Tại Trung Quốc, khi dịch Covid-19 bùng phát khiến người dân không thể ra ngoài, các nhà hàng hiện đang ở tình thế tồi tệ nhất, với khoảng 60% không thể trang trải chi phí lao động và thuê mặt bằng, theo số liệu được biên soạn bởi Bloomberg và báo cáo của 50 công ty niêm yết. Trong số các công ty kinh doanh trang sức và may mặc, gần một nửa không có đủ tiền mặt để duy trì hoạt động trong 6 tháng, trừ khi nhu cầu tăng đột biến.
Trong khi số lượng ca nhiễm Covid-19 ở Trung Quốc đã giảm dần và các nhà bán lẻ bao gồm Starbucks Corp. và Haidilao International Holding Ltd. đã mở cửa trở lại hầu hết các cửa hàng ở khu vực có rủi ro nhiễm bệnh khác, thì nhu cầu của người tiêu dùng dường như chưa có dấu hiệu hồi phục nhanh chóng. Lý do là bởi họ vẫn ngần ngại ra khỏi nhà sau nhiều tuần được chính phủ cảnh báo về khả năng lây nhiễm chéo khi tiếp xúc với người khác.
Ngoài ra, Trung Quốc cũng đang cảnh giác với "làn sóng" bùng phát dịch bệnh thứ hai, một phần từ những người du lịch, cư trú ở những khu vực bị ảnh hưởng ở nước ngoài trở về.
Dù các nhà máy Trung Quốc đã hoạt động trở lại, kỳ vọng về sự phục hồi hình chữ "V" trong ngành bán lẻ và dịch vụ đã giảm dần khi đại dịch lan rộng trên toàn cầu. Hiện tại, các nhà kinh tế học ước tính nền kinh tế toàn cầu sẽ mất 2,7 nghìn tỷ USD vì dịch bệnh.
Tại Trung Quốc, các công ty tiêu dùng lớn nhất có thể duy trì hoạt động trong khoảng thời gian dài nhất. Chuỗi nhà hàng lẩu Haidilao có tới hàng trăm triệu USD để hỗ trợ hoạt động kinh doanh trong 9 tháng. Nhà bán lẻ Anta Sports và Chow Tai Fook Jewellery cũng có thể chi trả chi phí bán hàng và marketing trong hơn 6 tháng.
Những công ty khác phải đối mặt với rủi ro lớn hơn nhiều. Leysen Jewelry chỉ có thể giải quyết các khoản chi phí cố định trong 3 tháng. Nhà điều hành các cửa hàng đồ ăn nhanh Jiumaojiu và hãng sản xuất giày Daphne sẽ sớm hết sạch tiền mặt nếu người tiêu dùng tiếp tục ở nhà.
Nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Trung Quốc đã chứng kiến sự sụp đổ khi cạn kiệt tiền mặt. Tuy nhiên, tình trạng mong manh của các công ty tiêu dùng niêm yết còn cho thấy mối rủi ro về kinh lớn hơn, khi một trong số này sử dụng hàng ngàn người lao động trên cả nước. Các nhà phân tích dự đoán, do gặp khó khăn nên họ sẽ đóng cửa và sa thải nhân viên.
Catherine Lim, nhà phân tích của Bloomberg Intelligence, cho hay: "Số lượng cửa hàng của các nhà bán lẻ, nhà hàng chịu lỗ sẽ tăng lên khi đại dịch Covid-19 tiếp tục gây sức ép đối với tâm lý người tiêu dùng. Dòng tiền ra từ hoạt động kinh doanh tăng lên khi doanh số ở những cửa hàng này vẫn ở dưới mức tiêu chuẩn, có thể khiến các nhà vận hành phải đóng cửa."
Số liệu công bố hôm 16/3, cho thấy doanh số bán lẻ tại nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới đã sụt giảm 20,5% trong 2 tháng đầu năm nay, với ngành cung cấp dịch vụ giảm tới 43,1%. Ngành dịch vụ tại Trung Quốc chịu ảnh hưởng lớn hơn sản xuất. Tuần trước, các nhà kinh tế của Barclays ước tính sản lượng ngành dịch vụ sẽ giảm khoảng 70% so với năm ngoái vào tháng 2, sau đó hồi phục với mức giảm 40-45%. Trong khi đó, ngành sản xuất giảm 30-35%.
Chính phủ Trung Quốc đã hạ lãi suất, yêu cầu các ngân hàng thúc đẩy hoạt động cho vay và nới lỏng điều kiện đối với các công ty để họ tái khởi động và đưa nền kinh tế hoạt động trở lại. Chính quyền các địa phương cũng đưa ra những biện pháp kích thích nhằm khuyến khích người dân ra khỏi nhà và chi tiêu.
Tỉnh An Huy, Giang Tây và Giang Tô tuần trước đã kêu gọi giới chức là những người đầu tiên đến các nhà hàng, trung tâm thuơng mại đã mở cửa trở lại. Nam Kinh hiện đang chạy các chương trình khuyến mại cho người tiêu dùng đối với đồ ăn và đồ uống, đồ thể thao, điện tử tiêu dùng và sách. Trong khi đó, người dân Hàng Châu được sử dụng xe buýt và tàu điện ngầm miễn phí.
Dẫu vậy, những nỗ lực ấy lại quá muộn đối với Song Hongyang – nhà sáng lập nhà hàng Zui Weng Ting tại Thâm Quyến. Hôm 1/3, nhà hàng đã phải ngừng hoạt động sau hơn 20 năm, vì anh Song không thể chi trả khoản tiền thuê nhà hơn 10.000 tệ (1.400 USD) và tiền lương mỗi ngày cho nhân viên. Anh và chủ của ít nhất 3 cửa hàng gần đó đang cố gắng bán lại cửa hàng.
Song cho biết: "Tôi chưa từng trải qua giai đoạn nào khó khăn hơn thế này, hoạt động kinh doanh gần như bằng 0." Song chia sẻ rằng ngành kinh doanh dịch vụ ăn uống thường không có nhiều tiền mặt, lợi nhuận ổn định nhờ các khoản thanh toán của khách hàng nhưng dự trữ không có nhiều. Dịch bệnh bùng phát vào dịp Tết Nguyên đán đã "giáng đòn" nặng nề đối với họ, thời điểm này thường đóng góp 20-30% vào lợi nhuận hàng năm. Việc bất ngờ đóng cửa các nhà hàng cùng nỗ lực ngăn chặn dịch bệnh đã khiến họ khó có thể "sống sót".
Những công ty lớn có nhiều lựa chọn hơn là những chủ doanh nghiệp nhỏ như anh Song. Họ có thể tận dụng mức độ "phủ sóng" rộng để giảm bớt chi phí cố định như tiền thuê mặt bằng để trụ vững qua khủng hoảng. Theo đó, những công ty có thể trụ vững lâu hơn sẽ nhận thấy khủng hoảng chính là một cơ hội đối với họ. Các đối thủ cạnh tranh sẽ sụp đổ và họ có thể mua lại những công ty đó.
Tham khảo Bloomberg