Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng: Đang dự kiến kinh phí Chương trình phục hồi kinh tế

Chương trình này do Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang phối hợp với Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước dự kiến kinh phí, phương án huy động, phân bổ và sử dụng nguồn lực, bao gồm cả chính sách tài khóa và tiền tệ để hỗ trợ phục hồi và phát triển kinh tế xã hội.

Thông tin trên vừa được Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết trong báo cáo một số nội dung liên quan đến nhóm vấn đề chất vấn tại kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV.

Ông Dũng là Bộ trưởng kinh tế duy nhất sẽ trả lời chất vấn ở kỳ họp này, và cũng đăng đàn sau ba Bộ trưởng Y tế, Lao động - Thương binh và xã hội, Giáo dục và đào tạo.

Chính sách hỗ trợ kịp thời, quy mô đủ lớn, thời gian đủ dài, phạm vi đủ rộng

Giải pháp phục hồi và phát triển kinh tế trong bối cảnh tình hình mới là vấn đề được Quốc hội rất quan tâm và đã chọn để chất vấn Bộ trưởng Dũng.

Báo cáo của Bộ trưởng nêu rõ, trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 kéo dài, tác động nặng nề, toàn diện đến hầu hết các quốc gia trên thế giới, các quốc gia đã triển khai nhiều gói hỗ trợ quy mô lớn, chưa từng có tiền lệ, tăng trần nợ công, nợ chính phủ,… để có nguồn lực thực hiện phòng, chống dịch bệnh, chống suy thoái, phục hồi kinh tế, đồng thời tận dụng cơ hội để giải quyết những hạn chế, thách thức, cơ cấu lại nền kinh tế và phát triển các động lực tăng trưởng mới.

Sự hồi phục kinh tế thế giới phụ thuộc vào diễn biến của dịch COVID-19, tiến độ tiêm vaccine, phát triển thuốc đặc trị và phối hợp quốc tế, đồng thời cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro về ổn định tài chính, tiền tệ, lạm phát, thiếu hụt nguồn cung và năng lượng, thiên tai, biến đổi khí hậu...

Bộ trưởng đánh giá, trong nước, dịch bệnh ảnh hưởng cả trong ngắn, trung và dài hạn, tác động đến tất cả các khía cạnh y tế, an sinh xã hội, kinh tế, văn hóa… Nền kinh tế đối mặt với không ít rủi ro, thách thức về ổn định kinh tế vĩ mô, các cân đối lớn, lao động, việc làm, lạm phát, nguyên vật liệu đầu vào, an sinh, an ninh và trật tự xã hội.

Thời gian qua, với sự đồng hành của Quốc hội, Chính phủ ban hành nhiều chính sách, giải pháp nhằm nỗ lực huy động mọi nguồn lực hỗ trợ người dân, doanh nghiệp vượt qua khó khăn của dịch bệnh nhưng quy mô các chính sách hỗ trợ còn tương đối thấp, chủ yếu tác động về phía cung, chưa có giải pháp tổng thể cùng với nguồn lực mạnh mẽ hỗ trợ cho người dân, người lao động, doanh nghiệp, thúc đẩy phục hồi đồng bộ cả về phía cung và phía cầu của nền kinh tế, Bộ trưởng nhìn nhận.

Theo ông, nếu không có chính sách hỗ trợ kịp thời với quy mô đủ lớn, thời gian đủ dài, phạm vi đủ rộng, nền kinh tế không thể sớm phục hồi và tăng trưởng. Từ đó, ảnh hưởng đến thực hiện các mục tiêu hằng năm, 5 năm, 10 năm, làm suy yếu thành quả, nỗ lực của cả đất nước sau hơn 35 năm “Đổi mới”, nguy cơ tụt hậu so với khu vực và thế giới.

Đến nay, dịch bệnh dần được kiểm soát. Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 128/NQ-CP ngày 11/10/2021 để chủ động chuyển sang phòng, chống, thích ứng linh hoạt, an toàn, hiệu quả dịch COVID-19, đưa đất nước chuyển sang trạng thái bình thường mới sớm nhất có thể. Nghị quyết ngay lập tức có tác động tích cực đến người dân, doanh nghiệp và nền kinh tế.

Do vậy, Bộ trưởng khẳng định, việc xây dựng Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế xã hội (KTXH) tại thời điểm hiện nay là hết sức phù hợp và cấp thiết, nhằm tập trung hỗ trợ nền kinh tế sớm vượt qua khó khăn, thúc đẩy tăng trưởng và phát triển, sớm trở lại trạng thái bình thường mới, không lỡ nhịp xu thế phục hồi và phát triển của thế giới.

Ông cho biết, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã chủ động, khẩn trương phối hợp với các bộ, ngành, địa phương, tham vấn các đối tác phát triển, hiệp hội doanh nghiệp, ngành hàng, chuyên gia, nhà khoa học trong nước và quốc tế, khẩn trương xây dựng và hoàn thiện dự thảo Chương trình phục hồi và phát triển KTXH.

Mục tiêu của Chương trình tập trung vào các giải pháp, chính sách hỗ trợ khắc phục khó khăn trong ngắn hạn của người dân, doanh nghiệp, phục hồi và củng cố nền tảng đồng thời tạo đà tăng trưởng KTXH trong tương lai.

Nhiều nhóm nhiệm vụ và giải pháp

Chương trình dự kiến để ra các nhóm nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu như: Giải pháp tổng thể mở cửa nền kinh tế gắn với phòng, chống dịch bệnh COVID-19; Giải pháp về an sinh xã hội và hỗ trợ việc làm; Giải pháp về phục hồi doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh; Giải pháp phát triển kết cấu hạ tầng, nhất là cơ sở hạ tầng chiến lược, khơi thông nguồn lực xã hội cho đầu tư phát triển; Giải pháp về quản trị rủi ro gắn với ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn; Giải pháp về cải cách thể chế, cải cách hành chính, thủ tục hành chính, nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước.

Bộ trưởng cũng báo cáo nhóm nhiệm vụ, giải pháp tổng thể mở cửa nền kinh tế gắn với phòng, chống dịch bệnh COVID-19: Mở cửa lại nền kinh tế chắc chắn, ổn định và an toàn; đưa cả nước chuyển sang trạng thái bình thường mới sớm nhất có thể; sẵn sàng các kịch bản về diễn biến dịch bệnh, nhu cầu vaccine và trang thiết bị y tế. Khôi phục sản xuất, kinh doanh, phát triển kinh tế - xã hội, đưa đời sống sinh hoạt của nhân dân trở lại trạng thái bình thường mới; tăng tính chủ động cho doanh nghiệp, người dân trong phòng, chống và thích ứng với dịch bệnh nhằm duy trì hoạt động liên tục, ổn định với công suất và chi phí phù hợp.

Nhóm nhiệm vụ, giải pháp về an sinh xã hội và hỗ trợ việc làm gồm có bảo đảm an sinh xã hội, hỗ trợ người dân, người lao động, các đối tượng xã hội sớm vượt qua khó khăn, ổn định đời sống, tâm lý, sức khỏe, bảo đảm an toàn, an ninh, an dân. Các chính sách cũng góp phần tạo thêm thu nhập cho người dân, qua đó có tác động kích cầu đối với hàng hóa tiêu dùng.

Nhóm nhiệm vụ, giải pháp về hỗ trợ phục hồi doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh: Các chính sách chủ yếu bao gồm chính sách về tín dụng, thuế, phí, lệ phí. Phạm vi chính sách bao gồm chính sách áp dụng chung và chính sách áp dụng riêng cho một số ngành, lĩnh vực chịu ảnh hưởng nặng nề bởi dịch bệnh và có khả năng phục hồi nhanh, thúc đẩy chuyển đổi số, khởi nghiệp sáng tạo như:  vận tải hàng không, đường sắt, vận tải đường bộ; du lịch; sản xuất và chế biến nông, lâm nghiệp và thủy sản; hỗ trợ chuyển đổi số, khởi nghiệp sáng tạo.

Bên cạnh đó còn có nhóm nhiệm vụ, giải pháp về phát triển kết cấu hạ tầng, khơi thông nguồn lực xã hội cho đầu tư phát triển: Mục tiêu trong ngắn hạn là kích thích tổng cầu, tạo việc làm, tiêu thụ hàng hóa, thúc đẩy đầu tư ngoài nhà nước; trong dài hạn nhằm phát triển và cải thiện chất lượng cơ sở hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng giao thông đường bộ (các tuyến cao tốc, cầu yếu, quốc lộ trọng yếu, nút thắt trong giao thông vận tải); nâng cấp đường sắt quốc gia, phát triển hạ tầng số, hạ tầng đô thị, khu công nghiệp, khu kinh tế, nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu... Qua đó, làm giảm chi phí xã hội, nâng cao năng lực cạnh tranh, phát triển kinh tế- xã hội trong trung và dài hạn.

Với nhóm nhiệm vụ, giải pháp về quản trị rủi ro gắn với ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn, nội dung là tính toán và xác định mức bội chi, nợ công, lạm phát phù hợp cho giai đoạn phục hồi.

Theo dõi sát diễn biến giá cả, nhất là giá nguyên vật liệu phục vụ sản xuất nông nghiệp, xây dựng; bảo đảm nguồn cung nguyên, vật liệu cho các công trình xây dựng.

Cân đối giữa đầu tư công và đầu tư ngoài nhà nước, phù hợp với nhu cầu huy động nguồn lực đầu tư xã hội. Giám sát chặt chẽ, kịp thời, đầy đủ và chính xác diễn biến nợ xấu trong nền kinh tế để có phương án xử lý thích hợp; hoàn thiện quy định pháp luật về xử lý nợ xấu, phát triển thị trường mua bán nợ.

Đẩy nhanh tiến độ các dự án trọng điểm trong ngành năng lượng, hạ tầng lưới điện truyền tải để bảo đảm an ninh năng lượng phục vụ sản xuất, đời sống.

Chương trình cũng xác định nhóm nhiệm vụ, giải pháp về cải cách thể chế, cải cách hành chính, thủ tục hành chính, nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước: trọng tâm là nâng cao năng lực quản trị xã hội, quản lý nhà nước, năng lực xử lý tình huống của cán bộ các cấp, bảo đảm ứng phó kịp thời, hiệu quả với các tình huống bất ngờ.

Đẩy nhanh các mục tiêu về thực hiện thủ tục hành chính trên nền tảng điện tử, số hóa. Nghiên cứu, xây dựng, hoàn thiện các quy định về sở hữu trí tuệ; thu thập, quản lý, sử dụng, bảo mật dữ liệu số gắn với bảo đảm an toàn thông tin cá nhân, kết nối các nền tảng, mua bán, chuyển nhượng, khai thác dữ liệu; xây dựng các cơ chế để vận hành thị trường khoa học công nghệ,… Khơi dậy và phát huy sức mạnh của người dân, hệ thống chính trị cơ sở trong tổ chức thực hiện.

Hiện nay dự thảo Chương trình vẫn đang trong quá trình hoàn thiện, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang phối hợp với Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước dự kiến kinh phí, phương án huy động, phân bổ và sử dụng nguồn lực, bao gồm cả chính sách tài khóa và tiền tệ để hỗ trợ phục hồi và phát triển KTXH, Bộ trưởng báo cáo Quốc hội.