Tại kỳ họp bất thường lần thứ nhất, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết về Chủ trương đầu tư Dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025.
Với 469/474 đại biểu tán thành (bằng 93.99% tổng số ĐBQH); 02 đại biểu không tán thành (bằng 0.40% tổng số ĐBQH); 03 đại biểu không biểu quyết (bằng 0.60% tổng số ĐBQH), Quốc hội đã chính thức thông qua Nghị quyết này.
Nghị quyết được ban hành gồm 4 điều, có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển nhanh, bền vững của đất nước trong trung và dài hạn, thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, có tác dụng lan tỏa, liên kết vùng, kết nối các tỉnh, thành phố, vùng kinh tế trọng điểm, bảo đảm quốc phòng, an ninh, nâng cao đời sống của Nhân dân, giúp giảm chi phí, tăng khả năng cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng.
Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư Dự án gồm các đoạn từ Bãi Vọt (Hà Tĩnh) đến Cam Lộ (Quảng Trị), từ Quảng Ngãi đến Nha Trang (Khánh Hòa) và từ Cần Thơ đến Cà Mau.
Tại Nghị quyết, Quốc hội giao Chính phủ triển khai tổ chức thực hiện, quản lý và khai thác, vận hành Dự án theo đúng quy định của pháp luật, bảo đảm tiến độ, chất lượng công trình. Quản lý, sử dụng vốn và các nguồn lực tiết kiệm, hiệu quả, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.
Rà soát, hoàn thiện quy định pháp luật về hình thức thu phí tự động không dừng; xây dựng phương án, tổ chức thực hiện thu hồi vốn đầu tư Dự án để hoàn trả vào ngân sách trung ương;
Cũng như, hoàn chỉnh hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất rừng và đất trồng lúa nước từ hai vụ trở lên của Dự án, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định chủ trương trước khi quyết định đầu tư dự án;
Việc triển khai, thực hiện Dự án được áp dụng cơ chế đặc thù quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 5 của Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11 tháng 01 năm 2022 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội;
Lãnh đạo, chỉ đạo việc triển khai thực hiện Nghị quyết này, bảo đảm đúng mục tiêu, công khai, minh bạch và hiệu quả, không để trục lợi chính sách, thất thoát, lãng phí; hằng năm báo cáo Quốc hội tại kỳ họp cuối năm về tình hình thực hiện Dự án; thông tin đầy đủ để người dân hiểu, đồng thuận về chủ trương đầu tư và hỗ trợ triển khai Dự án.
CHI TIẾT 12 DỰ ÁN THÀNH PHẦN
Theo đó, Dự án đầu tư xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025 với chiều dài 729 km, chia thành 12 dự án thành phần vận hành độc lập theo hình thức đầu tư công.
Sơ bộ tổng mức đầu tư của Dự án là 146.990 tỷ đồng, gồm: Giai đoạn 2021 - 2025 bố trí 119.666 tỷ đồng và giai đoạn 2026 - 2030 bố trí 27.324 tỷ đồng. Sơ bộ nhu cầu sử dụng đất của Dự án khoảng 5.481 ha, trong đó đất trồng lúa nước từ hai vụ trở lên khoảng 1.532 ha, đất rừng phòng hộ khoảng 110 ha, đất rừng sản xuất khoảng 1.436 ha.
Tiến độ dự án được dự kiến: Chuẩn bị đầu tư, thực hiện Dự án từ năm 2021, cơ bản hoàn thành năm 2025 và đưa vào khai thác, vận hành từ năm 2026.
Cả 12 dự án thành phần của tuyến cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2021-2025 đều được thực hiện theo hình thức đầu tư công, với quy mô 4 lần xe và cấp đường ô tô cao tốc 80-120.
Trong đó, dự án có chiều dài lớn nhất là tuyến Quảng Ngãi - Hoài Nhơn với chiều dài 88Km, tuyến này được dự kiến đầu tư với số vốn cũng lớn nhất 20.898 tỷ đồng. Tuyến có chiều dài ngắn nhất là Bãi Vọt - Hàm Nghi, chỉ dài 36Km, vốn 7.403 tỷ đồng.
Như vậy, so với Dự án cao tốc Bắc - Nam nhánh Đông giai đoạn 2017-2020 đang được thực hiện, Dự án này có số dự án thành phần lớn hơn 1 dự án và tổng vốn cũng lớn hơn khoảng 40.000 nghìn tỷ đồng.
Ngoài ra, trong 11 dự án thành phần của cao tốc Bắc - Nam nhánh Đông có 3 dự án được đầu tư theo hình thức PPP còn toàn bộ dự án thành phần của cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2021-2025 sẽ được đầu tư theo hình thức đầu tư công.
Điều này làm rút ngắn thời gian lựa chọn nhà đầu tư, do cao tốc Bắc - Nam nhánh Đông ban đầu có tới 8 dự án được quyết định chủ trương đầu tư theo hình thức PPP song 5 dự án trong số đó không có nhà đầu tư nên phải chuyển về đầu tư công.