Theo Kết luận thanh tra, năm 2001 hộ ông Trương Anh Quân và bà Đỗ Mỹ Linh ( ca sĩ Mỹ Linh ) mua lại đất của ông Đỗ Xuân Lâm (xã Minh Phú, Sóc Sơn) và đã được cấp sổ đỏ 600m2 đất ở từ năm 1997 trước khi có quy hoạch rừng năm 1998. Năm 2009, hộ ông Quân xây dựng 4 công trình và hạng mục phụ trợ khác.
“Đến năm 2014, UBND huyện Sóc Sơn, Phòng Tài nguyên-Môi trường huyện Sóc Sơn mới làm thủ tục hiệu chỉnh giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và năm 2015, Văn phòng đăng ký nhà và đất huyện Sóc Sơn lại làm thủ tục sang tên và cấp đổi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ ông Quân thuộc quy hoạch rừng phòng hộ Sóc Sơn”, Kết luận thanh tra chỉ rõ.
Trả lời báo chí trước đó, liên quan đến công trình nhà ca sỹ Mỹ Linh, Bí thư Huyện ủy Sóc Sơn Nguyễn Xuân Phương cho biết, đã được kết luận của Thanh tra Chính phủ năm 2006.
Theo ông Phương, gia đình ca sĩ Mỹ Linh có sổ đỏ và trong sổ hiện nay cho xây dựng là 400m2 đất làm nhà ở, 200m2 đất trồng cây ăn quả, còn lại 11.600 m2 đất vẫn là đất rừng. Nhưng hiện nay công trình nhà ca sĩ Mỹ Linh đã xây dựng với tổng diện tích 538,6m2. Số diện tích xây dựng vượt quá là hơn 138m2.
“Khi có kết luận của thanh tra, chúng tôi sẽ thực hiện nghiêm túc và tôi cũng muốn nói hãy coi ca sĩ Mỹ Linh như là một công dân. Sai đến đâu mình xử đến đấy và khi đã có kết luận sẵn sàng thuyết phục để mọi người tự nguyện khắc phục chứ không phải cưỡng chế...", ông Phương nói.
Ngoài công trình nhà ca sĩ Mỹ Linh, tại khu vực đất lâm trường xã Minh Phú còn có những công trình vi phạm trật tự xây dựng “khủng” khác. Trong đó, có hộ ông Ngô Văn Cam được UBND huyện Sóc Sơn cho mượn đất, được cấp sổ lâm bạ diện tích 15 ha và được sử dụng khoảng 4 ha đất của lâm trường Sóc Sơn thu hồi để thực hiện dự án JIFPRO, tổng diện tích ông Cam sử dụng khoảng 19 ha.
Từ năm 2001 - 2005, ông Cam chuyển nhượng cho 55 hộ, diện tích gần 130.000 m2 (48 trường hợp nằm trong đất được UBND huyện Sóc Sơn cấp sổ lâm bạ, 7 trường hợp có đất nằm trong đất thực hiện dự án JIFPRO) các hộ đã xây dựng 69 công trình, diện tích gần 4.400 m2, còn lại ông Cam sử dụng gần 60.000 m2. Ông Cam đã xây dựng khu du lịch Thiên Phú Lâm 57.500 m2 gồm 21 hạng mục: nhà ăn, nhà hàng, khu nhà ở...
Tại thôn Minh Tân, xã Minh Trí có trường hợp tổ hợp Hoàng Lê Gia Garden (hộ bà Lê Thị Lan Hương) sử dụng khoảng gần 20.000m2 xây dựng 5 công trình kiên cố 2 - 3 tầng dạng biệt thự, diện tích xây dựng trên 1.000m2.
Riêng về trường hợp Việt phủ Thành Chương nằm trên địa bàn xã Hiền Ninh, kết luận thanh tra không có đề cập cụ thể nào đến công trình này.
Liên quan đến việc xử lý các công trình vi phạm, Thanh tra Hà Nội kiến nghị tổ chức cưỡng chế ngay đối với các công trình vi phạm trật tự xây dựng năm 2017 - 2018 trên địa bàn 2 xã Minh Trí, Minh Phú và khu vực ven các hồ đã được UBND H.Sóc Sơn lập hồ sơ xử lý vi phạm, trả lại nguyên trạng ban đầu.
Trong khi đó, các công trình lớn như nhà ca sĩ Mỹ Linh, Việt phủ Thành Chương không nằm trong diện “cưỡng chế ngay”, “trả lại nguyên trạng” này. Đối với các công trình vi phạm từ trước, Thanh tra Hà Nội chỉ kiến nghị “thiết lập hồ sơ, có phương án xử lý đúng quy định của pháp luật, đảm bảo đất đai sử dụng đúng mục đích.
Thanh tra Hà Nội khẳng định, để xảy ra vi phạm nêu trên, trách nhiệm thuộc Chủ tịch UBND, Phó chủ tịch và cán bộ địa chính xã Minh Trí, xã Minh Phú; Giám đốc BQL rừng phòng hộ đặc dụng Hà Nội; Trưởng phòng Tài nguyên – Môi trường; Giám đốc Văn phòng đăng ký đất và nhà huyện Sóc Sơn; Đội trưởng đội Thanh tra Xây dựng huyện Sóc Sơn (nay là Đội quản lý trật tự xây dựng đô thị huyện).
Bên cạnh đó, có trách nhiệm của Chủ tịch, phó Chủ tịch UBND huyện trách lĩnh vực đất đai, trật tự xây dựng giai đoạn từ 2008 đến nay. Ngoài ra, có trách nhiệm của Thanh tra Sở Xây dựng trong việc thiếu đôn đốc, kiểm tra về trật tự xây dựng (giai đoạn 2014 - 2016) và trách nhiệm của Sở Tài nguyên – Môi trường trong công tác quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn 2 xã Minh Phú và Minh Trí (giai đoạn 2008 đến nay).