Với khuôn viên rộng 9.078 m2 bao gồm 4 dãy nhà 2 tầng mái ngói, đây là công trình nhà máy cũ được xây dựng từ năm 1925 vào thời Pháp thuộc trên nền cũ của pháo đài góc Tây Nam thành Hà Nội thời Nguyễn. Dãy nhà mang những nét đặc trưng của thế kỷ 20.
Nằm trên khu đất số 61 Trần Phú, dãy nhà ở vị trí đối diện với tòa nhà Văn phòng Quốc hội bên kia đường Trần Phú, cách quảng trường Ba Đình chỉ vài trăm mét. Ảnh: Google Map
Kiến trúc độc đáo của toà nhà trước khi bị phá dỡ Ảnh: Tao Van Nguyen
Sau khi thực dân Pháp bị đánh đuổi, tòa nhà được sử dụng làm Nhà máy Thiết bị bưu điện. Bức ảnh tư liệu của TTXVN ghi lại khoảnh khắc lịch sử vào tháng 5/1975, khi các chiến sĩ tự vệ Nhà máy Thiết bị bưu điện đang khẩn trương tu sửa nắp hầm trú ẩn Nguồn: TTXVN qua Tuổi Trẻ
Trong những năm 2010 - 2019, Công ty cổ phần Thiết bị Bưu điện (Công ty Thiết bị Bưu điện, mã chứng khoán: POT), chủ khu đất, từng dự định xây dựng khu đất này trở thành trung tâm công nghệ cao và trung tâm nghiên cứu phát triển (R&D).
Tuy nhiên, hòa vào làn sóng biến xí nghiệp, nhà máy cũ thành trung tâm thương mại, POT đã quyết định mang khu đất 61 Trần Phú đi góp vốn triển khai dự án bất động sản.
Ngày 24/6/2017, UBND TP Hà Nội đã phê duyệt chủ trương đầu tư dự án công trình đa chức năng Postef tại khu đất này. Công ty đã hoàn thiện thủ tục khởi công dự án và chuẩn bị khởi công.
Dự án xây dựng trên khu "khu đất kim cương" bao gồm công trình đa chức năng thương mại cao 11 tầng nổi, một tầng tum (chiều cao tối đa 42,9 m), 6 tầng hầm, tổng diện tích sàn 75.329 m2 với mức đầu tư 1.574 tỷ đồng. Khu công trình sẽ được liên danh thực hiện giữa Postef, Công ty CP Liên Việt Holdings và Công ty CP Him Lam.
Mặt đối diện Lê Trực đã nhanh chóng bị tháo dỡ để phục vụ thi công
Tại một mặt của tòa nhà đối diện Nguyễn Thái Học là bức phù điêu khắc lại hình ảnh đắp nổi hình ảnh dân quân tự vệ bảo vệ Hà Nội trong kháng chiến chống Mỹ. Đây từng là vị trí dân quân Hà Nội bắn rơi máy bay Mỹ vào đúng ngày 19-5-1967.
Trả lời báo Tuổi trẻ về sự việc này, ông Martin Rama - giám đốc dự án Trung tâm phát triển đô thị bền vững thuộc Viện hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam kiêm cố vấn cấp cao ở Ngân hàng Thế giới cho hay:"Chính quyền Hà Nội lẽ ra nên đề nghị các nhà đầu tư tôn trọng môi trường cảnh quan đô thị hơn. Đặc biệt, Ba Đình là một trong những phần có giá trị nhất của TP về mặt di sản châu Âu. Tôi rất mong UBND TP Hà Nội quan tâm hơn tới việc bảo vệ những đặc sắc còn lại của Hà Nội trước khi quá muộn"
KTS Trương Ngọc Lân Trường ĐH Xây dựng Hà Nội cho rằng rất ít nhà máy cổ ở Việt Nam hiện nay sánh được với công trình này đồng thời ở cả 2 yếu tố: sự nguyên bản và tính độc đáo trong kiến trúc.
Cùng với các công trình liền kề trên đường Trần Phú như Tu viện Carmel (nay là 1 phần bệnh viện St Paul), bệnh viện St Paul, trường nữ sinh (nay là Bộ Tư pháp), nhà máy này đã tạo nên vẻ đẹp đồng bộ cho khu vực về tỷ lệ, chiều cao, phong cách kiến trúc
Kiến trúc tòa nhà sắp được xây dựng tại vị trí này đã dấy nên lo ngại cho bộ phần lớn người dân thủ đô
Ngay trong 6/4/2020, Bí thư Thành ủy Đinh Tiến Dũng yêu cầu Ban cán sự đảng UBND thành phố chỉ đạo UBND thành phố, các sở, ngành của thành phố yêu cầu chủ đầu tư tạm dừng thi công công trình tại số 61 Trần Phú (quận Ba Đình); đồng thời, tổ chức kiểm tra quy trình, thủ tục triển khai dự án nêu trên. Kết quả thực hiện yêu cầu này phải được báo cáo về Thường trực Thành ủy trước ngày 8/4/2022.