Chân dung ông vua tiền số (Kỳ I): Từ một ý tưởng đến sàn giao dịch thu lợi nhuận quý 200 triệu USD chỉ sau 8 tháng

Trong vòng chưa đầy 8 tháng, nhà sáng lập Binance đã đưa startup này từ một ý tưởng trở thành sàn giao dịch tài sản số hóa lớn nhất thế giới tính trên giá trị giao dịch. Không phải là tỷ phú tiền số giàu có nhất thế giới, nhưng Zhao Changpeng vẫn chiếm chọn trang bìa của tạp chí Forbes số ra ngày 28/2/2018.

Trong quý II kể từ ngày thành lập, Binance thu về khoản lợi nhuận khổng lồ lên tới 200 triệu USD và đem lại cho người sáng lập khối tài sản cá nhân 2 tỷ USD.

Tuy nhiên, sau một đà tăng chóng mặt mang đến vị thế chính thống trên thị trường tài chính cho bitcoin cũng như các đồng tiền số khác (Binance không có tài khoản ngân hàng hoặc địa chỉ công khai), ông vua sàn giao dịch 41 tuổi đang phải đối mặt với những cơn gió ngược đe dọa thổi bay giá trị tài sản.

Không chỉ có các đồng tiền số giảm hơn một nửa giá trị kể từ đỉnh tháng 1, hoạt động giao dịch cũng sụt giảm mạnh và số lượng vụ sàn giao dịch tiền số bị hacker tấn công ngày càng tăng. Nhưng có lẽ điều đáng lo ngại nhất đối với Binance - giống như nhiều sàn giao dịch không được quản lý khác - chính là động thái của các nhà làm luật trên thế giới.

Binance xuất phát là một sàn giao dịch tiền số có trụ sở tại Hong Kong. Sau khi giới chức Trung Quốc phát lệnh cấm các dự án ICO và đóng cửa các sàn giao dịch tiền số, Binance chuyển sang hoạt động tại Nhật Bản vào tháng 10/2017.

Nhưng vào thứ 6 tuần trước, truyền thông địa phương lại đưa tin Cơ quan Dịch vụ Tài chính Nhật Bản đã gửi một bức thư cảnh cáo đến cho Binance về việc sàn này đang hoạt động mà không có giấy phép. Phía này cho biết sẽ làm việc với cảnh sát để đưa ra cáo buộc hình sự nếu Binance không dựng hoạt động tại quốc gia này.

Trong một thị trường đầy biến động như tiền số, người thắng cuộc cần phải có một cái đầu đủ lạnh. Zhao Changpeng đã xem nhẹ lời cảnh cáo của giới chức Nhật Bản. Ông viết trên Twitter rằng: "Không cần phải lo lắng. Một số thông tin tiêu cực hóa ra lại trở thành tích cực trong thời gian dài".

Ngay ngày hôm sau, Binance thông báo sàn giao dịch này sẽ chuyển trụ sở sang hòn đảo Malta thuộc Địa Trung Hải. Trong suốt 2 tháng trả lời phỏng vấn với Bloomberg News, Zhao đã miêu tả quy định của giới chức là một rủi ro cho Binance nhưng ông nói muốn hợp tác với giới chức. Ông cũng thể hiện rõ quan điểm lạc quan vào tiền số.

"Tôi tin tưởng 100% rằng tiền số là tương lai", Zhao Changpeng - cổ đông cá nhân lớn nhất thực hiện mọi quyết định quan trọng của sàn giao dịch Binance nói.

Tuy nhiên, không phải ai cũng có cái đầu đủ lạnh và giữ trọn niềm tin với tiền số.

"Đó là một bãi mìn quy định," Thomas Glucksmann - trưởng phòng phát triển kinh doanh Châu Á - Thái Bình Dương tại sàn giao dịch tiền số Gatecoin nói. "Số lượng quy định ủng hộ kinh doanh tiền số hiện nay chỉ đếm trong đầu ngón tay và thậm chí còn ít hơn đối với sàn giao dịch tiền số".

Binance đang hỗ trợ giao dịch cho hơn 100 mã token của các dự án ICO - nguồn quan tâm lớn nhất của giới chức. Vai trò của Binance giống như một sàn giao dịch chứng khoán toàn cầu, nhưng các doanh nghiệp niêm yết token không buộc phải cung cấp thông tin và thiếu công cụ bảo vệ nhà đầu tư như những gì người ta thường thấy trên Sàn giao dịch chứng khoán New York.

Các chiến thuật quảng cáo của Binance cũng thu hút nhiều sự chú ý. Một trong số đó là chương trình khuyến mại tăng xe Lamborghini và giới thiệu nhận hoa hồng mà Lex Sokolin thuộc Autonomous Research gọi đó là những nhân viên môi giới chứng khoán không có giấy phép.

David Shin - chủ tịch của Hiệp hội Asia Fintech Singapore đánh giá: "Binance thiếu quy định và sự minh bạch. Nó giống như việc một chiếc xe tải bán cà phê dừng trước cửa một tòa nhà văn phòng, trong khi cửa hàng bán cà phê hợp pháp trên phố ế hàng".

Đáp lại, ông Zhao cho biết các chính sách nhận diện khách hàng của Binance tương tự với các sàn giao dịch của Mỹ và Binance có cách tiếp cận giống các quỹ đầu tư mạo hiểm trong việc đánh giá một đồng tiền số có đủ điều kiện niêm yết trên sàn hay không. Theo đó, Binance ưu tiên những đồng tiền số được gắn với sản phẩm thực và có hồ sơ theo dõi.

Ông chủ Binance cũng thừa nhận rằng Binance muốn giảm thiểu sự giám sát của chính phủ. "Chúng tôi có thể làm mọi thứ thật sáng tạo để tránh những rủi ro không cần thiết".

Zhao Changpeng giữ bí mật địa chỉ tất cả văn phòng và máy chủ của Binance. Điều đó khiến cho việc xác định quốc gia có thẩm quyền với công ty trở nên khó khăn. Ông cũng chỉ thị cho nhân viên giữ im lặng trước mọi phương tiện truyền thông. Ông Zhao cũng không ở lại một nơi quá lâu. Ông thường sống trong những căn hộ cho thuê ngắn hạn và khách sạn tại Singapore, Đài Loan và Hong Long.

Binance cũng được giữ khoảng cách với hệ thống tài chính truyền thống và các quy định kèm theo nó. Để giao dịch trên sàn, khách hàng có thể hoán đổi từ một đồng tiền số này sang đồng khác mà không phải là tiền pháp đinh. Thay vì chuyển lương cho nhân viên hoặc chuyển tiền cho nhà cung cấp qua tài khoản ngân hàng, Binance sử dụng các sàn giao dịch khác để chuyển đổi từ tiền số sang tiền tệ truyền thống.

Ông Zhao cũng từ chối yêu cầu cung cấp bằng chứng về sự giàu có cá nhân của Bloomberg News hay yêu cầu chia sẻ báo cáo tài chính của công ty. Trong khi lợi nhuận của sàn giao dịch này đứng thứ 1 thế giới trong suốt 24 giờ qua theo Coinmarketcap, Binance không có một đơn vị kiểm toán nào cho khối lượng giao dịch của mình.

Cách làm của Binance đã thu hút luồng chỉ trích lớn, nhưng Binance cũng có rất nhiều người hâm mộ. Hệ thống giao dịch của nó được xem là một trong những nền tảng đáng tin cậy nhất trên thế giới với phí giao dịch 0,1% - thấp hơn hầu hết các đối thủ cạnh tranh. Binance chưa từng xảy ra một vụ đánh cắp nào kể từ ngày thành lập đến nay.

Zachary Ising là một sinh viên 24 tuổi thuộc Đại học Pennsylvania, California. Hiện nay thu nhập của anh phụ thuộc toàn bộ vào công việc giao dịch tiền số. Đa số tài sản của anh đều nằm trên Binance. "Tôi tin tưởng vào khả năng bảo vệ nền tảng của Binance."