Chính quyền buông lỏng, DN không ngán xử phạt cho dân về ở chung cư vi phạm

Chủ đầu tư “chộp giật”, không ngán xử phạt

Thông tin từ Công an TP Hà Nội, từ ngày 10/7/2020 đến ngày 16/7/2020, các lực lượng chức năng Công an TP đã tổ chức kiểm tra, phát hiện 45 cơ sở không đảm bảo các điều kiện an toàn về phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ (PCCC&CNCH). Đáng chú ý, trong danh sách cơ sở không đảm bảo an toàn về PCCC&CNCH có các chung cư đã đưa vào sử dụng từ lâu.

Ghi nhận thực tế thời gian qua cho thấy, tại không ít dự án chung cư dù chưa được nghiệm thu nhưng chủ đầu tư vẫn ngang nhiên đưa hàng trăm hộ dân vào ở, bất chấp nguy hiểm về PCCC.

Dự án Bright City bị đình chỉ hoạt động từ tháng 2/2020, chưa được nghiệm thu PCCC đã có hàng trăm hộ dân vào ở

Như tại dự án Tổ hợp nhà ở xã hội và Thương mại dịch vụ AZ Thăng Long (tên thương mại là Bright City) tại thôn Lai Xá, xã Kim Chung huyện Hoài Đức do Công ty TNHH bánh kẹo Thăng Long (thành viên của Công ty cổ phần Bất động sản AZ) làm chủ đầu tư bị đình chỉ hoạt động từ tháng 2/2020 nhưng đã có hàng trăm hộ dân về ở dù chưa được nghiệm thu về PCCC.

Hay tại dự án Khu văn phòng, nhà ở và nhà trẻ (tên thương mại là Hinode City) ở 201 Minh Khai (P.Minh Khai, Q.Hai Bà Trưng, Hà Nội) do Tổng Công ty CP Thương mại và Xây dựng (Vietracimex) làm chủ đầu tư với mức đầu tư gần 5.000 tỷ đồng, dự án liên tiếp vi phạm từ trật tự xây dựng đến PCCC nhận hàng loạt “trát phạt”.

Từ tháng 9/2019, Vietracimex bị xử phạt 40 triệu đồng do “Tổ chức thi công xây dựng sai Giấy phép xây dựng (GPXD) được cấp”. Dù hết thời hạn dự án vẫn chưa được cấp bổ sung GPXD, các sai phạm của chủ đầu tư vẫn không bị cưỡng chế phá dỡ. Thậm chí khi dự án đang trong quá trình điều chỉnh quy hoạch hợp thức hoá sai phạm, chưa được nghiệm thu công trình, PCCC đã cho dân vào ở bất chấp an toàn và quy định pháp luật. 

Đến cuối tháng 6 vừa qua, Cục Cảnh sát PCCC và CNCH, Bộ Công an đã có quyết định xử phạt vi phạm hành chính 103 triệu đồng đối với Vietracimex do ông Võ Nhật Thăng làm đại diện pháp luật vì vi phạm thi công, lắp đặt không đúng thiết kế về PCCC đã được cơ quan chức năng thẩm duyệt và đưa nhà, công trình vào hoạt động khi chưa tổ chức nghiệm thu về PCCC.

Dự án Hinode City của Vietracimex liên tiếp vi phạm từ trật tự xây dựng đến PCCC nhận hàng loạt “trát phạt”

2 ngày sau quyết định xử phạt vi phạm hành chính của Bộ Công an, UBND quận Hai Bà Trưng có Quyết định xử phạt vi phạm hành chính 75 triệu đồng đối với Vietracimex do đã có hành vi bàn giao, đưa hạng mục công trình, công trình xây dựng vào sử dụng khi chưa có văn bản chấp thuận kết quả nghiệm thu của cơ quan chức năng.

Trao đổi với PV VietNamNet, luật sư Nguyễn Hữu Toại - Công ty Luật TNHH Hừng Đông (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho rằng, tình trạng sai phạm trong hoạt động xây dựng trong những năm qua thực sự nhức nhối, đáng báo động chủ yếu xảy ra ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Nha Trang… Các sai phạm phổ biến là xây dựng không phép, xây dựng sai phép, đưa công trình vào sử dụng khi chưa thực hiện công tác nghiệm thu PCCC, nghiệm thu xây dựng theo quy định của pháp luật.

Theo luật sư Toại, để xảy ra các sai phạm trong thời gian qua cần xem xét nguyên nhân và trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức từ chủ đầu tư đến chính quyền, cơ quan quản lý.

“Theo tôi, phải khẳng định trước hết những vi phạm thuộc trách nhiệm của các chủ đầu tư dự án khi chưa thực hiện đúng, đầy đủ quy định pháp luật” – luật sư nói.

Vị luật sư cho biết, quy định hiện nay đều nêu rõ nghĩa vụ của chủ đầu tư là phải xây dựng công trình theo đúng thiết kế được các cơ quan quản lý Nhà nước phê duyệt. Chủ đầu tư chỉ được phép bàn giao công trình cho người mua nhà khi công trình đã được nghiệm thu đúng quy định.

"Tư duy làm ăn “chộp giật”, không tuân thủ pháp luật khiến tình trạng sai phạm trong xây dựng ngày càng nhức nhối”

“Tuy nhiên, rất nhiều chủ đầu tư có tư duy làm ăn “chộp giật” đã xây dựng công trình không đúng thiết kế được phê duyệt, xây dựng vượt số tầng, diện tích được phê duyêt, chia nhỏ căn hộ chung cư, bớt xét các hạng mục về PCCC, bàn giao căn hộ cho người dân vào ở khi chưa tổ chức nghiệm thu về phòng cháy và chữa cháy và nghiệm thu xây dựng theo đúng quy định của pháp luật về xây dựng. Có những chủ đầu tư còn “ép” người mua căn hộ chung cư phải nhận bàn giao khi chưa đủ điều kiện bàn giao bằng cách liên tục thông báo cho người mua nhà đến nhận bàn giao. Trong các thông báo này họ còn dọa khách hàng nếu không nhận bàn giao sẽ phải chịu phạt tiền lãi chậm nộp...Chính tư duy làm ăn “chộp giật”, không tuân thủ pháp luật khiến tình trạng sai phạm trong xây dựng ngày càng nhức nhối” – luật sư Toại nhấn mạnh.

Chính quyền thiếu trách nhiệm

Nhận định về thực trạng những sai phạm trong quản lý xây dựng hiện nay, luật sư Nguyễn Hữu Thoại cũng chỉ ra trách nhiệm của các cơ quan quản lý Nhà nước.

“Để xảy ra sai phạm có trách nhiệm rất lớn của các cơ quan quản lý Nhà nước tại địa phương như Sở xây dựng, UBND phường, UBND quận, UBND thành phố đã thiếu trách nhiệm trong công tác quản lý Nhà nước, không giám sát hoặc giám sát mang nặng tính hình thức để cho các Chủ đầu tư ngang nhiên vi phạm. Nếu các cấp chính quyền địa phương sâu sát trong công tác quản lý sẽ không xảy ra các vụ vi phạm như số 8B Lê Trực, HH Linh Đàm, Hinode City...” – luật sư đặt vấn đề.

Công viên nước Thanh Hà xây dựng trên diện tích đất không quy hoạch công viên nước (quy hoạch phê duyệt là đất công cộng, cây xanh thể dục thể thao thành phố, khu ở), xây dựng không phép...trách nhiệm thuộc về cả chủ đầu tư và chính quyền địa phương buông lỏng quản lý, thiếu trách nhiệm

Dẫn quy định tại Điều 103, Điều 104 Luật Xây dựng năm 2014, luật sư cho hay UBND cấp tỉnh là cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng đối với các công trình cấp 1 và chủ trì và phối hợp với cơ quan chức năng có liên quan kiểm tra việc thực hiện xây dựng theo giấy phép xây dựng; đình chỉ xây dựng, thu hồi giấy phép xây dựng theo thẩm quyền khi chủ đầu tư xây dựng công trình vi phạm nghiêm trọng. Cũng theo luật sư Toại trách nhiệm của UBND cấp tỉnh, Sở Xây dựng rất rõ ràng. 

“Luật quy định cho họ có quyền cấp phép xây dựng và kiểm tra việc thực hiện giấy phép xây dựng, đồng thời có thể đình chỉ xây dựng, thu hồi giấy phép xây dựng. Tôi cho rằng các cấp chính quyền chưa thực sự quyết liệt trong việc xử lý vi phạm về trật tự xây dựng trong thời gian vừa qua. Khi phát hiện các Chủ đầu tư sai phạm về xây dựng như đưa người dân vào ở tại dự án chưa được nghiệm thu, chính quyền địa phương cần chỉ đạo Công ty Điện lực không cấp điện cho công trình khi chưa đảm bảo an toàn (chưa được nghiệm thu đúng quy định), không cung cấp nước khi chưa được nghiệm thu công trình chắc chắn sẽ ngăn ngừa được nhiều hành vi vi phạm” – luật sư Nguyễn Hữu Toại nói.

Bên cạnh đó, vị luật sư cũng thẳng thắn cho rằng, mức xử phạt đối với hành vi vi phạm quy định về PCCC còn thấp, chưa tương xứng với mức độ vi phạm.

Bộ Xây dựng khẳng định, không có vùng cấm đối với các tổ chức, cá nhân vi phạm trật tự xây dựng

“Đối với mỗi hành vi vi pham quy định về PCCC thì mức xử phạt cao nhất cũng chỉ 50.000.000 đồng theo quy định của Nghị định 167/2013/NĐ-CP. Trong khi đó các hành vi vi phạm này có thể dẫn đến nguy cơ mất an toàn sinh mạng của hàng nghìn cư dân khi vào sinh sống trong các chung cư chưa được nghiệm thu PCCC. Chúng ta cần sửa đổi Nghị định 167 theo hướng xử phạt tiền lên đến hàng tỷ đồng đối với các hành vi vi phạm về PCCC, đồng thời có cơ chế không cấp giấy chứng nhận đầu tư mới cho các chủ đầu tư thường xuyên vi phạm về xây dựng, PCCC” – luật sư nêu ý kiến.

Nhấn mạnh vai trò của công tác PCCC đối với các công trình xây dựng đặc biệt công trình nhà ở PGS.TS. Trần Chủng, nguyên Cục trưởng Cục Giám định Nhà nước về chất lượng công trình xây dựng (Bộ Xây dựng) khẳng định vấn đề đảm bảo an toàn sinh mạng có những quy chuẩn quy định rất chặt chẽ.

“Phải sống và làm việc theo pháp luật phải tuân thủ theo đúng những quy định bởi đây là vấn đề liên quan đến an toàn sinh mạng người dân. Chủ đầu tư không tuân thủ vẫn cho dân vào ở mà chính quyền không quyết liệt xử lý là làm ngơ thiếu trách nhiệm. Luật đã quy định vì vậy cần quy rõ trách nhiệm. Chủ đầu tư sai quy trình chính quyền, cơ quan Nhà nước lập tức phải có biện pháp can thiệp hành chính khác chứ không phải muốn làm gì thì làm. Chính quyền phải có trách nhiệm về quản lý trên địa bàn phải bảo vệ người dân đặc biệt liên quan đến vấn đề an toàn sinh mạng” – ông Chủng nhấn mạnh.

Bộ trưởng Xây dựng: Không có vùng cấm với cá nhân, tổ chức vi phạm xây dựng Mới đây, nêu tại văn bản trả lời kiến nghị của cử tri sau kỳ hợp thứ 9, Quốc hội khóa XIV về tình trạng xây dựng trái phép, phân lô bán nền tràn lan, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà cho biết trong thời gian tới Bộ sẽ tăng cường công tác quản lý nhà nước về xây dựng theo quy hoạch được duyệt; tiến hành thanh kiểm tra giám sát các công trình ngay từ giai đoạn khởi công đến khi hoàn thành công trình đưa vào sử dụng. Đặc biệt lãnh đạo Bộ Xây dựng nhấn mạnh, xử lý nghiêm vi phạm theo quy định, không có vùng cấm đối với các tổ chức, cá nhân vi phạm. Xử lý nghiêm cán bộ, công chức có thẩm quyền để xảy ra vi phạm mà không xử lý, xử lý không kịp thời, không triệt để hoặc có hành vi dung túng, bao che cho hành vi vi phạm.

Việt Anh