Chủ động để “hái quả ngọt" từ CPTPP

Theo Báo cáo thuyết minh Hiệp định CPTPP của Chính phủ, với CPTPP, bên cạnh những cơ hội mở ra, tham gia Hiệp định CPTPP, Việt Nam cũng sẽ phải đối mặt với 6 thách thức.

Thứ nhất là, thách thức về kinh tế. Về thương mại hàng hóa, do Việt Nam đã có FTA với 7 trên 10 nước thành viên Hiệp định CPTPP nên sức ép cạnh tranh tăng thêm do mở cửa thị trường chỉ đến từ 3 nước là Canada, Mexico và Peru.

Thứ hai, thách thức về hoàn thiện khung khổ pháp luật, thể chế. Để thực thi cam kết trong CPTPP, Việt Nam sẽ phải điều chỉnh, sửa đổi một số quy định pháp luật về thương mại, hải quan, sở hữu trí tuệ, lao động…

Thứ ba, thách thức về xã hội. Cạnh tranh tăng lên khi tham gia CPTPP có thể làm cho một số DN lâm vào tình trạng khó khăn, kéo theo đó là khả năng thất nghiệp trong một bộ phận lao động sẽ xảy ra.

Thứ tư, thách thức về thu ngân sách. Việc cắt giảm thuế NK theo cam kết sẽ làm giảm thu ngân sách, tuy nhiên sẽ không tác động đột ngột do trong CPTPP có đến 7/10 nước đã có FTA với Việt Nam; chỉ còn 3 nước là Canada, Mexico và Peru là chưa có FTA với Việt Nam nhưng thương mại hiện còn khiêm tốn.

Thứ năm, thách thức trong lĩnh vực lao động. Thách thức ở đây liên quan đến việc sửa đổi luật pháp về quyền thành lập tổ chức của người lao động tại DN và sự quản lý của Nhà nước để đảm bảo hoạt động của các tổ chức này tuân thủ đúng pháp luật Việt Nam, phù hợp với nguyên tắc "tuân thủ pháp luật của nước sở tại" đã nêu trong Công ước 87 của Tổ chức Lao động Thế giới, đồng thời giữ vững ổn định chính trị - xã hội.

Thứ sáu, thách thức trong lĩnh vực an toàn, an ninh thông tin. Việt Nam đã ký thư song phương với các thành viên CPTPP về các nghĩa vụ Tự do lưu chuyển thông tin và Yêu cầu đặt máy chủ tại nước sở tại trong 2 điều khoản thuộc Chương Thương mại điện tử. Thư song phương này có giá trị hạn chế khả năng Việt Nam bị khiếu kiện trong vòng 5 năm kể từ khi Hiệp định có hiệu lực.

Bộ trưởng Bộ NN&PTNTNguyễn Xuân Cường: CPTPP và các FTA thế hệ mới đem đến cơ hội XK cho nông nghiệp

Trước hết, cần phải khẳng định, các FTA, điển hình như CPTPP đem đến cơ hội mở rộng thị trường cho XK sản phẩm nông nghiệp có thế mạnh của Việt Nam hiện nay như: Thủy sản, lâm sản, đồ gỗ, rau quả, trái cây và các nông sản khác (gạo, cà phê, cao su...). Đối với lĩnh vực chăn nuôi, hiện Việt Nam đã XK được sản phẩm thịt gà qua chế biến vào thị trường Nhật Bản. Nếu có những biện pháp thích hợp, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, chọn những sản phẩm riêng biệt thì Việt Nam có thể cạnh tranh được, thậm chí có thể XK sang các thị trường khó tính, như EU, Hoa Kỳ. Tuy nhiên, có thể dự báo một số thách thức lớn đối với XK nông sản Việt Nam là: Các nước tham gia có thể giảm thuế suất nhưng nâng cao các hàng rào phi thuế quan và có sự kiểm soát nghiêm ngặt hơn; sản phẩm chăn nuôi sẽ bị cạnh tranh gay gắt hơn; chất lượng, giá thành sản phẩm nông, lâm, thủy sản sẽ là các yếu tố cạnh tranh tiếp theo. Thách thức từ các thị trường cũng đòi hỏi Việt Nam phải nắm bắt được nhu cầu, thị hiếu của người tiêu dùng để từ đó sản xuất ra các mặt hàng nông sản phù hợp, đặc biệt phải bảo đảm các yếu tố như giá cả cạnh tranh, chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm, nông sản sạch, sản xuất hữu cơ…

Bà Phan Thị Thanh Xuân,Tổng Thư ký Hiệp hội Da giày - Túi xách Việt Nam: Để tận dụng cơ hội từ CPTPP, Nhà nước cần xem xét lại cơ sở hạ tầng

Ngành da giày chủ yếu gia công XK, khách hàng thường chủ động tìm đến DN nên tính chủ động của các DN nhỏ và vừa rất hạn chế. Bên cạnh đó, tầm nhìn và xây dựng chiến lược vẫn là điểm yếu của DN. Vì vậy, việc cần làm là giúp DN tiếp cận thông tin một cách chính thống. Bên cạnh đó, Nhà nước cũng cần xem xét lại cơ sở hạ tầng, logistic khi XK, bởi khi "miếng bánh" thị phần mở rộng, mà cơ sở hạ tầng không đáp ứng được thì chúng ta sẽ không được chia phần.

Ông Phan Văn Trường- Giám đốc Công ty Cổ phần Chế biến thực phẩm GOC: Thâm nhập thị trường EU để mở đường vào các thị trường khác

EU là thị trường dẫn đầu thế giới về các tiêu chuẩn. DN muốn XK được ngoài đáp ứng các tiêu chuẩn về chất lượng, còn phải đáp ứng các tiêu chuẩn cao về bảo vệ môi trường, tiết kiệm năng lượng, an sinh xã hội... Cái được lớn nhất khi hàng hóa xuất sang thị trường này không phải là lợi nhuận mà chính là hệ thống quản lý và uy tín của DN. Nếu đáp ứng được thị trường EU thì các thị trường khác sẽ nhìn vào đó để kết nối với DN. Điển hình như thị trường Mỹ, Nhật, Hàn Quốc... nhìn vào tiêu chuẩn của thị trường EU để NK hàng hóa.

Hiện nay, hàng nông sản của Việt Nam xuất sang EU đang bị đánh thuế 14%. Thời gian tới, với EVFTA, khi thuế về 0% sẽ là cơ hội lớn cho hàng nông sản XK vào EU. Để đáp ứng yêu cầu của EU, quan trọng là vùng nguyên liệu sản xuất hàng hóa của Việt Nam phải đảm bảo an toàn. Muốn đạt được điều đó, các DN và địa phương phải tự xây dựng riêng cho mình vùng nguyên liệu cũng như áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế. Đồng thời, DN cũng cần xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý tương thích, đáp ứng theo hệ thống quản lý của thị trường EU.

Đức Quang (ghi)