Bộ trưởng Công thương Trần Tuấn Anh nói gì về các dự án bauxite ở Tây Nguyên?

Trả lời chất vấn của đại biểu về hiệu quả các dự án bauxite ở Tây Nguyên, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết hiện đang thực hiện thí điểm 2 dự án tại Tân Rai (Lâm Đồng) và Nhân Cơ (Đăk Nông). Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) là đơn vị được giao triển khai đầu tư.

Dự án alumin Tân Rai bắt đầu được đầu tư xây dựng từ năm 2006 và Dự án alumin Nhân Cơ được đầu tư xây dựng từ năm 2007.

Đến nay, Dự án alumin Tân Rai đã đi vào vận hành thương mại từ tháng 10/2013. Dự án đã sản xuất ổn định. Cụ thể năm 2017 cho ra 636,7 ngàn tấn alumin, đạt công suất vận hành theo cam kết của nhà thầu, tức 630 ngàn tấn/năm. Còn năm 2018 dự kiến sẽ đạt sản lượng 650 ngàn tấn alumin, đạt công suất thiết kế.

Đối với Dự án alumin Nhân Cơ, ngày 16/12/2016, nhà máy đã có sản phẩm alumin đầu tiên và ngày 1/7/2017 nhà máy chính thức đưa vào vận hành thương mại. Về sản lượng, năm 2017 đạt 501 ngàn tấn alumin, đạt 77% công suất thiết kế. Còn theo kế hoạch năm 2018 sản lượng sẽ đạt 580.000 tấn alumin, năm 2019 sẽ đạt công suất thiết kế là 650.000 tấn alumin.

Theo Bộ trưởng, mặc dù thời gian các dự án đi vào hoạt động chưa dài - Tân Rai 5 năm và Nhân Cơ gần 2 năm, nhưng qua quá trình vận hành sản xuất cho thấy việc sản xuất ở các nhà máy ổn định, sản phẩm đầu ra đạt chất lượng tốt, các chỉ tiêu chất lượng sản phẩm, tiêu hao nguyên vật liệu, năng lượng đã đạt được theo thiết kế, một số chỉ tiêu đạt cao hơn so với thiết kế.

Các hạng mục công trình của dự án đã được đầu tư đồng bộ, đặc biệt là các hạng mục liên quan đến công tác xử lý bùn đỏ, bảo vệ môi trường. Các vấn đề về môi trường, xã hội, an ninh, quốc phòng... theo mục tiêu đề ra được bảo đảm.

Ông cũng nhấn mạnh thời gian qua gặp thuận lợi về thị trường. Trong năm gần đây và hiện nay giá bán alumin trên thị trường khả quan. Cụ thể, giá trung bình năm 2017 là 344 USD/tấn (FOB), bình quân 8 tháng đầu năm 2018 là 480 USD/tấn, có thời điểm tháng 4 năm 2018 giá alumin lên đến 672 USD/tấn.

Bộ trưởng cho biết đây là mức giá tốt so với phương án tính toán ban đầu để bảo đảm hiệu quả đầu tư của dự án. Do vậy, hoạt động sản xuất kinh doanh của 2 dự án tới thời điểm này khá thuận lợi và ổn định, sản phẩm đạt tiêu chuẩn chất lượng và thị trường tiêu thụ chấp nhận tốt. Đến nay TKV đã cấp alumin/hydrat đến các thị trường Trung Đông, Ấn Độ, Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản, Thổ Nhĩ Kỳ, Thái Lan...

Bên cạnh đó, điểm tích cực là sau một thời gian ngắn, Việt Nam đã nhanh chóng làm chủ được công nghệ, chủ đầu tư đã có và tiếp tục các giải pháp cải tiến kỹ thuật công nghệ, hợp lý hóa dây chuyền sản xuất, nâng cao sản lượng sản xuất nhờ đó giá thành sản phẩm alumin giảm đáng kể giá thành sản xuất năm sau thấp hơn năm trước.

"Việc 2 dự án bauxite đi vào hoạt động đã tạo năng lực sản xuất mới mới để đóng góp vào tăng trưởng kinh tế của đất nước nói chung và vào sự phát triển kinh tế - xã hội khu vực Tây Nguyên và 2 tỉnh Đăk Nông và Lâm Đồng nói riêng", Bộ trưởng nói.

Nói thêm về mục tiêu tổng thể trong xây dựng dự án bauxite, Bộ trưởng cho biết không đơn thuần ở khai thác, chế biến alumin xuất khẩu, mà còn là tổ hợp dự án lớn và được phân kỳ đầu tư theo từng giai đoạn.

Theo đó, giai đoạn đầu là triển khai xây dựng 2 dự án alumin, kế tiếp sẽ thực hiện dự án điện phân nhôm. Tuy nhiên, dự án điện phân nhôm chỉ được triển khai trên cơ sở đánh giá lại kết quả thực hiện 2 nhà máy ở Tân Rai và Nhân Cơ.

Hiện Bộ Công Thương đang lấy ý kiến các bộ ngành liên quan, địa phương để có đánh giá toàn diện, tổng thể hiệu quả dự án trong các lĩnh vực kinh tế, thương mại, an ninh, chính trị... Dự kiến việc tổng kết sẽ kết thúc vào cuối năm 2018, sau đó Bộ Công Thương xin ý kiến cấp có thẩm quyền chủ trương đầu tư tiếp theo.