Năm ngoái, Bloomberg Economics đã thiết lập một mô hình để xác định tỷ lệ rơi vào suy thoái của Mỹ, con số này hiện đang ở mức 100% - đánh dấu đà tăng trưởng dài nhất của quốc gia này.
Trong khi phần lớn dữ liệu kinh tế trong mô hình này đều cho thấy sự trì trệ tiếp diễn, thì số lượng đơn xin trợ cấp thất thất nghiệp đã chứng kiến sự gia tăng chưa từng thấy vào cuối tháng 3. Trong 2 tuần cuối tháng 3, Mỹ đã có tới khoảng 10 triệu đơn trợ cấp thất nghiệp. Điều này cho thấy thị trường lao động vốn rất sôi nổi hiện đã co hẹp rất mạnh.
Sự gia tăng của tỷ lệ suy thoái chủ yếu được phản ánh từ số lượng người thất nghiệp tăng mạnh, nhưng tình trạng thị trường chứng khoán rớt giá đáng kể trong hầu hết cả tháng 3 cũng là một yếu tố quan trọng. Theo mô hình này, tỷ lệ trong tháng 2 là 33%. Ở thời điểm của bản báo cáo trước đó, Bloomberg Economics đã tính đến dữ liệu tài chính cả ở đầu tháng 3, nâng con số trên là 53%.
Nền kinh tế Mỹ đã ở trong trạng thái hoàn toàn khác so với 1 tháng trước. Đến nay, đã có hơn 14.000 trường hợp tử vong do Covid-19, trong khi số người nhiễm bệnh đã vượt mức 400.000 và là ổ dịch lớn nhất thế giới. Các hoạt động tụ tập đám đông đều được hạn chế và phần lớn người dân được yêu cầu ở trong nhà. Các nhà hàng, khách sạn, nhà máy và một loạt các hoạt động kinh doanh khác đều đã đóng cửa.
Việc nền kinh tế dừng hoạt động một cách đột ngột đã khiến nhiều nhà dự báo ước tính rằng nền kinh tế Mỹ sẽ trải qua tình trạng sụt giảm mạnh nhất từ trước đến nay trong quý II. Hơn nữa, một số nhà phân tích cũng dự đoán khoảng 20 triệu người sẽ mất việc tính đến tháng 7.
Hiện tại, triển vọng đối với kinh tế Mỹ ngày càng bi quan, khi một chỉ báo về tâm lý người tiêu dùng đã sụt giảm mạnh nhất vào tháng trước kể từ tháng 10/2008. Báo cáo về thị trường việc làm trong tháng 3 cho thấy các nhà tuyển dụng đã cắt giảm 701.000 việc làm – con số lớn nhất kể từ cuộc Đại Suy thoái, dù đây chỉ là con số trong nửa đầu tháng.
Thông thường, số lượng đơn trợ cấp thất nghiệp hàng tuần tăng lên là một trong những chỉ báo mà các nhà kinh tế tìm đến đầu tiên khi nhận định về các dấu hiệu Mỹ đã "trên đỉnh" của cuộc suy thoái kinh tế. Lần này, họ tiếp nhận thông tin rất nhanh và đưa ra cảnh báo sớm rằng nền kinh tế đang bị tổn thương và đã đi vào suy thoái.
Cho đến nay, Fed đã đưa ra những bước đi rất mạnh mẽ nhằm làm dịu những căng thẳng về kinh tế. NHTW Mỹ đã hạ lãi suất xuống gần mức 0 vào tháng trước, cho biết sẽ mua lượng lớn trái phiếu kho bạc, chứng khoán đảm bảo bằng thế chấp để đảm bảo hoạt động của thị trường và chi phí đi vay ở mức thấp.
Ngoài ra, chính phủ Mỹ cũng có hành động nhanh chóng. Tháng trước, Tổng thống Donald Trump đã đặt bút ký phê duyệt gói cứu trợ kinh tế lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ, có giá trị khoảng 2 nghìn tỷ USD. Dự luật này bao gồm việc phát tiền mặt trực tiếp cho nhiều người dân , hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ, dù vẫn chưa đảm bảo khoản tiền trợ cấp sẽ được chuyển đến kịp thời cho một số đối tượng.
Nhiều ý kiến định nghĩa một cuộc khủng hoảng sẽ diễn ra sau 2 quý liên tiếp tăng trưởng âm. Uỷ ban xác định chính thức tại Cục Nghiên cứu Kinh tế Quốc gia Mỹ đã có cách tiếp cận toàn diện hơn, họ xác định rằng suy thoái kinh tế là sự sụt giảm đáng kể trong các hoạt động lan rộng khắp cả nền kinh tế và kéo dài hơn một vài tháng.
Tuy nhiên, cơ quan này phải mất từ 6-12 tháng để tuyên bố điều này, do đó sự tồn tại của một cuộc suy thoái có thể được nhìn nhận rộng rãi trước khi nó trở thành chính thức. Biểu đồ dưới đây cho thấy, không phải cuộc suy thoái kinh tế nào cũng được "nhào nặn" giống nhau. Cuộc suy thoái 2007-2009 đặc biệt kéo dài và sâu sắc vì trùng thời điểm xảy ra khủng hoảng tài chính. Các cuộc suy thoái khác lại ngắn và ít tồi tệ hơn.
Các cuộc suy thoái thường đi kèm với tình trạng tỷ lệ thất nghiệp gia tăng nhanh chóng. Tỷ lệ thất nghiệp có sự khác nhau lớn giữa các đợt suy thoái, tuỳ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của cuộc suy thoái đó. Trong khi tỷ lệ thất nghiệp đạt đỉnh 10% trong năm 2009 và thậm chí cao hơn nữa trong đầu những năm 1980, thì những đợt suy thoái khác gây tổn hại nặng nề hơn nhưng tỷ lệ thất nghiệp lại thấp hơn. Nhiều nhà kinh tế dự đoán tỷ lệ thất nghiệp trong những tháng tới chủ yếu là những người ở độ tuổi thanh thiếu niên hoặc cao hơn, khi hàng triệu người Mỹ sẽ thất nghiệp.
Tham khảo Bloomberg