Kết thúc năm 2020, bảng xếp hạng các doanh nghiệp dẫn đầu về giá trị thu nhập trên mỗi cổ phần (EPS) lại ghi nhận những tên tuổi quen thuộc trên thị trường. Đây đều là các công ty đang có hiệu quả kinh doanh vượt trội, cơ cấu tài chính lành mạnh cùng chính sách cổ tức tốt.
Theo đó vị trí quán quân đang thuộc về Rạng Đông (RAL) – Không chỉ có EPS rất cao mà Bóng đèn Rạng Đông còn có kết quả kinh doanh năm 2020 rất ấn tượng với doanh thu thuần đạt 4.922 tỷ đồng tăng hơn 15% so với cùng kỳ, lợi nhuận sau thuế đạt 336 tỷ đồng, tăng gấp 2,6 lần mức thực hiện năm 2019 và ghi nhận mức lãi cao nhất mà công ty này từng ghi nhận kể từ năm 2005 đến nay tương ứng hoàn thành vượt 45% mục tiêu về doanh thu và vượt tới 112% mục tiêu về lợi nhuận cả năm 2020.
Mặc dù tụt 1 hạng so với năm 2019 tuy nhiên Vinacafe Biên Hòa (VCF) vẫn có mức EPS rất cao và kết quả kinh doanh ổn định - Lũy kế cả năm 2020 doanh thu Vinacafe Biên Hòa đạt 2.901 tỷ đồng, giảm 6,3% so với năm trước đó. Nhờ chi phí giá vốn giảm, doanh thu tài chính tăng, và các chi phí khác được tiết giảm, nên Vinacfe Biên Hòa báo lãi sau thuế gần 721 tỷ đồng, tăng 6,3% so với năm 219 và xem như hoàn thành kế hoạch lãi 725-780 tỷ đồng đặt ra cho cả năm. EPS thuộc top cao với 27.224 đồng.
Mức EPS sụt giảm mạnh nhưng Bến xe Miền Tây (WCS) vẫn giữ vị trí thứ 3, doanh thu thuần đạt 111 tỷ đồng, giảm sút 17% so với năm 2019 còn lợi nhuận sau thuế giảm 18%, xuống còn hơn 56 tỷ đồng. Tuy nhiên có thể thấy năm 2020 là năm khó khăn với các doanh nghiệp ngành bến xe khi bị ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 làm hạn chế đi lại của người dân. Thậm chí, giai đoạn đầu năm 2020 có thời điểm nhiều chuyến xe liên tỉnh không thể hoạt động. Do vậy, việc doanh thu và lợi nhuận các doanh nghiệp ngành bến xe giảm không gây bất ngờ. Bến xe Miền Tây là một trong những doanh nghiệp thường xuyên lọt TOP những doanh nghiệp đạt chỉ số EPS cao hàng năm.
Các vị trí tiếp theo thuộc về BAX, THD, SCI, LHC, DP3, NTC, APF, THG, FOC, HTN, NSC, GIL và SVI trong đó có những doanh nghiệp lần đầu tiên lọt vào danh sách này như THD, SCI, DBC, APF, HTN.
Đáng chú ý đa phần các doanh nghiệp lọt vào danh sách này đều có kết quả kinh doanh ấn tượng trong đó có những khoản lãi đột biến như THD, DBC, SCI, APF trong đó đáng chú ý nhất là khoản lãi của Thaiholdings (THD) của bầu Thụy đi đúng kế hoạch với LNST tăng gấp 24 lần lên 1.162 tỷ đồng. THD đã hạch toán việc hợp nhất kết quả kinh doanh của Thaigroup trước thời hạn 31/12/2020. Trong đó, năm 2020 Thaigroup đã tiến hành chuyển nhượng tài sản để ghi nhận lãi khoảng 1.200 tỷ đồng.
Năm 2020 Dabaco (DBC) ghi nhận lãi sau thuế đạt 1.400 tỷ đồng, gấp 4,6 lần lợi nhuận đạt được năm 2019. EPS đạt 13.370 đồng. Đây cũng là mức lãi kỷ lục công ty từng đạt được theo năm.
Nhờ một số hạng mục, dự án mới triển khai có tỷ lệ lợi nhuận cao bắt đầu được nghiệm thu dẫn đến lợi nhuận tăng cao mà lợi nhuận trước thuế của SCI E&C đạt 231 tỷ đồng, gấp 4 lần chỉ tiêu lợi nhuận được giao cho cả năm. Lợi nhuận sau thuế đạt hơn 185 tỷ đồng, gấp 4,4 lần lợi nhuận đạt được năm 2019.
Tiếp đó, Nông sản thực phẩm Quảng Ngãi (APF) báo lãi sau thuế năm 2020 đạt 234 tỷ đồng tăng 157% so với năm 2019, LNST công ty mẹ đạt hơn 210 tỷ đồng tương đương EPS đạt 11.555 đồng - Đây cũng là con số lãi cao nhất trong lịch sử niêm yết của APF.
So với danh sách năm 2019 có một số cái tên rất đáng chú ý đã không thể lọt vào danh sách này như trường hợp của Du lịch – Thương mại Tây Ninh (TTT), kinh doanh trong bối cảnh dịch bệnh Covid 19 khiến TTT chỉ lãi thấp trong quý 1, lỗ liên tiếp trong 3 quý sau đó và kết thúc năm 2020 với khoản lãi vỏn vẹn 2,8 tỷ đồng giảm mạnh so với con số 44 tỷ đồng của năm 2019 và EPS theo đó cũng giảm sâu từ 11.092 đồng xuống còn 611 đồng.
TV2 cũng kết thúc năm 2020 với lợi nhuận sau thuế 262 tỷ đồng, tăng nhẹ so với số lãi hơn 255 tỷ đồng đạt được năm 2019. EPS đạt 7.280 đồng – giảm mạnh so với con số 10.626 đồng ghi nhận trong năm 2019.
"Ông lớn" cung cấp dịch vụ mặt đất - SAGS (SGN) cũng rời danh sách này khi EPS giảm từ 10.092 đồng xuống còn 2.623 đồng. Với nỗ lực năm nay không lỗ SGN kết thúc năm 2020 với doanh thu đạt gần 731 tỷ đồng giảm hơn một nửa so với cùng kỳ, LNST đạt gần 88 tỷ đồng giảm 74% so với năm 2019 tuy nhiên đây lại là con số lãi cao bởi kịch bản đầu năm 2020 công ty chỉ dự tính có lãi 10 tỷ đồng.
Điều cần chú ý đó là EPS cao chưa chắc doanh nghiệp đã tốt và cổ phiếu đã rẻ. Thực tế, chỉ số EPS khi đứng một mình không có nhiều ý nghĩa trong định giá. Chỉ số này chỉ có ý nghĩa là trung gian để nhà đầu tư tính ra chỉ số định giá tương đối P/E (thị giá cổ phiếu/EPS). Chỉ số P/E mới là thứ giúp nhà đầu tư trả lời được câu hỏi cổ phiếu đắt hay rẻ.
Theo đó khi tính theo giá cổ phiếu của nhóm doanh nghiệp có EPS cao này đến ngày 8/2/2021 có thể thấy NTC, WCS, THD, FOC đang có P/E ở mức cao trong khi đó một số doanh nghiệp khác có P/E ở mức thấp như HTN, SCI, BAX. P/E thấp là đặc tính thường thấy ở các cổ phiếu giá trị. P/E cao thường gắn liền với những công ty tăng trưởng.
Theo đó nhìn một cách tương đối xét về định giá thì đối với những doanh nghiệp đang có cùng tốc độ tăng trưởng lợi nhuận năm 2020 như giữa HTN và GIL, giữa RAL và APF thì HTN và APF sẽ có sức hấp dẫn cao hơn.