Hãng tin Bloomberg dẫn nguồn tin thân cận cho biết Tổng thống Donald Trump đã chính thức đạt được thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 với Trung Quốc, đồng nghĩa sẽ không có 1 đợt thuế quan mới đánh vào số hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc trị giá khoảng 160 tỷ USD vào ngày 15/12 như lịch trình trước đó.
Cũng theo nguồn tin này, thỏa thuận được các cố vấn thương mại trình lên Tổng thống Trump hôm qua (12/12) có bao gồm lời hứa sẽ mua thêm nông sản Mỹ của Trung Quốc. Các quan chức cũng thảo luận về khả năng giảm thuế đối với hàng hóa Trung Quốc. Hai bên đã nhất trí các điều khoản nhưng các tài liệu pháp lý vẫn chưa được chốt chính thức. Một người phát ngôn viên của Nhà Trắng từ chối bình luận về tin tức này.
Trước khi gặp các cố vấn thương mại, ông Trump đã gặp một số lãnh đạo của các doanh nghiệp lớn nhất nước Mỹ.
Phiên hôm qua chứng khoán toàn cầu tăng điểm mạnh mẽ, lập kỷ lục mới và lợi suất trái phiếu cũng tăng cao nhờ niềm lạc quan về thỏa thuận thương mại. Đồng nhân dân tệ tăng mạnh nhất 1 năm. Tối qua ông Trump viết trên Twitter rằng Mỹ và Trung Quốc đang tiến "rất gần" đến 1 thỏa thuận thương mại "lớn".
Sau gần 20 tháng kể từ khi chiến tranh thương mại nổ ra, Mỹ đã áp mức thuế bổ sung 25% đối với 250 tỷ USD và sau đó là 15% lên 110 tỷ USD hàng Trung Quốc. Giờ đây hai bên đang thảo luận về việc giảm nhiều nhất là một nửa số thuế này.
Ngoài cam kết tăng mua nông sản, thỏa thuận giai đoạn 1 còn có thể buộc Trung Quốc cam kết hành động nhiều hơn để ngăn chặn tình trạng ăn cắp sở hữu trí tuệ và hai bên sẽ thống nhất không bóp méo tỷ giá hối đoái.
Những vấn đề nan giải hơn như các chính sách trợ cấp doanh nghiệp nội địa của Trung Quốc tạm thời được gác lại.
Đến tận trước hôm qua, các cố vấn của ông Trump vẫn phát đi những tín hiệu trái chiều và nhấn mạnh rằng Tổng thống vẫn chưa quyết định bước đi tiếp theo sẽ như thế nào. Diễn biến hiện tại cho thấy tình thế tiến thoái lưỡng nan mà ông Trump đang gặp phải trước thềm bầu cử 2020: nên cứng rắn, leo thang căng thẳng với Trung Quốc và tiếp tục theo đuổi thuế quan hay đi theo lời khuyên của các nhà cố vấn và lãnh đạo doanh nghiệp – những người cho rằng 1 thỏa thuận thương mại với Trung Quốc sẽ giúp kinh tế Mỹ hồi phục và tạo lợi thế để tái tranh cử.
Thông tin về thỏa thuận giai đoạn một ngay lập tức vấp phải sự chỉ trích từ đảng Dân chủ và cả một số thành viên của đảng Cộng hòa. Thượng nghị sĩ Marco Rubio, một trong những người chỉ trích Trung Quốc mạnh mẽ nhất trong Quốc hội Mỹ, cho rằng Nhà Trắng nên xét đến những rủi ro của thỏa thuận.
"Một thỏa thuận ngắn hạn sẽ làm mất đi đòn bẩy cần thiết để giải quyết những vấn đề quan trọng nhất như chính sách trợ cấp doanh nghiệp nội địa, ép buộc chuyển giao công nghệ của Trung Quốc", ông Rubio viết trên Twitter.
Các nhà làm luật của đảng Dân chủ thì cho rằng đây là biểu hiện cho thấy Mỹ sẽ nhượng bộ trước "những thức thức lớn càng ngày càng khó giải quyết".
Tham khảo Bloomberg