Mới đây, TAND TP HCM vừa mở lại phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án hình sự liên quan đến ngân hàng Dầu khí Toàn Cầu - chi nhánh TP HCM (GPBank). Đây là lần thứ 3 vụ án được đưa ra xét xử nhưng HĐXX tiếp tục trả hồ sơ để điều tra bổ sung nhiều vấn đề.
Theo đó, bị cáo Lê Thị Minh Hiền (41 tuổi, nguyên là Giám đốc GPBank) bị truy tố về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản". Ông Lê Quốc Cường (58 tuổi, nguyên Trưởng Ban BTGPMB quận 1 bị truy tố về tội "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong thi hành công vụ". Bà Huỳnh Thị Cúc (48 tuổi, nguyên thủ quỹ ban BTGPMB quận 1 bị truy tố về tội "Cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng".
Một vụ án rắc rối
Theo cáo trạng, bà Hiền là Giám đốc GPBank TP HCM từ tháng 3-2009 đến tháng 7-2010. Bà Hiền bị cáo buộc trong thời gian này đã làm thất thoát 10,5 tỉ đồng của ngân hàng. Sau đó, bà đã thực hiện hành vi lừa đảo để chiếm đoạt tiền của BTGPMB quận 1 để bù vào khoản tiền đã làm thiếu hụt.
Cụ thể, ngày 15-7-2010, bà Hiền bàn giao chức vụ giám đốc, GP Bank TP HCM kiểm quỹ phát hiện khoản chênh lệch 10,5 tỉ đồng (về sau việc kiểm quỹ này đã được Cục Thanh tra giám sát Ngân hàng Nhà nước kết luận là trái quy định). Bà Hiền khai với tư cách là giám đốc, bà nhận trách nhiệm làm rõ về số tiền chênh lệch này.
Ngày hôm sau, GPBank TP HCM tiến hành bàn giao chức vụ giám đốc mới cho ông Nghiêm Tiến Sỹ. Trong biên bản bàn giao này hoàn toàn không đề cập đến số tiền chênh lệch thể hiện trong sổ kiểm quỹ.
Ngày 20-7-2010, Bà Hiền nhờ ông Lê Quốc Cường dùng gần 10,8 tỉ đồng của Ban BTGPMB quận 1 gửi tại GPBank TP HCM bảo lãnh giúp người quen làm hồ sơ vay tiền ngân hàng thông qua pháp nhân là công ty Cường Nguyễn.
Sau đó, GPBank thực hiện tất toán số tiền của Ban BTPMB quận 1 tại ngân hàng này để chuyển đến Agribank Chợ Lớn. Tuy nhiên, lãnh đạo ngân hàng chỉ thao tác trên chứng từ và thực tế chỉ có gần 280 triệu đồng tiền mặt được chuyển đi, còn 10,5 tỉ đồng vẫn ở lại GPBank.
Ngân hàng Agribank Chợ Lớn làm thủ tục nhận giấy tờ, chứng từ và giải ngân trên giấy tờ cho Công ty Cường Nguyễn 10,5 tỉ đồng. Tuy nhiên, đây cũng mới là thao tác trên giấy tờ, chưa giao dịch tiền mặt. Thế nhưng, do trên hình thức là đến hạn trả nợ ngân hàng, Agribank Chợ Lớn tuyên bố thu hồi tiền bảo lãnh của Ban BTGPMB quận 1.
Cơ quan điều tra cho rằng 10,5 tỉ đồng mà GPBank TP HCM đang giữ thực chất là số tiền mà Hiền lừa đảo chiếm đoạt của Lê Quốc Cường để bù vào quỹ của GPBank TP HCM mà bà này làm thất thoát khi đương nhiệm.
Bị cáo Lê Tthị Minh Hiền (áo đỏ) và bị cáo Lê Quốc Cường (áo xanh da trời).
Chưa đủ cơ sở xác định tội lừa đảo
Sau nhiều lần mở phiên tòa xét xử, HĐXX cho rằng việc quy kết bị cáo Lê Thị Minh Hiền có hành vi "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" là chưa đủ cơ sở pháp lý.
Cụ thể, HĐXX đều nhận định trước thời điểm chuyển tiền, Hiền đã bàn giao toàn bộ công việc cho giám đốc mới là ông Nghiêm Tiến Sỹ. Việc hoàn tất chứng từ, chỉ đạo đều do giám đốc mới chỉ đạo các nhân viên thực hiện.
Tại phiên tòa, ông Lê Quốc Cường khai rằng muốn giúp Hiền mượn 10,5 tỉ đồng. Ông Cường khẳng định đã xem toàn bộ hồ sơ vay và hồ sơ bảo lãnh vay trước khi ký nên không có việc Hiền dùng các thủ đoạn gian dối để lấy tiền của Ban BTGPMB quận 1.
Ông Cường cũng cho rằng các ngân hàng làm trái pháp luật nên phải hoàn trả cho Ban BTGPMB quận 1. Bên cạnh đó, đại diện Ban BTGPMB quận 1 (nguyên đơn dân sự trong vụ án) cũng không yêu cầu bà Hiền trả 10,5 tỉ đồng mà đề nghị GPBank TP HCM phải thanh toán khoản tiền này.
Theo HĐXX, xét về ý thức chủ quan, bị cáo Lê Quốc Cường đã đồng ý cho bà Hiền mượn 10,5 tỉ đồng của Ban BTGPMB quận 1 và biết rõ bà Hiền lập hồ sơ hợp thức hóa tất toán số tiền này. Cụ thể, bị cáo Cường đã xem và ký vào các giấy đề nghị tất toán, hợp đồng bảo lãnh, cam kết bảo lãnh. Điều này thể hiện bị cáo Hiền không có hành vi gian dối đối với Lê Quốc Cường.
Đến ngày 20-7-2010, phó giám đốc GPBank Nguyễn Thanh Phú cùng giám đốc Nghiêm Tiến Sỹ đã làm các thủ tục tất toán 4 tài khoản của Ban BTGPMB quận 1. Ông Phú khai rằng việc tất toán khi ngân hàng không đủ tiền mặt theo sự chỉ đạo của ông Sỹ.
Theo kết luật giám định của Thanh tra NHNN, số tiền 10,5 tỉ đồng của Ban BTGPMB quận 1 gửi tại 4 tài khoản tại GPBank được xác định vẫn còn nguyên tại ngân hàng này từ ngày 20-7-2010.
Ngoài ra, mọi hoạt động của GPBank TP HCM cũng như Agribank Chợ Lớn có liên quan trong vụ án cũng kết luận là hoàn toàn trái quy định của NHNN.
Từ những điều trên, TAND TP HCM đã quyết định trả hồ sơ cho VKS cùng cấp để điều tra bổ sung, làm rõ những vấn đề trên.