Sông Cà Ty được hình thành từ 2 dòng chính là sông Ta Da và sông Móng, hợp lưu ở phía Đông xã Hàm Thạnh, huyện Hàm Thuận Nam rồi đổ ra cửa biển Cồn Chà.
Anh Huỳnh Nguyên Trung (ngụ đường Trưng Nhị, phường Đức Nghĩa, TP Phan Thiết) - có thâm niên hơn 30 năm chuyên bắt tôm càng xanh trên sông Cà Ty - cho biết lúc mới 10 tuổi, anh đã theo cha lặn lội ra dòng Cà Ty đánh bắt các sản vật dưới sông. Trong đó, nghề câu tôm càng xanh khiến anh thích thú nhất.
Khác với các loại hải sản khác, tôm càng xanh chỉ về dòng Cà Ty trong 3 tháng mỗi năm. Và tôm chỉ theo dòng nước thượng nguồn đổ về khi trời bắt đầu có mưa.
Một đoạn sông Cà Ty chảy qua trung tâm TP Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận.
Dụng cụ và mồi câu tôm càng xanh cũng hết sức đặc biệt. Để câu loại hải sản có giá trị này, anh Trung thường dùng lưỡi câu làm bằng dây đàn, được uốn theo hình chữ C, mài nhọn phần đầu.
Chiếc lưỡi câu độc đáo được gắn vào một đoạn cước dài, thu kéo bằng một chiếc chai, hoàn toàn không dùng cầu câu máy. Tôm càng xanh là loài khá kén mồi nên để dẫn dụ được chúng, người câu phải nghiên cứu mồi nó ưa thích.
"Mồi thích thú của tôm càng xanh là những con cua đồng mới lột da. Không dễ kiếm đâu" - anh Trung nói.
Một điều đặc biệt khiến nghề săn tôm càng xanh trên sông Cà Ty hấp dẫn dân câu chính là giá trị con tôm. Anh Bảo, một cần thủ chuyên câu sông tại phường Đức Nghĩa (TP Phan Thiết), cho biết trọng lượng mỗi con thường từ 0,2 - 0,3 kg. Nếu tính theo giá thị trường thì cứ 4 con/kg sẽ bán được 400.000 - 600.000 đồng.
Tôm càng xanh câu được trên sông Cà Ty. Tôm càng xanh câu trên sông này to, bự, cứ 4-5 con là được 1 kg.
"Hằng năm, khi mùa lũ về, con tôm càng xanh theo nước về rất nhiều. Để bắt được tôm không phải dễ. Chỉ khi chọn được con nước phù hợp, lúc con tôm đang ở thể trạng tốt thì nó mới ăn mồi" - anh Bảo chia sẻ.
Đối với tôm càng xanh, ngoài việc sử dụng lưỡi câu thì còn có thể đánh bắt trực tiếp bằng tay. Những khi nước thượng nguồn sông đổ về, các dòng phù sa làm nước sông chuyển màu, tôm theo đó về rất nhiều.
Lúc này, ở các chân cầu, vùng nước xoáy tôm càng xanh thường tìm đến trú ngụ. Và nếu tinh ý thì cần thủ có thể dùng tay hoặc vợt để bắt trực tiếp tôm.
Dòng Cà Ty là biểu tượng bình yên của người dân Phan Thiết. Câu tôm càng xanh trên dòng Cà Ty là trải nghiệm thú vị cho những ai yêu mến dòng sông hiền hòa này.