Theo GS, việc lạm dụng phân bón, thuốc BVTV sẽ gây tác động như thế nào đối với sản xuất, môi trường?
- Hiện nay, người dân sử dụng thuốc BVTV quá nhiều, đặc biệt là phân đạm. Cụ thể, với 1ha, người dân bón ít nhất 600kg phân bón các loại, trong khi đó người dân ở Thái Lan, Campuchia bón chưa tới 100kg.
Phun thuốc bảo vệ thực vật cho ruộng hoa ở xã Tây Tựu, Bắc Từ Liêm, Hà Nội. Ảnh: Nhật Anh
Việc bón dư phân như trên sẽ làm cho vi sinh vật hữu ích bị chết dần, sâu bệnh trên cây lúa sẽ bùng phát ngày càng mạnh. Từ đó, người dân sẽ tốn thêm chi phí phun thuốc hoá học, làm giảm chất lượng sản phẩm. Đó là chưa kể đến việc lượng phân bón trên đất không không hấp thụ hết, bay lên không khí làm gia tăng tác động xấu đến thời tiết, biến đổi khí hậu.
GS nhận định như thế về việc quản lý vật tư nông nghiệp hiện nay?
- Cơ quan nhà nước hiện không quản lý nổi, nhất là ở các vùng nông thôn. Nguyên nhân là vì lực lượng cán bộ ít trong khi nhân viên của các công ty kinh doanh phân bón, thuốc BVTV lại rất nhiều. Đây cũng là lý do ở ĐBSCL thường xuyên xuất hiện các loại vật tư nông nghiệp giả, không rõ nguồn gốc hoặc nhái nhãn hiệu, sản phẩm.
Mức phạt đối với việc kinh doanh vật tư nông nghiệp giả, không rõ nguồn gốc, hàng nhái hiện nay quá thấp, chỉ từ một vài triệu đến vài chục triệu cho một lô hàng, không có tính răn đe. Trong khi đó, lợi nhuận cho việc kinh doanh hàng theo dạng lách luật như trên là quá khủng.
Theo GS, cơ quan chức năng cần làm gì trước trực trạng bát nháo vật tư nông nghiệp như hiện nay?
- Các nước trên thế giới đang siết chặt trong việc nhập khẩu gạo đến từ các quốc gia khác, đặc biệt là Mỹ, vì vậy nước ta cần mạnh dạn, kiên quyết xử lý các trường hợp sản xuất, mua bán vật tư nông nghiệp giả, không rõ nguồn gốc. Không để các doanh nghiệp xuất khẩu gạo không rõ nguồn gốc, tồn dư hoá chất, tránh tình trạng hàng hoá nước ta bị trả về vì dư lượng hoá chất và người dân trong nước phải sử dụng lượng hàng hoá này.
Ngoài ra, cũng cần tuyên truyền người dân chỉ sử dụng vi sinh để cải tạo đất và chỉ bón một ít phân bón hoá học nếu thật sự cần thiết để hỗ trợ cho cây phát triển. Khi ít phân hoá học (đặc biệt là phân đạm), cải tạo đất đúng cách thì cây lúa cũng như các loại cây trồng khác sẽ hạn chế được dịch bệnh và phát triển bình thường.
Xin cảm ơn GS