vụ lên tới 70.000 – 80.000 đồng/kg”. Như vậy trên cùng đơn vị diện tích (0,5ha), doanh thu của ông Anh đã tăng gần 15 lần sau khi chuyển đổi từ cà phê sang sầu riêng. Tại tỉnh Đắk Nông, một số mô hình trồng măng cụt, các loại cây ăn trái cũng cho hiệu quả tương tự.
Đối với những nông dân có diện tích canh tác nhỏ, bà con đã chuyển đổi sang trồng một số cây ngắn ngày cho hiệu quả kinh tế rất cao như măng tây xanh, dưa lưới...
Đơn cử như mô hình chuyển đổi cà phê sang trồng dưa lưới của anh Nguyễn Đình Thanh (thị trấn Chư Sê, huyện Chư Sê, Gia Lai). Đầu năm 2019, anh Thanh quyết định phá bỏ 1.000m2 cà phê, đầu tư nhà lưới, hệ thống tự động để trồng 2.800 cây dưa lưới, cung cấp cho các siêu thị.
“Dưa lưới có thể thu hoạch 3 vụ/năm, nên nếu đầu tư bài bản, chăm sóc đúng kỹ thuật có thể thu được 500 triệu đồng/1.000m” - anh Thanh tự tin nói.