Sau kết luận của Thanh tra Chính phủ (TTCP), Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh yêu cầu các đơn vị rà soát dự án BOT có nhiều vi phạm, chấm dứt thực hiện theo hình thức BOT với khối lượng còn lại.
Xây ki-ốt bán tiền tỉ
Mới đây, TTCP đã ban hành kết luận thanh tra chỉ rõ nhiều sai phạm trong công tác đầu tư, xây dựng dự án BOT (xây dựng - kinh doanh - chuyển giao): Xây dựng công trình ngầm hóa kênh Cống Thôn.
Dự án đầu tư xây dựng công trình ngầm hóa kênh Cống Thôn, đoạn từ cống Baza đến cống Thềm Long (thị xã Từ Sơn), cùng hệ thống ki-ốt trên mặt kênh được UBND tỉnh Bắc Ninh phê duyệt vào tháng 11-2013. Tổng cộng có đến 108 ki-ốt, xây 2 tầng. Tổng giá trị dự án là gần 55,5 tỉ đồng theo hình thức hợp đồng BOT. Chủ đầu tư là Công ty TNHH Thượng Hải, thời gian thi công là 3 năm và vận hành khai thác là 45 năm.
Thanh tra Chính phủ kết luận việc cho phép chủ đầu tư xây ki-ốt kiên cố lên mặt kênh là sai quy định
Theo hợp đồng BOT được ký ngày 26-7-2014, nhà đầu tư phải dành 1 năm xây dựng ngầm hóa 587 m kênh, sau đó mới xây dựng ki-ốt trong thời gian 2 năm. Thế nhưng đến tháng 6-2015, chủ đầu tư mới thực hiện được khoảng 50% khối lượng ngầm hóa kênh (290/587 m), trong khi đã xây dựng 58/108 ki-ốt để kinh doanh là vi phạm hợp đồng cũng như tiến độ đã cam kết. TTCP chỉ rõ việc UBND tỉnh Bắc Ninh duyệt dự án cho phép nhà đầu tư xây dựng ki-ốt kiên cố trên cống bê-tông để kinh doanh dài hạn là không đúng quy định. Việc làm này không rõ hình thức BOT khi nhà đầu tư ký hợp đồng nhượng toàn bộ ki-ốt cho khách hàng để thu lợi.
Theo ghi nhận của phóng viên Báo Người Lao Động ngày 16-11, đoạn kênh này nằm ngay trung tâm khu chợ Ninh Hiệp (giáp ranh giữa Bắc Ninh và huyện Gia Lâm, Hà Nội) - một khu chợ sầm uất bậc nhất khu vực phía Bắc chuyên kinh doanh vải và quần áo thời trang. Với dự án BOT nêu trên, đoạn kênh gần khu chợ sầm uất đã được ngầm hóa, sau đó xây hàng chục ki-ốt 2 tầng lên trên với lối kiến trúc hiện đại để cho nhượng cho khách hàng. Trong khi đoạn kênh còn lại vẫn ngập ngụa rác thải, ô nhiễm. Có mặt tại khu ki-ốt này, phóng viên ghi nhận đa phần ki-ốt 2 tầng đã được nhượng lại cho các cá nhân buôn bán kinh doanh rất sầm uất. Một số người dân trong khu vực cho biết những ki-ốt 2 tầng nằm ở vị trí 2 mặt tiền có giá lên tới cả chục tỉ đồng, trong khi bình quân mỗi ki-ốt được nhượng lại tiền tỉ cho các cá nhân để kinh doanh.
Tránh gây thất thoát cho ngân sách
Ngay sau khi nhận kết luận thanh tra của TTCP, tỉnh Bắc Ninh đã khẩn trương tổ chức thực hiện. Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bắc Ninh tổ chức cuộc họp với các sở, ngành liên quan và lãnh đạo Công ty TNHH Thượng Hải - đơn vị thực hiện dự án BOT. Trước đó, doanh nghiệp này đã có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ và lãnh đạo tỉnh Bắc Ninh kiến nghị được tiếp tục thực hiện dự án BOT sau khi TTCP chỉ rõ nhiều sai phạm.
Sau cuộc họp, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh Nguyễn Tử Quỳnh đã chỉ đạo các đơn vị liên quan xác định thời gian chuyển giao dự án, đơn giá và hình thức khai thác, tránh gây thất thoát cho ngân sách nhà nước. Đặc biệt, không thực hiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho khách hàng thuê ki-ốt; chấm dứt việc áp dụng hình thức BOT cho chiều dài 278 m kênh còn lại.
Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh cũng giao Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chỉ đạo, phối hợp với nhà đầu tư khẩn trương lập, trình phê duyệt điều chỉnh dự án xây dựng mới đối với 290 m đã triển khai. Đồng thời, giao Sở Tài chính chủ trì phối hợp các cơ quan có liên quan theo chức năng nhiệm vụ xác định giá cho thuê ki-ốt, làm cơ sở để tính toán phương án tài chính, thời gian vận hành - chuyển giao của dự án.
Buông lỏng quản lý sử dụng đất, xây dựng cơ bản
Theo kết luận của TTCP, công tác phòng ngừa tham nhũng ở Bắc Ninh còn có mặt hạn chế, nhất là việc công khai, minh bạch các dự án đầu tư, đấu thầu quyền sử dụng đất. Nguyên nhân dẫn đến thiếu sót này là do vai trò, trách nhiệm của thủ trưởng một số cơ quan phòng chống tham nhũng còn hạn chế, biểu hiện sự buông lỏng trong quản lý, sử dụng đất đai và đầu tư xây dựng cơ bản.
Đối với dự án BOT xây dựng công trình ngầm hóa kênh Cống Thôn, Tổng TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh tổ chức kiểm điểm nghiêm túc đối với các cá nhân, tập thể có liên quan để xảy ra thiếu sót trong quá trình thực hiện dự án. Đồng thời, có giải pháp cụ thể để xử lý, khắc phục những sai sót nêu trên, báo cáo kết quả về TTCP.