Ông Michael Kokalari, chuyên gia kinh tế trưởng của VinaCapital, cho rằng dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) sẽ tiếp tục chảy mạnh vào Việt Nam trong năm 2022. Lý do vì các lãnh đạo doanh nghiệp từ Nhật Bản, Hàn Quốc sẽ đến Việt Nam dễ dàng hơn khi các hạn chế đi lại được nới lỏng.
Năm 2020, FDI của Việt Nam chỉ giảm khoảng 2% (xuống 20 tỷ USD) mặc dù FDI toàn cầu giảm khoảng 40%. Năm 2021, FDI chỉ giảm 1% mặc dù Việt Nam áp dụng một số biện pháp cách ly xã hội nghiêm ngặt nhất ở châu Á trong thời gian bùng phát biến thể Delta.
Ông Michael Kokalari cho rằng dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) sẽ tiếp tục chảy mạnh vào Việt Nam trong năm 2022.
Một số công ty nước ngoài không thể đạt được các chỉ tiêu kinh doanh do gặp khó khăn trong việc vận hành các nhà máy ở Việt Nam thời kỳ bùng phát biến thể Delta. Tuy nhiên, các công ty gặp khó khăn nhất lại là những công ty sản xuất các sản phẩm có giá trị gia tăng thấp, như hàng may mặc, giày dép và đồ nội thất.
Ngược lại, các công ty sản xuất các sản phẩm công nghệ với tỷ suất lợi nhuận cao lại có thể điều chỉnh, thích ứng dễ dàng hơn. Một số công ty cho nhân viên mình làm việc tại nhà, tại khách sạn trong thời gian cách ly xã hội. Bởi vậy, các doanh nghiệp sản xuất các sản phẩm có giá trị gia cao vẫn nhiệt tình đầu tư vào Việt Nam, tăng các khoản đầu tư hiện có của họ.
Ví dụ, LG Display công bố kế hoạch đầu tư 2,2 tỷ USD vào năm 2021. Samsung tuyên bố sẽ tăng 50% năng lực sản xuất thiết bị tại Việt Nam. Toshiba sẽ chuyển toàn bộ sản xuất thiết bị điện tử ở Trung Quốc sang Việt Nam và Nhật Bản.
Khả năng phục hồi dòng vốn FDI của Việt Nam bắt nguồn từ ba yếu tố chính
Thứ nhất, công nhân ở Việt Nam có tiền lương thấp hơn khoảng 2/3 so với Trung Quốc, nhưng chất lượng lao động lại tương đương.
Thứ hai, Việt Nam có vị trí địa lý gần với chuỗi cung ứng của châu Á, đặc biệt là trong ngành công nghệ cao.
Thứ ba, Nhật Bản và Hàn Quốc đang đối mặt với các vấn đề cơ cấu, buộc phải đầu tư ra nước ngoài, mà Việt Nam được xem là điểm đến đầu tư hấp dẫn của doanh nghiệp hai nước này.
Công nhân ở Việt Nam có tiền lương thấp hơn khoảng 2/3 so với Trung Quốc, nhưng chất lượng lao động lại tương đương.
Cả Nhật Bản và Hàn Quốc đều đối mặt với "tình trạng đình trệ kéo dài". Nguyên nhân chủ yếu là do dân số suy giảm. Dân số của Nhật Bản bắt đầu suy giảm nghiêm trọng những năm 90 của thế kỷ trước. Người dân Nhật Bản tìm cách xoay sở trước triển vọng kinh tế xấu đi bằng việc đầu tư mạnh mẽ vào khu vực Đông Nam Á.
Tình trạng về dân số chưa thể cải thiện trong tương lai gần, vì vậy các công ty Nhật Bản sẽ tiếp tục đầu tư ra nước ngoài trong nhiều năm tới. Theo khảo sát năm 2021 của Deloitte về các nhà đầu tư Nhật Bản, Việt Nam là quốc gia hấp dẫn nhất để các công ty nước này đầu tư vào.
Vấn đề dân số của Hàn Quốc thậm chí còn nghiệm trọng hơn. Hàn Quốc có tỷ lệ sinh thấp nhất trên thế giới và dân số của nước này có tốc độ già hóa nhanh hơn so với Nhật Bản. Dòng vốn đầu tư vì thế sẽ tiếp tục tràn vào Việt Nam trong nhiều năm tới.
Ngoài ba yếu tố nêu trên, việc ngày càng có nhiều tập đoàn đa quốc gia tìm cách đa dạng hóa hoạt động sản xuất bên ngoài Trung Quốc cũng góp phần làm tăng sức hút đầu tư của Việt Nam.
Các yếu tố trên giải thích lý do tại sao dòng vốn FDI của Việt Nam vẫn giữ ổn định hai năm qua. Ngoài ra, có 3 điểm nhấn chính trong năm 2021 cũng sẽ hỗ trợ dòng vốn trong năm nay.
Thứ nhất, Bộ Tài chính Mỹ và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đạt được thỏa thuận vào tháng 7/2021 trong việc loại bỏ Việt Nam trong danh sách các nước thao túng tiền tệ. Điều này giúp các công ty đa quốc gia tự tin hơn khi đầu tư vào Việt Nam.
Thứ hai, Chính phủ Việt Nam thành công duy trì sự cân bằng giữa việc đảm bảo sức khỏe cộng đồng cùng với việc phát triển kinh tế. Chiến lược sống chung với Covid-19 đem lại niềm tin cho các công ty nước ngoài.
Cuối cùng, việc Tập đoàn LEGO thông báo đầu tư 1 tỷ USD để xây dựng một trong những nhà máy lớn nhất của Công ty tại Việt Nam cũng sẽ kích thích thêm dòng vốn FDI vào Việt Nam trong tương lai.
Tham khảo: SVBG