“Bi kịch” cổ phiếu SAB: Từ đỉnh cao đến vực sâu

Cuối năm 2017, thị trường chứng khoán đã được chứng kiến những "cơn điên" của cổ phiếu SAB của Tổng công ty Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco) khi thị giá tăng ngoạn mục. 

Chắc hẳn giới đầu tư đặc biệt những người nắm giữ cổ phiếu SAB sẽ không quên được phiên giao dịch ngày 18/12. Đây là ngày mà thương vụ bán vốn Nhà nước lớn nhất trong lịch sử Việt Nam, lớn nhất Đông Nam Á trong 3 năm trở lại đây đã diễn ra thành công tại Sabeco. 

Bộ Công Thương đã bán thành công 343 triệu cổ phiếu SAB cho Công ty TNHH Vietnam Beverage với mức giá 320.000 đồng/cổ phiếu. Thương vụ đã đưa về cho nhà nước gần 110.000 tỷ đồng. Với mức định giá này, khi đó vốn hoá của Sabeco vượt 205.000 tỷ đồng, trở thành một "trụ" vững chắc thị trường chứng khoán khi đó.

Trước phiên đấu giá lịch sử này, cổ phiếu SAB cũng đã có chuỗi ngày leo thang về thị giá kỷ lục. Đình cao nhất là ngày 29/11/2017, SAB đạt mức giá cao nhất kể từ khi niêm yết trên sàn chứng khoán với 334.500 đồng/cổ phiếu.

Tuy nhiên, SAB không giữ vững được "phong độ" đỉnh cao đó mà ngay sau phiên đấu giá, cổ phiếu này đã lao dốc mạnh. Đến nay, cổ phiếu này vẫn chưa ngừng giảm.

Trong phiên 14/3, có thời điểm SAB đã giảm xuống 208.000 đồng/cổ phiếu, tuy nhiên dòng tiền vào cuối phiên khiến SAB hãm bớt đà giảm trong phiên ATC.

Chốt phiên, SAB giảm giá chỉ còn 214.600 đồng/cổ phiếu, giảm mạnh 2.400 đồng so với phiên trước đó. So với thời điểm đấu giá, SAB đã giảm 105.400 đồng, tương ứng giảm 34,8%. Đây cũng là mức giá thấp nhất của SAB kể từ tháng 7/2017. Vốn hoá của SAB hiện chỉ còn trên 137.000 tỷ đồng, giảm 70.000 tỷ so với thời điểm đấu giá.

Chi tới 110.000 tỷ để nắm quyền sở hữu của SAB, Thái Bev của tỷ phú Charoen Sirivadhanabhakdi với đại diện là Công ty TNHH Vietnam Beverage đang mất mát lớn trong thương vụ này. 

Tạm tính theo giá thị trường, lô cổ phiếu đấu giá chỉ còn giá trị 73.000 tỷ đồng, giảm tới hơn 37.000 tỷ so với giá đấu giá ngày 18/2. Tuy nhiên, Thái Bev cho rằng thương vụ này nằm trong kế hoạch Tầm nhìn 2020 của công ty, nhằm củng cố vị thế là hãng bia lớn nhất Đông Nam Á. Việc chi trả giá cao nhằm nắm quyền chi phối và sở hữu thương hiệu Bia Sài Gòn lâu đời. 

Tuy nhiên, gần đây Thái Bev cũng gặp nhiều khó khăn về tài chính khi phải xoay tiền cho thương vụ 5 tỷ USD với Sabeco.

Còn đối với các nhà đầu tư nhỏ lẻ nếu còn nắm giữ SAB từ cuối năm 2017 đến nay, chắc hẳn đang chịu "mất mát" khá lớn do đà suy giảm cổ phiếu chưa dừng lại này.

Mới đây, Sabeco đã đề nghị Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước cho phép gia hạn nộp báo cáo tài chính 4 quý năm 2017, báo cáo bán niên 2017, báo cáo tài chính năm 2017. Lý do được đưa ra là Sabeco là công ty đại chúng có quy mô lớn phải lập báo cáo tài chính hợp nhất, báo cáo công ty mẹ hợp cộng từ 2 nhà máy trực thuộc, báo cáo tài chính hợp nhất cộng từ 23 công ty con, ngoài ra phải thu thập số liệu của 21 công ty liên doanh, liên kết.

Năm 2018, Sabeco ước tính doanh thu và lợi nhuận sau thuế lần lượt là 35.981 và 4.806 tỷ đồng, tăng lần lượt 4,4% và 2,2% so với năm 2017. Cổ tức duy trì 35%.

Liên quan đến các sai phạm tại Sabeco, Kiểm toán Nhà nước vừa có kiến nghị lên Bộ Tài chính về việc truy thu Sabeco nộp ngân sách nhà nước khoản tiền 2.400 tỷ đồng.

Đặc biệt, Kiểm toán Nhà nước còn phát hiện một số sai phạm trong việc thoái vốn tại công ty con của Sabeco. Cụ thể, Kiểm toán cho rằng đơn vị tư vấn định giá là Công ty Cushman & Wakefield đã xác định giá trị doanh nghiệp Sabeco Pearl - một công ty con hoạt động trong lĩnh vực bất động sản của Sabeco thấp hơn giá thị trường đáng kể. 

Giá định giá của Sabeco Pearl khi đó là được xác định là 13.247 đồng/cổ phiếu, giá trúng đấu giá là 13.347 đồng/cổ phiếu. Sabeco Pearl là chủ đầu tư dự án cao ốc trên "đất vàng" số 2-4-6 Hai Bà Trưng (quận 1, Tp. HCM).

Kiểm toán cũng cho hay về việc Sabeco đầu tư thua lỗ vào nhiều công ty liên kết dẫn đến phải trích lập dự phòng 444 tỷ đồng. Đáng chú ý là khoản đầu tư 126 ỷ đồng vào Ngân hàng Đông Á. Hiện ngân hàng này đang bị Ngân hàng Nhà nước cho vào diện kiểm soát đặc biệt.

Ngoài ra, các khoản đầu tư thua lỗ khác của Sabeco là khoản đầu tư tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Phương Đông với 154,1 tỷ đồng; Công ty PVI Sài Gòn 39,3 tỷ đồng; Quỹ đầu tư Chứng khoán Sài Gòn A2 33,7 tỷ đồng; Công ty Cổ phần Chứng khoán Đại Việt gần 16 tỷ đồng; Quỹ đầu tư Việt Nam 24,8 tỷ đồng; Công ty Cổ phần Du lịch Dầu khí Phương Đông 23,938 tỷ đồng; Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển không gian ngầm 1,7 tỷ đồng; Công ty Cổ phần Bia Sài Gòn - Đồng Nai: 3,3 tỷ đồng.