Bộ trưởng Bộ Công Thương: Trung Quốc-thị trường lớn của nông sản VN

Lần đầu tiên Thủ tướng đối thoại với nông dân

Tại Hội nghị đối thoại giữa Thủ tướng Chính phủ với nông dân với chủ đề “Tháo gỡ vướng mắc, khơi dòng động lực, tiếp đà 30 năm đổi mới” diễn ra sáng 9.4 tại Hải Dương, do Trung ương Hội Nông dân Việt Nam chủ trì, phối hợp Văn phòng Chính phủ chỉ đạo tổ chức. Báo Nông Thôn Ngày Nay/Dân Việt là đơn vị được giao trực tiếp tổ chức thực hiện.

Một trong những vấn đề được quan tâm là với nông dân, thị trường tiêu thụ, đầu ra cho sản phẩm nông sản luôn là nỗi lo lớn. Người nông dân cảm thấy bế tắc khi liên tục rơi vào cảnh trồng ra rồi lại không tiêu thụ được, tìm kiếm thông tin thị trường tiêu thụ thật khó khăn.

Trung Quốc là thị trường lớn của Việt Nam

Nông dân Nguyễn Công Thừa, Chủ nhiệm HTX Anh Đào, TP. Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng chuyên về sản xuất, chế biến nông sản công nghệ cao đặt câu hỏi hỏi: “Sản lượng hàng năm của tôi gần 1.000 tấn, doanh thu đạt hơn 100 tỷ đồng/năm. Cái khó của tôi là sản phẩm của HTX đều là hàng chất lượng cao nhưng khi bán thì giá lại bằng các sản phẩm thông thường vì người tiêu dùng không phân biệt được cũng như do hàng Trung Quốc giả mạo rất nhiều.

Xin hỏi Thủ tướng có chỉ đạo gì các cơ quan chức năng để sản phẩm nông nghiệp công nghệ cao được bán với đúng giá trị và làm sao để sản phẩm của mình không mãi phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc?”

Nông dân Nguyễn Công Thừa, Chủ nhiệm HTX Anh Đào, TP. Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng

Còn nông dân Đặng Thị Dịu, khu 7, phường Hải Hòa, thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh đặt câu hỏi dành cho Thủ tướng: “Với nông dân, thị trường tiêu thụ, đầu ra cho sản phẩm nông sản luôn là nỗi lo lớn.Người nông dân cảm thấy bế tắc khi liên tục rơi vào cảnh trồng ra rồi lại không tiêu thụ được, tìm kiếm thông tin thị trường tiêu thụ thật khó khăn.

Một trong những nguyên nhân khiến cho nông sản khó tiêu thụ, tìm kiếm thị trường xuất khẩu khó khăn là do thiếu định hướng và thiếu thông tin thị trường.

Xin hỏi Thủ tướng có chính sách gì để các cơ quan chức năng có liên quan làm tốt công tác định hướng và thông tin thị trường giúp cho người nông dân tiêu thụ và xuất khẩu nông sản ra thị trường thế giới?”

Nông dân Đặng Thị Dịu, khu 7, phường Hải Hòa, thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh

Trước hai câu hỏi nêu trên, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh cho biết, công tác thông tin, định hướng trong sản xuất nông nghiệp, trong đó thông tin thị trường rất cần thiết cho nông dân.

Ông Trần Tuấn Anh nói: “Như Thủ tướng đã nói, năng lực của chúng ta trong sản xuất nông nghiệp nói chung rất lớn. Chính vì vậy, nhiệm vụ trọng tâm của Chính Phủ, bên cạnh phát triển thị trường, năng lực sản xuất của người nông dân, thì công tác chuẩn hóa thông tin cũng được quan tâm.

Bộ Công Thương đã chủ động xây dựng thông tin tại các thị trường. Đặc biệt là các thị trường liên quan tới hoạt động khai thác, hội nhập của chúng ta cũng như những thị trường cụ thể liên quan tới từng ngành hàng.

Nhưng chúng ta cần phân biệt rõ, thông tin là những thông tin và định hướng để phục vụ cho những trọng tâm trong nhiệm vụ nông nghiệp của chúng ta theo đề án của Thủ tướng và thông tin tại những thị trường cụ thể.

Dù nguồn lực có lớn tới đâu, nhưng nếu chúng ta đi vào từng ngành hàng cụ thể, đồng thời lại phục vụ cho từng hộ sản xuất riêng lẻ thì khó có thể đủ nguồn lực. Vì vậy, như Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường đã nói, quan trọng là tổ chức được sản xuất theo quy mô mới và mô hình của hợp tác xã để chúng ta có điều kiện cung cấp thông tin kịp thời, đầy đủ và khai thác thông tin có hiệu quả hơn”.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh trả lời câu hỏi của nông dân tại hội nghị 

Về thị trường, cụ thể là thị trường Trung Quốc, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết, ông đồng tình với ý kiến của Thủ tướng Chính phủ, đó là Trung Quốc đang là thị trường tiêu thụ các mặt hàng thương mại lớn nhất từ nước ta.

Theo thống kê, quy mô thương mại hai chiều đang là hơn 150.000 tỷ. Riêng mặt hàng nông sản, thủy sản xuất khẩu sang Trung Quốc cũng tăng trưởng cao nhất, đạt 61%. So với các thị trường khác như EU đạt 16%, Mỹ đạt 14%.

“Điều đó cho thấy chúng ta đang có những điều kiện do tính chất “buộc chân nhau” của hai nền kinh tế. Lợi thế của chúng ta là nước láng giềng, có những mặt hàng nông sản mà nước bạn cần.

Thời gian qua, rất nhiều hiện tượng ảnh hưởng tiêu cực tới hoạt động sản xuất của nông dân chủ yếu do hoạt động xuất nhập khẩu, thông quan. 

Kênh Nhà nước chúng ta có thể quản lý, kiểm soát tốt. Nhưng nhiều loại rau, quả, trái cây của chúng ta xuất khẩu qua biên giới theo đường tiểu ngạch, gần như nước ta không thể kiểm soát, cũng như kiểm dịch, kiểm tra chất lượng sản phẩm... Thậm chí, chúng ta từng xuất khẩu tới 300.000 tấn lợn hơi qua con đường này. Vậy nên, khi nước bạn xiết chặt chúng ta lập tức gặp khó khăn”, Bộ trưởng phân tích.

Nâng cao chất lượng nông sản Việt

Theo Bộ trưởng Bộ Công Thương, quan điểm của Bộ là phát triển thương mại đa dạng với tất cả các đối tác, khách hàng trên thế giới theo đúng quan điểm, chủ chương đối ngoại của nước ta.

Để không bị lệ thuộc vào thị trường Trung Quốc, cách duy nhất là chúng ta phải tích cực tìm kiếm, khai thác nhiều thị trường mới. Để xuất khẩu nông sản bền vững, ổn định, hiệu quả và tránh phụ thuộc vào một thị trường nhất định, Chính phủ đã và đang nỗ lực, kiên trì để mở rộng thị trường cho hàng hóa của Việt Nam, trong đó có nông thủy sản và đã đạt được nhiều kết quả tích cực.

Hiệp định CPTPP ký ngày 8.3 vừa qua với 11 quốc gia là cơ hội rất lớn để Việt Nam mở rộng thị trường. Chúng ta cũng có Hiệp định Tự do Thương mại với Liên minh Châu Âu dự kiến sẽ được ký kết cuối năm 2018. Đây đều là những đối tác thương mại quy mô hàng đầu đối với Việt Nam.

Như vậy, chúng ta hoàn toàn có cơ hội mở rộng thị trường, tạo dung lượng thị trường, ổn định thị trường cho sản xuất của nông nghiệp Việt Nam.

Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho rằng cần quan tâm tới chất lượng, năng lực cạnh tranh, thương hiệu của nông sản Việt Nam

Nhưng dù là thị trường Trung Quốc, Mỹ hay Châu Âu, chúng ta đều phải quan tâm tới chất lượng sản phẩm, năng lực cạnh tranh, thương hiệu sản phẩm... Tất cả đều liên quan tới tổ chức sản xuất.

Chỉ khi nào chúng ta có được sự cạnh tranh về giá của sản phẩm, cũng như đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn về chất lượng sản phẩm, kể cả vệ sinh an toàn thực phẩm thì lúc đó chúng ta sẽ không phụ thuộc vào bất kỳ thị trường nào.

Bà con nông dân cũng cần chủ động nâng cao nhận thức, nắm bắt thông tin, liên kết với doanh nghiệp, sản xuất nông sản theo tiêu chuẩn, quy định của thị trường nhập khẩu, đảm bảo uy tín chất lượng và sự bền vững cho hàng nông sản xuất khẩu Việt Nam.