LTS: Đến nay, các văn bản dưới luật cài cắm điều kiện kinh doanh được dẹp bỏ khá nhiều, môi trường kinh doanh có thông thoáng hơn. Vậy mà cộng đồng doanh nghiệp vẫn gặp không ít khó khăn, chủ yếu đến từ cán bộ, công chức thừa hành.
TS Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, mới đây đã có chuyến đi tìm hiểu thực tế về áp dụng pháp luật liên quan đến đầu tư, kinh doanh đối với doanh nghiệp (DN) tại Nam Định.
Trở về, ông nói với PV: “Kinh khủng quá, người ta hoàn thành hết rồi mà cứ bị hành. Tài sản và cuộc sống của 300 công nhân dường như chưa được lãnh đạo địa phương quan tâm đúng mức”.
May nhưng… không may
Câu chuyện mà TS Cung nhắc đến liên quan đến Tổng Công ty May 10 (May 10). Theo đó, công ty đã đấu giá tài sản với giá cả triệu USD (23 tỉ đồng) nhưng sau nhiều tháng vẫn không thực hiện được quyền và nghĩa vụ về đăng ký biến động đất đai, tài sản gắn liền với đất… đã được pháp luật quy định.
Cụ thể, tháng 5-2018, May 10 mua đấu giá tài sản tại tỉnh Nam Định (tài sản phát mại của Ngân hàng BIDV Chi nhánh Nam Định đối với tài sản của Công ty Thương mại Bảo Minh Giang tại xã Nghĩa An, Nam Trực). Cuộc đấu giá này được tiến hành tại Trung tâm Dịch vụ bán đấu giá tài sản tỉnh Nam Định thuộc Sở Tư pháp tỉnh Nam Định.
Theo hồ sơ, nguồn gốc tài sản đến từ Công ty Bảo Minh Giang đã được UBND tỉnh Nam Định cấp giấy đỏ ngày 3-2-2016 cho khu đất thương mại dịch vụ rộng 11.715,2 m2, thời hạn sử dụng đất đến năm 2065. Tài sản này thế chấp tại BIDV Nam Định, do mất khả năng thanh toán nên BIDV Nam Định phát mại theo quy định của pháp luật.
Đồng thời, May 10 đã mua đấu giá toàn bộ phần tài sản hoàn thiện của dự án (BIDV Nam Định đã bàn giao các hóa đơn gốc có liên quan) nên đủ điều kiện về năng lực tài chính để thực hiện dự án...
Đến ngày 11-6, các bên bàn giao tài sản, giấy tờ có liên quan. Sau đó một ngày, May 10 đã đến Sở TN&MT tỉnh Nam Định để thực hiện nghĩa vụ theo quy định của pháp luật. Cụ thể, May 10 đề nghị các cơ quan quản lý nhà nước của tỉnh Nam Định xem xét, tạo điều kiện để công ty được chuyển đổi giấy đỏ mang tên May 10 nhưng không được.
23 tỉ đồng May 10 bỏ ra mua dự án này nay thành đất hoang. ảnh nhỏ: Công nhân May 10 đang làm việc. Ảnh: CTV
Lãng phí khủng khiếp
Ông Đinh Việt Thanh, Phó Trưởng phòng Tổ chức-Hành chính Tổng Công ty May 10, cho hay: Đến nay sau nhiều tháng tỉnh Nam Định vẫn còn chỉ đạo cấp dưới tham mưu, xin ý kiến cấp trên… một việc “đã rõ như ban ngày”.
Theo ông Thanh, tài sản mà May 10 đấu giá thành công đến nay cỏ vẫn đang mọc, lãng phí khủng khiếp. “Chắc May 10 có 10 cái may thì may hết rồi nên không còn may nữa!” - ông Thanh nói với giọng buồn.
Nhằm tìm mọi cách minh bạch để giải quyết vấn đề, ông Thanh cũng không quên chạy đi chạy lại cả Bộ TN&MT, Bộ Tư pháp… Rồi cuối cùng, cực chẳng đã ông Đinh Việt Thanh thay mặt May 10 gửi email cho Văn phòng Chính phủ, cũng như chạy đôn chạy đáo đến các nơi có thể đến để tham khảo và trình bày. Cũng may, sau khi nhận được kiến nghị của May 10, Văn phòng Chính phủ đã gửi công văn ngay cho UBND tỉnh Nam Định yêu cầu xem xét, trả lời kiến nghị của May 10 trước ngày 8-8.
Điều 189 Luật Đất đai 2013 đã quy định về điều kiện bán, mua tài sản gắn liền với đất được Nhà nước cho thuê thu tiền thuê đất hằng năm. Theo đó, người mua tài sản gắn liền với đất thuê phải đảm bảo các điều kiện: Có năng lực tài chính để thực hiện dự án đầu tư; có ngành nghề kinh doanh phù hợp với dự án đầu tư; không vi phạm quy định của pháp luật về đất đai đối với trường hợp đã được Nhà nước giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án trước đó. Điều 61 Nghị định 43/2014 cũng quy định: Thời gian thực hiện thủ tục giao đất, thuê đất là không quá 20 ngày không kể thời gian giải phóng mặt bằng; chuyển mục đích sử dụng đất là không quá 15 ngày. |
Vẫn đang chờ giải quyết
Trước sự đốc thúc của Văn phòng Chính phủ, ngày 7-8, UBND tỉnh Nam Định đã báo cáo về việc giải quyết kiến nghị của ông Đinh Việt Thanh. Theo đó, UBND tỉnh Nam Định căn cứ vào báo cáo của Sở TN&MT tỉnh này lý giải rằng vấn đề phát sinh vướng mắc trong quá trình lập thủ tục (sang tên) cho May 10 là: Việc thế chấp của Bảo Minh Giang tại BIDV là “thế chấp tài sản gắn liền với đất hình thành trong tương lai”. Vấn đề này, vẫn theo trả lời của UBND tỉnh Nam Định, Luật Đất đai và các nghị định thi hành chưa có quy định cụ thể.
“UBND tỉnh Nam Định đã chỉ đạo Sở TN&MT xin ý kiến Bộ TN&MT đối với trường hợp này. Hiện Bộ TN&MT đang nghiên cứu, xem xét. Sau khi có hướng dẫn của Bộ TN&MT, UBND tỉnh sẽ chỉ đạo các sở, ngành liên quan hướng dẫn Tổng Công ty May 10 thực hiện đúng quy định của pháp luật” - UBND tỉnh Nam Định cho hay.
Đại diện May 10 cho hay mới đây đã có một cuộc làm việc với một số sở, ngành của Nam Định nhưng vẫn còn nhiều khó khăn do cách hiểu pháp luật hai bên khác nhau. “Chúng tôi đang chờ đợi văn bản trả lời, hướng dẫn các vấn đề của tỉnh” - đại diện May 10 cho biết.
Trong khi đó, trao đổi với PV, Chủ tịch UBND tỉnh Nam Định Phạm Đình Nghị nói ngắn gọn: “Hiện tỉnh đang giải quyết, hoàn thiện thủ tục cho May 10”.
Điều đó cũng có nghĩa là hàng chục tỉ đồng của May 10 đã bỏ ra vẫn bị “chôn” tại chỗ và 300 công nhân mà May 10 tiếp nhận vẫn phải chờ đợi.
Cán bộ đùn đẩy, 10 năm chưa có giấy đỏ
Theo tìm hiểu của Pháp Luật TP.HCM, trong số rất nhiều kiến nghị của DN gửi tới Văn phòng Chính phủ thì số kiến nghị về đất đai không chiếm phần lớn. Tuy nhiên, đây lại là một trong những nút thắt khiến có những dự án bị tắc nhiều năm trời, gây tốn phí cho DN, ảnh hưởng tới niềm tin kinh doanh.
Tiêu biểu như trường hợp Công ty Maico Đà Lạt (Lâm Đồng) của một nhà đầu tư nước ngoài. Tháng 8-2008, UBND tỉnh Lâm Đồng cho Maico thuê đất và Maico đã đóng đủ số tiền thuê đất theo thông báo của Cục Thuế tỉnh Lâm Đồng.
Hợp đồng thuê đất được ký kết nhanh chóng nhưng 10 năm qua Maico vẫn chưa được cấp giấy đỏ. Trong văn bản gửi Thủ tướng hồi tháng 4-2018, Maico cho biết: Trong khi Sở Tài chính hướng dẫn Maico liên hệ với Sở TN&MT, Cục Thuế tỉnh Lâm Đồng để được giải quyết thì hai đơn vị này lại hướng dẫn Maico… liên hệ với Sở Tài chính.
Mọi chuyện không được giải quyết, thậm chí năm 2013 Sở Tài chính tỉnh Lâm Đồng còn đề nghị UBND tỉnh Lâm Đồng thu hồi các quyết định giao đất và cho thuê đất đối với Maico.
Đến nay vì mọi việc "giẫm chân tại chỗ" nên Maico lại cầu cứu Thủ tướng "quan tâm chỉ đạo UBND tỉnh Lâm Đồng sớm thực hiện việc hoàn thành cấp giấy đỏ" để "tránh tạo nên tâm lý hoang mang cho nhà đầu tư bởi sự thiếu nhất quán của các cơ quan thừa hành trong việc chấp hành pháp luật và áp dụng pháp luật vào thực tiễn".