Thị trường chứng khoán 2017 giống như một cuộc dạo chơi ở công viên - nhà đầu tư đều cười khi ra về. Ngược lại, tình hình năm nay chẳng khác gì trò tàu lượn đáng sợ - lên cao, nhưng xuống cũng sâu.
S&P 500 thay đổi ít nhất 1% trong 28 ngày giao dịch của 2018 - 15 lần tăng và 13 lần giảm. Con số này trong năm ngoái là 8. Và chắc chưa ai quên tuần đáng sợ đầu tháng 2 khi Dow Jones mất hơn 1.000 điểm 2 lần chỉ trong vài ngày? Đây là 2 lần giảm điểm lớn nhất từ trước tới nay. 2018 cũng chứng kiến 5/15 lần giảm điểm lớn nhất và 4/20 đợt tăng điểm theo ngày lớn nhất của Dow Jones, kỷ lục là mức tăng 669 điểm ngày 26/3.
Dow từng giảm 1.597 điểm trong phiên 5/2. (Nguồn: CNN)
Lý do là gì? Căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc (chưa kể đến Canada, Mexico và châu Âu) đóng góp lớn vào biến động thị trường. Bên cạnh đó, nhà đầu tư cũng lo lắng về việc tăng lãi suất và lạm phát.
Nhà Trắng cũng "loạn" hơn bao giờ hết. Năm ngoái, phố Wall dần quen với tính khí thất thường của Tổng thống Mỹ Donald Trump, từ việc tấn công vào các tập đoàn lớn như Boeing, GM, hay Amazon đến thói quen đàm phán công khai thông qua Twitter. Mọi chuyện giờ đã khác.
Thị trường và phần còn lại của thế giới đang rất vất vả với cách làm việc của Nhà Trắng, Paul Nolte - Phó chủ tịch cấp cao của Quản lý Tài sản Kingsview - nhận định. "Hôm nay là chiến tranh thương mại. Ngày tiếp theo đình chiến. Rồi có thể chúng ta sẽ quay lại TPP?", ông mô tả những thay đổi chính sách đột ngột của chính quyền Trump.
Tâm lý lo lắng lên cao cũng dẫn đến sự tăng đột biến trong chỉ số đo lường trạng thái biến động CBOE (VIX) - hơn 50% trong năm nay. Chỉ số Nỗi sợ và lòng tham (Fear & Greed) của CNN đang ở mức Sợ hãi Cực độ trong vài tuần vừa qua. Tệ hơn nữa là thị trường không thể quyết định liệu thị trường "gấu" sắp bắt đầu hay "chú bò tót" 9 tuổi có thể tiếp tục trụ thêm một thời gian.
VIX lên thẳng đứng ngày 5/2. (Nguồn: CNN)
Bất chấp biến động, chỉ số Dow chỉ giảm 0,7% trong năm nay còn S&P 500 đi ngang. Cổ phiếu từng có một số động thái lớn nhưng về cơ bản chẳng đi đến đâu.
Tuy nhiên, Julian Emanuel - chuyên gia chiến lược tại công ty Quản lý Tài sản BTIG - cho rằng điều này thực sự lành mạnh vì đang "đặt lại mục tiêu của nhà đầu tư". Một trong những lý do khiến công ty bà gặp nhiều rắc rối nhất trong năm qua là khách hàng nhìn nhận rủi ro chính trị không chính xác: phút trước phớt lờ, phút sau lại lao vào mua cổ phiếu. Emanuel nghĩ rằng nhà đầu tư đang tập trung quá nhiều vào bất ổn chính trị như một tin tiêu cực cho thị trường.
Trong khi đó, bà khẳng định điều cần phải quan tâm là nền kinh tế và thu nhập. Dữ liệu giá tiêu dùng gần đây cho thấy lạm phát không phải là một vấn đề lớn ở thời điểm hiện tại. Vì vậy, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể không phải tăng lãi suất mạnh. Cuối cùng, nhà đầu tư sẽ nhận ra rằng kết quả kinh doanh tốt từ doanh nghiệp sẽ dẫn đến giá cổ phiếu cao hơn, bất kể ông Trump viết gì trên Twitter.