Chính sách 3 con không cứu được Trung Quốc thoát cảnh "chưa giàu đã già"?

01/06/2021 09:19
Việc Chính phủ Trung Quốc cho phép mỗi cặp vợ chồng sinh 3 con đánh dấu bước nhảy vọt trong chính sách của quốc gia đông dân nhất thế giới nhưng nó không đủ để giải quyết vấn đề của nền kinh tế này.

Trong vòng 6 năm qua, Trung Quốc đã 2 lần thay đổi chính sách kế hoạch hóa gia đình. Năm 2015, chính sách 1 con, vốn tồn tại suốt nhiều thập kỷ ở Trung Quốc, chính thức được hủy bỏ, thay bằng chính sách 2 con. Sau đó, cuộc họp vừa diễn ra của Bộ Chính trị Trung Quốc đã thông qua Chính sách 3 con dù chưa biết khi nào nó được áp dụng trong thực tế.

Dẫu vậy, các chuyên gia kinh tế cho rằng việc cho phép người dân đẻ 3 con cũng không thể giải quyết tình trạng thiếu lao động đang ngày càng trầm trọng ở Trung Quốc. Tình trạng già trước khi giàu đã tạo gánh nặng khổng lồ nên sự phát triển kinh tế của quốc gia này.

Trung Quốc ban hành chính sách 3 con nhằm "cải thiện cơ cấu nhân khẩu học" của nước này để đối phó tình trạng dân số già và duy trì "nguồn nhân lực dồi dào" cho nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới. Quy định mới được đưa ra khi chỉ vài tuần trước, Trung Quốc ghi nhận sự sụt giảm lao động đáng báo động, đe dọa tăng trưởng kinh tế.

Dữ liệu điều tra dân số gần đây cho thấy quốc gia đông dân nhất thế giới tăng dân số chậm nhất trong nhiều thập kỷ. Số người từ 15 đến 59 tuổi giảm xuống dưới 900 triệu người, chiếm 63% dân số vào năm 2020. Nó giảm khoảng 7 điểm phần trăm so với một thập kỷ trước đó.

Các chuyên gia cho biết lực lượng lao động Trung Quốc sẽ đạt đỉnh vào năm tới trước khi giảm khoảng 5% trong thập kỷ tiếp theo.

Yue Su, nhà kinh tế học tại Economist Intelligence Unit ở London, cho biết: "Lợi thế nhân khẩu học, vốn đóng góp to lớn cho phát triển kinh tế của Trung Quốc trong những thập kỷ gần đây, sẽ nhanh chóng tiêu tan".

Chính sách 3 con không cứu được Trung Quốc thoát cảnh chưa giàu đã già? - Ảnh 1.

Dân số Trung Quốc sẽ đạt đỉnh trong vài năm tới.

Điều đó có thể đồng nghĩa với việc các chính sách kinh tế lớn mà Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đề ra có thể bị đe dọa. Ông Tập đặt tham vọng tăng gấp đôi GDP của Trung Quốc vào năm 2035.

Một số nhà kinh tế dự báo rằng Trung Quốc có thể vượt Mỹ để trở thành nền kinh tế lớn nhất thế giới vào cuối thập niên này nhưng khoảng cách về sự thịnh vượng khó có thể thu hẹp. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cho biết GDP bình quân đầu người ở Trung Quốc là 17.000 USD, chưa bằng 1/3 so với GDP/đầu người 63.000 USD của Mỹ.

Cách đây hơn 40 năm, Trung Quốc đã đưa ra chính sách 1 con để giải quyết tình trạng quá tải dân số và xóa đói giảm nghèo. Tuy nhiên, khi dân số già đi, Bắc Kinh mới bắt đầu nới lỏng các chính sách kế hoạch hóa gia đình của mình. Ban đầu, Trung Quốc cho phép một số trường hợp đặc biệt được sinh 2 con vào năm 2013 trước khi cho phép tất cả các cặp vợ chồng được phép sinh tối đa 2 con 2 năm sau đó.

Việc nới lỏng hơn nữa chỉ trong 6 năm cho thấy chính sách 2 con của Trung Quốc không phát huy hiệu quả. Thậm chí, nhiều người nghi ngờ việc chính sách 3 con có thể giải quyết cuộc khủng hoảng nhân khẩu học. Tỷ lệ sinh của người Trung Quốc đã giảm 15% so với cùng kỳ năm trước vào năm 2020 và một số người cho rằng chi phí sinh hoạt tăng cao là một yếu tố cản trở việc các gia đình muốn có đông con hơn.

Chính sách 3 con không cứu được Trung Quốc thoát cảnh chưa giàu đã già? - Ảnh 2.

Chi phí nuôi dưỡng một đứa trẻ tăng cao khiến nhiều cặp vợ chồng Trung Quốc không muốn sinh thêm con.

Thông tin Trung Quốc cho phép sinh 3 con cũng không phải chủ đề thu hút sự chú ý trên mạng xã hội Trung Quốc. Nhiều người Trung Quốc không chỉ không muốn sinh thêm con thứ 3 mà thậm chí một bộ phần còn không muốn có con. Đây cũng là chủ đề được thảo luận nhiều nhất trên Weibo, mạng xã hội giống Twitter ở Trung Quốc.

Sau khi đăng tải thông tin, Tân Hoa Xã hỏi người dùng Weibo về việc họ có muốn sinh con thứ 3 hay không. Cuộc khảo sát trực tuyến thu hút hơn 30.000 phản hồi trong vòng nửa giờ. Hơn 90% trong số đó nói rằng họ "hoàn toàn không nghĩ đến việc sinh con thứ 3". Cuộc khảo sát này sau đó đã bị xóa bỏ trong âm thầm, Bloomberg cho hay.

Tuần trước, các nhà phân tích tại Goldman Sachs nhận định các biện pháp khuyến khích sinh đẻ ở Trung Quốc cũng chỉ có tác dụng một cách hạn chế trong việc thúc đẩy tỷ lệ sinh cũng như tăng trưởng dân số nói chung ở Trung Quốc. Dân số nước này có thể sẽ đạt đỉnh trong 5 năm tới và số người trong độ tuổi lao động vẫn sẽ tiếp tục giảm mà không có cách nào vãn hồi.

Trong những năm gần đây, nguy cơ già trước khi giàu của Trung Quốc được nhắc tới nhiều. Năm 2020, tỷ suất sinh ở Trung Quốc là 1,3 con/phụ nữ, tương đương với mức sinh ở Nhật Bản hay Itay - các quốc gia đang phải loay hoay với tình trạng dân số già. Điều này buộc các nhà chức trách Trung Quốc phải nghiêm túc trong những giải pháp thúc đẩy tỷ lệ sinh, nhất là khi họ còn chưa được gia nhập G7.

Tình trạng ngại sinh cũng đang trở nên phổ biến. Theo một báo cáo năm 2005, chi phí để nuôi lớn 1 đứa trẻ ở Trung Quốc là khoảng 75.000 USD. Tuy nhiên, đến năm 2020, con số này đã tăng gấp 4 lên 30.000 USD. Đây là lý do khiến nhiều cặp vợ chồng ở Trung Quốc không muốn sinh thêm con ngay cả khi thu nhập của họ được nâng lên theo từng năm.

Tin mới

"Gà đẻ trứng vàng" của VinFast đến tay khách Indonesia, hãng xe Việt chạy nước rút bàn giao 80.000 chiếc
4 giờ trước
Mở rộng và thu hút tại nhiều thị trường cùng với kỷ lục về doanh số trong các tháng cho thấy VinFast đang bứt tốc cho mục tiêu 80.000 xe bàn giao cho khách hàng đến cuối năm nay.
Phụ phẩm tôm lâu nay toàn bỏ đi hóa ra giá trị cả tỷ USD
3 giờ trước
Với sản lượng hàng trăm nghìn tấn mỗi năm, phụ phẩm tôm đem chế biến sâu sẽ cho ra những sản phẩm có giá trị cao gấp nhiều lần, mang về cả tỷ USD mỗi năm. Tuy nhiên, thực tế hiện giá trị phụ phẩm tôm mang lại còn quá khiêm tốn, hiện 70% chỉ dành cho chăn nuôi.
Chủ xe Defender lái 7.000km xuyên Việt Nam - Thái Lan: ‘Chạy địa hình sướng, có đoạn vượt 4.000 khúc cua, vẫn còn điểm bất tiện’
2 giờ trước
Anh Nguyễn Hoàng Anh - Chủ nhân chiếc Porsche 911 Dakar đầu tiên Việt Nam, vừa hoàn thành chuyến đi từ Việt Nam qua Lào rồi Thái Lan bằng chiếc Defender.
Hiện tượng lạ thường về xuất khẩu cà phê Việt Nam
54 phút trước
Hiện tượng khác thường là giá cà phê tăng cao nhưng sản lượng xuất khẩu giảm mạnh so với cùng kỳ năm ngoái, nguyên nhân vì sao?
Đại biểu Quốc hội đề xuất lùi thời gian đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với bia
7 phút trước
Theo Đại biểu Quốc hội, doanh nghiệp phải có thời gian nhất định để cơ cấu lại sản phẩm, nếu áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt với bia ngay từ 2026 thì không hợp lý.

Tin cùng chuyên mục

Bán 60.000 iPhone thu 2.000 tỷ đồng trong hơn 1 tháng, điều gì giúp TopZone 'on top' thị trường?
30 phút trước
TopZone tiếp tục khẳng định vị thế nhà bán lẻ ủy quyền cao cấp nhất của Apple với doanh thu chuỗi chương trình mở bán iPhone 16 nhanh chóng đạt 2.000 tỷ đồng, phản ánh hiệu quả của chiến lược chú trọng vào trải nghiệm khách hàng của thương hiệu.
Doanh số tại Việt Nam tăng mạnh, Yamaha kiếm được bao nhiêu tiền?
4 giờ trước
Trong Quý III/2024, Việt Nam là thị trường có tăng trưởng doanh số cao thứ 2 trên toàn thế giới của Yamaha.
Trung Quốc vừa 'mở khóa' kho báu siêu khủng chứa hơn 1.000 tấn vàng, nguy cơ làm rung chuyển thị trường vàng thế giới
18 giờ trước
Mỏ vàng vừa phát hiện tại Trung Quốc ước tính chứa hơn 1.000 tấn vàng, trị giá 83 tỉ USD.
Hàng trăm nghìn tấn báu vật từ Canada đổ bộ Việt Nam với giá rẻ bất ngờ: Chi hàng tỷ USD nhập khẩu, nước ta tiêu thụ 10,4 triệu tấn mỗi năm
2 ngày trước
Nhập khẩu mặt hàng này từ Canada đã tăng mạnh 128% trong 9 tháng đầu năm.