*Bài viết là chia sẻ của Sam Dogen. Anh từng hoạt động trong lĩnh vực đầu tư ngân hàng 13 năm trước, sau đó bắt đầu làm việc tại Financial Samurai, một trang web tài chính cá nhân. Dogen đã có những bài viết trên Forbes, Wall Street Journal, Chicago Tribune và L.A.Times.
Một ngày cuối tuần vào năm 2019, một người bạn của tôi – chúng tôi gọi anh ấy là "Bob", xuất hiện trong buổi đấu bóng mềm với chúng tôi trên chiếc Tesla Model 3. Đây là mẫu xe mới nhất của hãng xe điện ở thời điểm đó. Bob rất hứng khởi với chiếc xe mới có giá bằng bàn thắng đầu tiên của một cầu thủ. Anh ấy thậm chí còn chia sẻ rằng có thể sử dụng chiếc xe để sao lưu dữ liệu trên iPhone trong khi đứng bên ngoài xe. Tất cả những điều này đã làm tôi rất ấn tượng.
Tuy nhiên, tôi cũng bị sốc bởi Bob đã chi tới 53.000 USD để mua một chiếc ô tô, dù đây không phải khoản tiền dễ dàng kiếm được đối với một giáo viên mầm non 31 tuổi sống ở San Francisco. Chi quá nhiều tiền để mua ô tô là một trong những sai lầm tài chính lớn nhất mà người Mỹ mắc phải. Đó là lý do tại sao tôi lại đưa ra quy tắc "1/10" (không bao giờ chi quá 10% tiền lương cho 1 chiếc ô tô).
Có thể Bob đã có nguồn thu nhập và đầu tư khác mà chúng tôi không hề biết. Nhưng sự việc này không phải là đề cập đến tình hình tài chính thực sự của Bob, mà là về quyết định của anh ấy đã cho chúng tôi thấy bài học về chi phí của cơ hội, hoặc khả năng mất đi lợi nhuận từ các lựa chọn khi đã gắn bó với lựa chọn khác – của một khoản đầu tư lớn.
Sau khi nghe Bob liên tục kể về chiếc xe mới, tôi quyết định tìm hiểu kĩ càng. Đó thực sự là một trải nghiệm chưa từng có khi lái chiếc xe này. Do đó, tôi đã nghĩ về việc mua một chiếc. Dẫu vậy, sau đó, tôi không cho phép bản thân làm điều này, đặc biệt sau khi cân nhắc về chi phí cơ hội. Thay vào đó, tôi đã mua cổ phiếu Tesla.
Tôi vẫn luôn tin tưởng vào giá trị doanh nghiệp của Tesla bởi đây không chỉ là một nhà sản xuất ô tô nhờ vào một số mảng kinh doanh thành công khác. Bởi vậy, sau khi xem xét cẩn thận, tôi đã quyết định mua 55.000 USD (gần như tương đương với số tiền mua một chiếc Model 3) vào tháng 10/2018, với giá khoản 298 USD/cổ phiếu.
Ngay sau đó, cổ phiếu Tesla đã tăng lên khoảng 367 USD/cổ phiếu, theo đó tôi đã thu về khoản tiền 11.500 USD trên sổ sách. Tuy nhiên, trong 6 tháng tiếp theo, cổ phiếu Tesla bắt đầu "bốc hơi" giá trị do những lo ngại về dự trữ tiền mặt. Đến tháng 3/6/2019, cổ phiếu Tesla giảm chỉ còn 179 USD, biến khoản lãi 11.500 USD thành khoản lỗ 20.000 USD.
Thật may mắn, thị trường bắt đầu nhận ra tiềm năng phát triển của Tesla. Vào tháng 6 năm nay, cổ phiếu của nhà sản xuất xe điện đã chạm mức cao nhất mọi thời đại khi lần đầu tiên vượt mốc 1.000 USD. Tôi không nói rằng việc mua một chiếc xe đắt tiền là quyết định tồi tệ, nhưng điều tôi hướng đến là mức chi phí cơ hội đóng vai trò lớn thế nào trong khả năng tài chính của bạn.
Đương nhiên, lợi nhuận không hề được đảm bảo với bất kỳ khoản đầu tư nào, nhưng loại tài sản này sẽ tăng giá theo thời gian. Trong khi đó, một chiếc xe ô tô thông thường thường mất giá trị, trừ khi đó là dòng xe cổ và hiếm. Hãy nhìn vào diễn biến của một số loại tài sản:
● TTCK: Kể từ năm 2009, S&P 500 đã có diễn biến cực kỳ khởi sắc. Do đó, ở hầu hết thời điểm, bạn có thể đầu tư và kiếm được lợi nhuận cho năm tiếp theo. Dù có một số thời điểm không tốt, nhưng các cổ phiếu lớn đều mang về lợi nhuận từ 8% đến 10% mỗi năm.
● Trái phiếu: Từ năm 1926, trái phiếu chính phủ dài hạn đã mang về lợi nhuận từ 5% đến 6%. Đây được coi là loại tài sản ổn định và ít rủi ro.
● Bất động sản: Đây là lĩnh vực đầu tư ưa thích của tôi, bởi nó không chỉ tạo nơi ở hay thu nhập từ việc cho thuê, mà còn là loại tài sản tương đối dễ hiểu.
Việc chi tiền cho một chiếc Tesla thay vì mua cổ phiếu của Tesla chỉ là một ví dụ về khoản lợi nhuận tiềm năng từ việc đầu tư có thể bị bỏ lỡ. Tầm quan trọng của việc tính toán chi phí cơ hội có thể áp dụng cho bất kỳ thương vụ nào mà bạn thực hiện.
Ví dụ, với một ngôi nhà 600.000 USD, chi phí rõ ràng cần cân nhắc bao gồm thế chấp, thuế bát động sản, bảo hiểm, phí bảo trì và có thể là phí cho Hiệp hội Chủ nhà (HOA). Tuy nhiên, chi phí cơ hội là lợi nhuận tiềm năng bị bỏ qua có thể kiếm được từ khoản tiền đặt cọc .
Bạn đặt cọc 20% cho ngôi nhà trên, với 120.000 USD. Nếu có thể kiếm được 4% từ khoản đó, bạn sẽ phải trả thêm 4.800 USD/năm cho chi phí sở hữu. Do đó, 4.800 USD/năm là chi phí cơ hội của khoản đặt cọc, trong khi thay vào đó bạn có thể đầu tư và tạo ra 4% lợi nhuận.
Hiện tại, Bob chia sẻ rằng anh ấy đã mua cổ phiếu Tesla giống như tôi, thậm chí là với số lượng lớn hơn. Đối với khoản đầu tư vào Tesla của mình, tôi đã bán 75% với giá từ 800 đến 1.010 USD/cổ phiếu và tiếp tục nắm giữ 25% còn lại. Với lợi nhuận gộp thực tế là khoảng 70.000 USD và sổ sách khoảng 30.000 USD, tôi đã có thể mua một chiếc Tesla mới.
Tham khảo CNBC