Bất cập thuế thu nhập cá nhân

Thông tin đa số ý kiến tại phiên họp thẩm tra của Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội đồng tình với dự thảo nghị quyết của Chính phủ về nâng mức giảm trừ gia cảnh thuế thu nhập cá nhân (TNCN) lên 11 triệu đồng/tháng và giảm trừ cho người phụ thuộc 4,4 triệu đồng/tháng khiến nhiều người cho rằng chưa thỏa đáng.

Không đủ tiền nuôi con

Anh Đinh Văn Thanh (ngụ quận 9, TP HCM), nhân viên công ty kinh doanh đồ nội thất, cho biết vợ anh phải nghỉ ở nhà để trông con nhỏ nghỉ học do dịch Covid-19. Cả nhà chỉ trông vào mức thu nhập trên 9 triệu đồng/tháng của anh.

"Tôi mới đổi việc 3 tháng qua nên chưa kê khai giảm trừ gia cảnh trong năm nay, mỗi tháng đều bị tạm khấu trừ thuế TNCN. Đến cuối năm, tôi có thể được hoàn lại khoản giảm trừ gia cảnh nhưng vậy là một phần thu nhập đã bị "chiếm dụng" trong cả năm. Trong khi đó, cả nhà chỉ trông vào lương của mình tôi" - anh Thanh băn khoăn.

Tương tự, chị Lê Thu Hoài, nhân viên văn phòng tại TP HCM, có thu nhập 11 triệu đồng/tháng. Mỗi tháng, chị trả tiền thuê nhà 3,5 triệu đồng, cộng thêm tiền ăn uống, đi lại, điện thoại..., gần như không tiết kiệm được đồng nào.

"Nếu mức đánh thuế TNCN chỉ được điều chỉnh từ 9 lên 11 triệu đồng/tháng thì những người làm công ăn lương và phải thuê nhà như tôi vẫn rất khó khăn" - chị Hoài bày tỏ.

Người dân kê khai thuế tại Cục Thuế TP HCM Ảnh: TẤN THẠNH

Nên tính thuế từ 13-14 triệu đồng

Ông Nguyễn Văn Được, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Kế toán và Tư vấn thuế Trọng Tín, cho rằng nhà nước nên dự trù phần ngân sách và cân đối thu chi để có thể quyết mức giảm trừ gia cảnh cho tương lai, thay vì quyết mức tăng theo số liệu quá khứ như dự thảo đưa ra. Bởi lẽ, hiện nay, CPI tăng hơn 20% so với thời điểm bắt đầu áp dụng Luật Thuế TNCN 2012 nhưng CPI sẽ còn tăng tiếp ở các năm sau, trong khi mức giảm trừ gia cảnh này sẽ được duy trì trong thời gian khá dài. Ông Được đề xuất tăng mức giảm trừ với người nộp thuế lên 13-14 triệu đồng/tháng và người phụ thuộc cũng tăng tương ứng để bảo đảm nghị quyết không rơi vào tình trạng vừa ra đời đã lạc hậu.

Ông Được cũng đề nghị thiết kế, xây dựng luật theo hướng mở, cho phép Chính phủ được quyết tăng mức giảm trừ gia cảnh khi CPI có biến động tăng 5%-10%, thay vì phải đợi biến động đến 20% và trình Quốc hội xem xét. Quy trình này khiến quyết định được đưa vào cuộc sống có độ trễ lớn, gây thiệt thòi cho người đóng thuế.

"Dự thảo nghị quyết của Chính phủ về nâng mức giảm trừ gia cảnh nếu được Quốc hội thông qua trong kỳ họp tới thì nên được hồi tố từ thời điểm 1-1-2020 để hỗ trợ người dân trong bối cảnh dịch Covid-19 gây ra nhiều khó khăn, cũng để dễ dàng trong khâu tính thuế" - ông Được góp ý.

Ông Chung Thành Tiến, Giám đốc Công ty TNHH Dịch vụ kế toán Đồng Hưng, đánh giá chính sách thuế TNCN đang nắm "người có tóc" mà không nắm được "kẻ trọc đầu". Tức là, nhóm người lao động (NLĐ) có thu nhập trung bình, chủ yếu làm công ăn lương thì bị kiểm soát và trừ thuế rất chặt chẽ; còn nhiều đối tượng khác như diễn viên, ca sĩ, người mẫu… thì hầu như thoát thu thuế. Số thuế thu được từ nhóm có thu nhập 10-15 triệu đồng/tháng không đáng kể so với số thuế bị thất thoát.

"Quan trọng là tính đúng, tính đủ số thuế TNCN phải nộp hay không, có phù hợp với thực trạng người dân ở Việt Nam hay không? Còn nếu đơn thuần bàn về con số thì khó có điểm dừng, bởi dù tăng mức giảm trừ hơn nữa cũng không thỏa mãn được tất cả" - ông Tiến nhìn nhận.