5 tỷ USD tuột khỏi tầm tay, nguy cơ kẻ bên lề cuộc chơi

11/07/2019 07:44
Với ô tô nguyên chiếc, Việt Nam ít có triển vọng xuất khẩu vào EU, nhưng với linh kiện, khi thuế giảm về 0% sẽ tăng cơ hội xuất khẩu. Tuy nhiên, DN Việt có nguy cơ đứng ngoài cuộc chơi.

Chuyển sản xuất sang Việt Nam

Hiệp định thương mại tự do EU - Việt Nam (EVFTA) được ký kết, với cam kết EU sẽ mở cửa thị trường ô tô cho Việt Nam. Theo đó, ô tô con thuộc nhóm 87023 đang hưởng thuế ưu đãi tối huệ quốc (MFN) 10% sẽ giảm về 0% sau 7 năm, còn linh kiện ô tô có thuế nhập khẩu từ 3-4% sẽ được cắt bỏ ngay khi EVFTA có hiệu lực.

Với ô tô nguyên chiếc, Việt Nam ít có triển vọng xuất khẩu vào EU; nhưng với linh kiện, khi thuế giảm về 0% sẽ tăng cơ hội để các DN xuất khẩu và là động lực thu hút đầu tư vào lĩnh vực này.

Mặc dù hàng năm phải nhập khẩu lượng lớn linh kiện phục vụ cho sản xuất lắp ráp ô tô trong nước, nhưng Việt Nam cũng xuất khẩu hàng tỷ USD các sản phẩm này. Hiện kim ngạch xuất khẩu linh kiện ô tô đạt gần 5 tỷ USD/năm, nằm trong top 10 những nhóm mặt hàng có giá trị xuất khẩu cao nhất hiện nay.

5 tỷ USD tuột khỏi tầm tay, nguy cơ kẻ bên lề cuộc chơi - Ảnh 1.

Dự báo sẽ có nhiều nhà sản xuất linh kiện ô tô chuyển các cơ sở sản xuất sang Việt Nam


Với thuế giảm về 0% ngay khi EVFTA có hiệu lực, chắc chắn sẽ mở ra cơ hội lớn hơn cho linh kiện ô tô Việt Nam thâm nhập thị trường EU. Tại EU, Đức là nước nhập khẩu linh kiện ô tô lớn nhất của Việt Nam và kim ngạch ngày càng tăng.Sản xuất linh kiện ô tô tại Việt Nam thời gian qua đã đạt được một số kết quả nhất định. Những linh kiện phụ tùng ô tô Việt Nam xuất khẩu cũng có công nghệ tương đối cao như bộ dây đánh lửa, phụ tùng trong hộp số, túi khí an toàn,... Điều này cho thấy tại Việt Nam có các nhà sản xuất linh phụ kiện ô tô đạt chất lượng cao và đã tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu. Tuy nhiên, chiếm đến trên 95% kim ngạch xuất khẩu linh kiện ô tô thuộc về các DN FDI.

Mới đây, Văn phòng chiến lược và chính sách thương mại thuộc Bộ Thương mại Thái Lan cho biết: Việt Nam ký các thỏa thuận thương mại và đầu tư với EU, xuất khẩu xe hơi và linh kiện, máy tính và các thiết bị điện của Thái Lan sẽ đối mặt với nhiều nguy cơ bởi vẫn phải chịu thế do nước này chưa có hiệp định thương mại tự do với EU. Việt Nam có thể đạt được nhiều lợi thế và lợi ích hơn Thái Lan. Thời gian tới, sẽ có nhiều nhà sản xuất linh kiện ô tô chuyển các cơ sở sản xuất sang Việt Nam.

DN Việt có lỡ cơ hội?

Muốn xuất khẩu linh kiện ô tô từ Việt Nam sang EU hưởng thuế 0%, theo cam kết, các sản phẩm chỉ có giá trị nguyên vật liệu không có xuất xứ, không vượt quá 45%. Tức là giá trị nguyên vật liệu có xuất xứ tại Việt Nam và EU phải chiếm tỷ lệ từ 55% trở lên. Nguyên vật liệu mua tại Việt Nam, nếu không đủ, có thể mua từ EU, hoặc từ các DN của EU đang đầu tư tại các nước khác về gia công chế tạo.

Theo các DN, tỷ lệ mua nguyên liệu tại chỗ, để sản xuất linh kiện ô tô tại Việt Nam rất thấp, bình quân chỉ đạt khoảng 28%. Với những sản phẩm giản đơn, có hàm lượng công nghệ thấp như dây điện, săm lốp, ắc quy, gương kính,... có thể đáp ứng được. Còn với những sản phẩm đòi hỏi công nghệ cao không hề dễ dàng.

Không những thế, số lượng DN Việt Nam tham gia vào các chuỗi cung ứng ở những lĩnh vực đòi hỏi công nghệ cao như sản xuất ô tô, thiết bị điện tử hiện rất ít. Theo số liệu từ Bộ Công thương, đến nay các DN nội địa chỉ mới cung ứng được khoảng 10% nhu cầu trong nước về sản phẩm công nghiệp hỗ trợ. Những linh kiện có hàm lượng công nghệ cao không làm được.

5 tỷ USD tuột khỏi tầm tay, nguy cơ kẻ bên lề cuộc chơi - Ảnh 2.
hị Chính phủ cần có chính sách hỗ trợ mạnh mẽ để khuyến khích các DN Việt Nam tham gia vào phát triển công nghiệp hỗ trợ,

Khảo sát của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho thấy, DN tư nhân chủ yếu hoạt động ở các lĩnh vực thương mại, dịch vụ, xây dựng... ít tham gia vào sản xuất, công nghiệp. Hơn 50% DN dân doanh vay vốn ngân hàng, chủ yếu để trang trải hoạt động, chứ ít đầu tư cho đổi mới sáng tạo, thiết bị máy móc hay công nghệ. Tỷ lệ sử dụng công nghệ cao rất thấp, so với các nước trong khu vực chỉ đạt 2%. Nguồn vốn đầu tư cho đổi mới công nghệ rất thấp, khoảng 0,2-0,3% tổng doanh thu.

Còn theo Nhóm công tác về ô tô xe máy thuộc Diễn đàn DN Việt Nam (VBF), đến nay không có nhiều nhà cung cấp Việt Nam đáp ứng được tiêu chuẩn để tham gia chuỗi sản xuất linh kiện ô tô, bởi thiếu bản quyền, không được chuyển giao công nghệ hoặc thỏa thuận cấp phép từ các nhà cung cấp chính hãng.

Mặc dù vậy, đây là cơ hội để đẩy mạnh sản xuất linh kiện phụ tùng xuất khẩu và  phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ trong nước. Ngoài EVFTA, năm 2018 Việt Nam cũng ký kết Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên thái Bình Dương (CPTPP) và linh kiện ô tô xuất khẩu sang các nước thành viên như Nhật, Canada,.... cũng sẽ giảm về 0%, sẽ tạo ra lợi thế.

Các chuyên gia trong VBF đã khuyến nghị Chính phủ cần có chính sách hỗ trợ mạnh mẽ để khuyến khích các DN Việt Nam tham gia vào phát triển công nghiệp hỗ trợ , như vậy mới tận dụng được cơ hội do các FTA mang lại, thoát cảnh gia công, lắp ráp.

Ông Marko Walde, Trưởng Đại diện Phòng Công nghiệp và Thương mại Đức tại Việt Nam, cho biết, việc tham gia chuỗi hay hợp tác với các doanh nghiệp FDI sẽ mở ra cơ hội lớn. Trong lĩnh vực sản xuất linh kiện ô tô, DN Đức đều sử dụng công nghệ hiện đại, vì vậy đã hợp tác với các DN địa phương, hỗ trợ về quản lý sản xuất, đảm bảo quy trình, nâng cao chất lượng sản phẩm và đào tạo nguồn nhân lực có trình độ. Chỉ riêng đào tạo nguồn nhân lực tay nghề cao, các DN Đức đã triển khai khắp cả nước và nguồn nhân lực này sẽ phục vụ cho kinh tế Việt Nam. Đó sẽ là lợi thế cạnh tranh, chứ không phải là nhân công giá rẻ.

Khi thu hút đông đảo DN đầu tư vào sản xuất linh kiện ô tô, cũng sẽ thúc đẩy ngành luyện kim, chế tạo máy, gia công cơ khí, điện, điện tử, tự động hóa trình độ cao phát triển.

Tin mới

iPhone của bạn sắp thành "đồ cổ"? Đây là điều bạn cần biết!
3 giờ trước
Mọi sản phẩm công nghệ đều có giới hạn vòng đời. Apple cam kết hỗ trợ các thiết bị của mình ít nhất 5 năm sau khi ngừng bán, nhưng sau mốc thời gian này, chúng có thể bị phân loại là “hàng cũ”.
"Áp thuế tiêu thụ đặc biệt với điều hoà là đẩy lùi sinh hoạt 40-50 năm"
2 giờ trước
Nhiều đại biểu Quốc hội đã đề xuất loại điều hoà nhiệt độ khỏi danh mục mặt hàng chịu thuế trong dự án Luật thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi).
Cuộc chạy đua robot của các 'ông lớn' công nghệ ngày càng nóng, tỷ phú Phạm Nhật Vượng cũng vừa nhanh chóng tham gia
2 giờ trước
Thị trường này được dự báo sẽ đạt 38 tỷ USD vào năm 2035, với gần 1,4 triệu lô hàng.
FWD Việt Nam: Điểm sáng trong bảng xếp hạng môi trường làm việc 2024
58 phút trước
Công ty Bảo hiểm Nhân thọ FWD tiếp tục được vinh danh trong bảng xếp hạng Top 100 Nơi Làm Việc Tốt Nhất Việt Nam 2024, khẳng định vị thế hàng đầu trong thị trường lao động.
Doanh số tại Việt Nam tăng mạnh, Yamaha kiếm được bao nhiêu tiền?
50 phút trước
Trong Quý III/2024, Việt Nam là thị trường có tăng trưởng doanh số cao thứ 2 trên toàn thế giới của Yamaha.

Tin cùng chuyên mục

Trung Quốc tự đẩy mình vào 'thời khắc sinh tử': 300 startup xe điện chỉ còn 7 hãng lớn có thể tồn tại, chiến trường xe điện khốc liệt hơn bất kỳ lúc nào
11 giờ trước
Chỉ những công ty có thể duy trì hoạt động mà không cần đến nguồn tài trợ bên ngoài mới có thể tiếp tục cuộc đua, trong bối cảnh nỗi lo về tình trạng dư thừa công suất luôn rình rập.
SUV điện cỡ lớn Hyundai Ioniq 9 chính thức ra mắt: Tầm di chuyển 620 km, đấu trực tiếp với VinFast VF 9
21 giờ trước
Mẫu xe này sẽ được bán tại Mỹ, Hàn Quốc từ đầu năm 2025 trong khi các thị trường khác phải đợi đến cuối năm.
Báu vật tâm linh: Thế giới chỉ 2 nước có, Việt Nam sở hữu cá thể 700 tuổi, thuộc hàng Tứ Thiết quý hiếm
21 giờ trước
Cá thể cổ thụ này được xếp hạng là Cây Di sản Việt Nam.
HIIVE by fusion: Ưu đãi mùa lễ hội dành cho doanh nghiệp tại Bình Dương
22 giờ trước
Doanh nghiệp phát triển, việc giữ chân nhân tài và xây dựng đội ngũ chuyên nghiệp, tận tâm ngày càng trở nên thách thức. Lựa chọn địa điểm tổ chức sự kiện hay nơi nghỉ dưỡng cho nhân viên không chỉ đơn thuần đáp ứng nhu cầu cơ bản mà còn là chiến lược khẳng định vị thế và nâng cao hiệu quả làm việc của đội ngũ nhân sự.