Trong nhiều nền văn hóa, có một câu nói lâu đời hàm ý rằng sự giàu có của mỗi dòng họ sẽ mất đi qua 3 thế hệ. Hay như ở Việt Nam, dân gian ta thường truyền nhau câu nói: "Không ai giàu ba họ chẳng ai khó ba đời."
Nói cách khác, sự giàu có hiếm khi tồn tại lâu hơn đời cháu. Thuế, chi tiêu, sự phân tán của cải qua thế hệ con cháu và những ảnh hưởng không thể tránh khỏi của việc sở hữu rất nhiều tiền, cuối cùng đặt dấu chấm hết cho sự giàu có của một gia đình.
Tuy nhiên, gia đình Rockefeller đã bất chấp tất cả những điều đó. Gia tộc này hiện đang bước vào thế hệ thứ bảy với 170 người thừa kế, và họ vẫn duy trì sự giàu có đáng kinh ngạc của mình với khối tài sản trị giá 11 tỷ USD vào năm 2016, theo Forbes. Tức là đã hơn 100 năm trôi qua sau khi John D. Rockefeller trở thành tỷ phú đầu tiên của Mỹ sau khi thành lập Standard Oil vào cuối thế kỷ 19.
Tuy nhiên, điều đặc biệt hơn cả là gia tộc này vẫn gìn giữ sự đoàn kết, không có những vụ bê bối, thù hằn, kiện tụng và bi kịch điển hình thường xuất hiện tại các gia tộc giàu có khác. Hiện có hơn 250 thành viên của gia đình là hậu duệ trực tiếp của John D. Rockefeller và Laura Spelman Rockefeller.
Điều chắc chắn không thể thiếu là Rockefeller khởi đầu rất giàu có. Gia tộc Vanderbilts và Carnegies và Astors cũng vậy, nhưng bạn sẽ không bao giờ thấy họ cho đi hàng tỷ USD như gia đình Rockefeller. Vào tháng 5 năm ngoái, công ty Christie bán đấu giá bộ sưu tập của David và Peggy Rockefeller quá cố, bao gồm tác phẩm nghệ thuật và đồ vật có giá trị hơn 500 triệu USD và có thể lên tới 1 tỷ USD, và tất cả số tiền thu về được đem đi làm từ thiện. Trong suốt cuộc đời của mình, David Rockefeller đã thiện nguyện hơn 1 tỷ USD.
Vậy thì, những bí mật của Rockefeller là gì?
Trong một cuộc phỏng vấn hiếm hoi, David Rockefeller Jr., chủ tịch của Rockefeller & Co., cho biết gia đình ông đã phát triển một hệ thống các giá trị, truyền thống và thể chế khác nhau giúp các thành viên luôn sát cánh và cùng nhau giữ gìn sự giàu có. Những điều này rất hữu ích với những gia đình đang cố gắng nuôi dạy những đứa trẻ có quan điểm đúng đắn về tiền bạc - ngay cả khi bạn không quá giàu có.
Đầu tiên là các cuộc họp gia đình thường xuyên.
"Chúng tôi họp gia đình hai lần một năm, thường là hơn 100 người cùng ăn bữa trưa Giáng sinh trong một căn phòng chẳng hạn. Chúng tôi có một thứ có thể gọi là diễn đàn gia đình. Khi bạn 21 tuổi, bạn được mời tham gia các cuộc họp đó. Tại các cuộc họp mặt, gia đình nói về phương hướng, dự án, thành viên mới và bất kỳ tin tức gia đình nào khác liên quan đến sự nghiệp hoặc các cột mốc quan trọng. Điều quan trọng là mọi người đều cảm thấy họ là một phần của gia đình này, ngay cả chỉ được gả vào gia đình chúng tôi."
Rockefeller nói rằng duy trì lịch sử gia đình cũng rất quan trọng.
Những người nhà Rockefeller thực hiện việc này một phần thông qua một "căn nhà chung", nơi họ có thể tụ họp và kết nối với quá khứ của gia đình.
"Đây là một địa điểm quen thuộc và được truyền qua nhiều thế hệ. Tôi có thể quay trở lại nơi ông cố của tôi đã sống hơn 100 năm trước và xem ông, con trai ông và cả những đứa cháu của ông đã sống như thế nào."
Không còn duy trì một doanh nghiệp gia đình nữa cũng là một yếu tố quan trọng, Rockefeller nói. Nhiều tranh chấp trong các gia đình giàu có bắt đầu công việc kinh doanh - ví dụ như ai nên điều hành, nên điều hành như thế nào và ai nên được hưởng lợi.
Gia tộc Rockefeller đã không còn sở hữu công ty gia đình kể từ năm 1911, khi Standard Oil bị chính phủ chia tách thành các công ty niêm yết do luật chống độc quyền mới. Hậu quả của sự thay đổi đột ngột đó là, tài sản của Rockefeller, từ sở hữu một công ty khổng lồ đã biến thành nhiều công ty niêm yết công khai. Kết hợp với một loạt các ủy thác được soạn thảo cẩn thận, các cổ phiếu và tài sản tài chính dễ dàng được truyền lại cho các thế hệ tương lai mà ít phải chịu rủi ro về các biến động tài chính.
"Tất nhiên, sự giàu có trong gia đình chúng tôi xuất phát từ hoạt động kinh doanh dầu mỏ của Standard Oil, Rockefeller cho biết. "Tuy nhiên, công việc kinh doanh đã không mang chúng tôi lại với nhau, trong khi đã có rất nhiều gia đình vì thế mà bị chia tách. Một cách tình cờ, tôi nghĩ lại nghĩ rằng chúng tôi thật may mắn vì không sở hữu một doanh nghiệp có thể chia cắt mọi người trong gia đình. Chúng tôi đã có một công việc kinh doanh mang lại sự giàu có qua các thế hệ và được truyền lại qua ngày càng nhiều người, song vẫn được lưu giữ. Nhưng chúng tôi đã không có một doanh nghiệp cốt lõi."
Chất keo gắn kết mạnh mẽ nhất giữ gia đình Rockefeller bên nhau chính là giá trị gia đình, mà cụ thể ở đây là việc từ thiện. Họ thành lập rất nhiều quỹ khác nhau, bao gồm Rockefeller Foundation, the Rockefeller Brothers Fund và the David Rockefeller Fund với tổng giá trị tài trợ lên đến hơn 5 tỷ USD.
Các thành viên trong gia đình được khuyến khích tham gia vào các quỹ và giúp chọn lựa lý do họ muốn làm thiện nguyện. Bằng cách chú trọng bản sắc gia đình, nhà Rockefeller đã duy trì các giá trị cốt lõi của John Rockefeller Jr., người có "câu thần chú" được khắc trên đá tại Trung tâm Rockefeller:" Đối với mỗi quyền lợi đều gắn liền với một trách nhiệm; mỗi cơ hội đều gắn với một nghĩa vụ; và mỗi sự sở hữu là một bổn phận."
David Rockefeller Jr. nhớ rằng việc ông làm từ thiện với số tiền lần đầu tiên ông kiếm được vào năm 10 tuổi. Ông nhận tiền vào Chủ nhật và đưa một phần số tiền đó cho nhà thờ hoặc một số nơi khác - giống như ông cố John D. Rockefeller đã dùng số lẻ trong khoản lương đầu của ông để đóng góp.
"Nếu những giá trị không tồn tại, ngôn từ sẽ không còn tác dụng nữa," theo David Rockefeller Jr. "Vì vậy, tôi nghĩ rằng gia đình mình đã cố gắng hết sức để nuôi dưỡng những giá trị đó".
Tham khảo CNBC