Cô bé Thuỵ Điển 16 tuổi kêu gọi bảo vệ môi trường, chỉ trích các nguyên thủ quốc gia với từ ngữ đanh thép: "Các vị không đủ trưởng thành để nói về việc xây dựng kinh tế xanh, bỏ mặc các vấn đề cho thế hệ sau gánh vác"

Không ngại chỉ trích các lãnh đạo thế giới

Cô bé 16 tuổi Greta Thunberg hy vọng rằng những cuộc tuần hành của học sinh, sinh viên vào mỗi thứ Sáu sẽ mang lại những thay đổi tích cực đối với môi trường. Nhờ những lời kêu gọi của cô bé, ngày càng có nhiều thanh thiếu niên tại các nước trên thế giới tham gia vào phong trào tuần hành mà Greta "khởi xướng" hồi mùa hè năm ngoái, cô bé là nhà bảo vệ môi trường, đối phó với biến đổi khí hậu. Những cuộc tuần hày này nằm trong phong trào có tên "Thứ Sáu vì tương lai" diễn ra sau khi cô bé có một bài phát biểu cực kỳ ấn tượng tại Liên Hợp Quốc và Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở Davos vào tháng 1 vừa rồi.

Greta viết: "Em nghĩ rằng đã có nhiều người nhìn nhận ra tình trạng hiện tại đang kinh khủng như thế nào. Chúng ta đang ở giữa cuộc khủng hoảng lớn nhất trong lịch sử loài người và về cơ bản lại không ai làm điều gì để ngăn chặn nó. Em thấy rằng những gì chúng ta đang chứng kiến chính là sự xuất hiện của những cơ hội tuyệt vời và điều đó cực kỳ hứa hẹn."

Mới 16 tuổi nhưng Greta thẳng thắn phê bình những cá nhân, doanh nghiệp làm mọi thứ vì tiền mà không quan tâm đến môi trường.

Bước vào năm học mới 2018, thay vì đi học thì Greta lại ngồi bên ngoài tòa nhà Quốc hội Thụy Điển từ sáng đến chiều. Cô bé căng biểu ngữ đòi các chính trị gia quan tâm hơn đến việc ban hành những chính sách bảo vệ môi trường. Mục đích của Greta là sẽ ngồi trước Nghị viện Thụy Điển cho đến khi chính phủ đưa ra những hành động thiết thực để nhiệt độ trái đất giảm bớt 2 độ C.

Hồi tháng 12, cô bé đã phát biểu tại Hội nghị về khí hậu tại Liên Hợp Quốc, chỉ trích nhà lãnh đạo của thế giới vì họ đã quá thiếu trách nhiệm. Chưa dừng ở đó, Greta cũng phát biểu nội dung tương tự với giới kinh doanh toàn cầu tại sự kiện Davos: "Một số cá nhân, một số công ty, một số người đưa ra quyết định, họ biết chính xác về những thứ vô giá trị mà đã họ bất chấp để kiếm về những khoản tiền khổng lồ. Và cháu nghĩ nhiều người ngồi ở đây hôm nay thuộc nhóm trên." Ngay sau đó, cô bé 16 tuổi nhanh chóng thu hút được sự quan tâm của báo giới cùng đông đảo bạn trẻ, trở thành một hiện tượng toàn cầu.

Tại Hội nghị Thượng đỉnh Khí hậu quốc tế lần thứ 24 tại Ba Lan (COP 24), Greta đã có bài phát biểu đầy đanh thép:

"Cháu là Greta Thunderberg, 15 tuổi. Cháu đến từ Thuỵ Điển. Cháu phát biểu về vấn đề Công lý và khí hậu (Climate Justice Now). Rất nhiều người nói rằng Thuỵ Điển chỉ là một quốc gia nhỏ bé và điều đó không quan trọng với những gì chúng ta làm. Nhưng cháu học được rằng, bạn không bao giờ quá nhỏ bé để tạo ra sự khác biệt. Và nếu một vài đứa trẻ có đồng tình bằng việc không tới trường thì hãy tưởng tượng tất cả những gì chúng ta có thể làm cùng nhau nếu chúng ta thực sự muốn.

Cô bé Greta ngồi bên ngoài toà nhà Quốc hội Thuỵ Điển, hối thúc chính phủ phải thực hiện điều gì đó để bảo vệ trái đất.

Nhưng để làm được điều đó, chúng ta phải nói thật rõ ràng, dù nó khó nghe đến thế nào. Các vị chỉ nói về tăng trưởng kinh tế xanh vĩnh cửu vì sợ rằng mình không được nhiều người biết tới. Các vị chỉ nói về việc tiến tới tương lai với những ý tưởng tồi tệ dẫn tới sự hỗn độn chúng ta phải đối mặt, ngay cả khi điều hợp lý duy nhất là dừng lại ngay lập tức. Các vị không đủ trưởng thành để nói những điều như vậy. Các vị bỏ mặc vấn đề đó cho những người trẻ như chúng cháu. Nhưng cháu không quan tâm về việc có nổi tiếng hay không. Cháu quan tâm tới công lý khí hậu và hành tinh này. Nền văn minh của chúng ta đang bị phá huỷ bởi những người đang tận dụng để kiếm được số tiền khổng lồ. Bầu sinh quyển của chúng ta đang bị huỷ hoại để cho những người giàu có sống một cuộc sống xa hoa. Đó là nỗi khổ mà nhiều người phải chịu đựng để trả giá cho những con người kia."

Hàng trăm nghìn người sẵn sàng xuống đường biểu tình ủng hộ 

Hành động của Greta đã gây được tiếng vang lớn và nhận được sự ủng hộ của những người hoạt động xã hội chống biến đổi khí hậu. Trả lời phỏng vấn của The Guardian: "Em nghĩ thật tuyệt khi các học sinh ở Anh cũng tham gia những cuộc bãi khoá với số lượng rất đông đảo. Ở đó đã xuất hiện những anh hùng thực sự, ví dụ như ở Scotland và Ireland." Hiện tượng này đã lan rộng ra toàn cầu và thậm chí một phong trào bãi khoá lớn hơn nữa dự tính sẽ diễn ra vào ngày 15/3. Tất cả đều khiến cho cô bé cảm thấy rằng nguồn động lực đang ngày càng nhiều hơn.

Cuộc bãi khoá diễn ra vào ngày 15/3 tới dự kiến sẽ là sự kiện lớn nhất với 150 lần kêu gọi tham gia tại 150 thành phố. Jakob Blasel, một học sinh trung học, nói: "Không thể chấp nhận được rằng nhiều người trưởng thành đang phá huỷ cả một tương lai. Mục tiêu của chúng em là ngăn chặn việc khai thác than đá ở Đức và năng lượng hoá thạch ở khắp nơi." Cậu bé cho biết nhiều chính trị gia cũng bày tỏ sự ngưỡng mộ tới chiến dịch này, nhưng quan điểm đó vẫn chưa được thể hiện bằng hành động. Jakob phát biểu: "Thật không thể chấp nhận được. Chúng em sẽ không dừng lại cho đến khi họ bắt đầu hành động."

Học sinh sinh viên xuống đường biểu tình tại Magdeburg, Đức.

Những nhà hoạt động xã hội lâu năm rất ngạc nhiên về những gì đã diễn ra chỉ trong một thời gian ngắn. "Những phong trào mà Greta truyền cảm hứng là một trong những điều hứa hẹn nhất trong 30 năm làm việc vì môi trường của tôi. Nó dấy lên những thách thức về thế hệ đối với sự nóng lên toàn cầu và khiến cho nhiều người lớn phải chứng minh rằng họ là những người trưởng thành. Tôi gửi lời cảm ơn rất lớn tới những bạn trẻ đang dám đứng lên", Bill McKibben, nhà sáng lập của 350.org, cho hay.

Trên khắp thế giới, rất nhiều cuộc bãi khoá của các học sinh sinh viên hiện đang diễn ra. Hôm 1/3 mới đây, khoảng 3000 học sinh, sinh viên tại thành phố cảng Hamburg (Đức) đã xuống đường tuần hành, kêu gọi các chính trị gia và người dân cùng hành động để đối phó với biến đổi khí hậu. Họ giương cao những biểu ngữ về việc hối thúc bảo vệ môi trường.

Hàng nghìn học sinh trung học đã nghỉ học tập trung bên ngoài tòa nhà Quốc hội Anh ở thủ đô London hồi giữa tháng 2, đây là lần đầu tiên ở Anh diễn ra cuộc biểu tình của học sinh được tổ chức đồng bộ tại khoảng 60 thành phố và thị trấn trên toàn nước Anh. Họ yêu cầu các chính trị gia nước này cần có những hành động để đối phó với những vấn đề môi trường đang ngày một tồi tệ tại nước này.

Các học sinh sinh viên Anh giương cao biểu ngữ: "Tỉnh dậy đi. Hãy cứu lấy tương lai của chúng ta" trong cuộc bãi khoá tại thủ đô London.

Thuỵ Sĩ là một trong những nơi các học sinh sinh viên có động thái quyết liệt nhất. Các nhà hoạt động ở địa phương cho biết, đã có 23.000 người tham gia vào cuộc biểu tình ngày 18/1, sau đó là 65.000 người vào ngày 2/2. Họ đều đang chuẩn bị cho cuộc biểu tình toàn cầu ngày 15/3 tới đây. Những người trẻ này kêu gọi chính phủ tuyên bố tình trạng khẩn cấp về khí hậu, thực hiện các chính sách "không các-bon" vào năm 2030 mà không cần kỹ thuật địa lý và nếu cần thiết thì họ phải thay đổi hệ thống kinh tế hiện tại.

Cho tới nay, 75% số người tham gia chiến dịch này là học sinh, nhưng số lượng sinh viên đại học ngày càng lớn. Luisa Neubauer, 22 tuổi, nằm trong số những người nhận được lời mời thảo luận của các quan chức nội các cấp cao. Cô nói với Bộ trưởng Kinh tế Đức rằng ông ấy chính là một phần của vấn đề vì ông làm việc cho ngành công nghiệp, thay vì làm việc cho con người hay hành tinh này.

Luisa nói: "Những gì chúng tôi cần là các chính trị gia và chính phủ của chúng tôi hiểu rằng, mọi thứ họ làm trong ngày hôm nay đều khiến các thế hệ tương lai phải gánh vác. Chúng tôi không tham gia chiến dịch này chỉ cho vui, đó là bởi chúng tôi không có một lựa chọn nào khác." Tuy nhiên, cô gái trẻ này cũng nói về những thay đổi trong cuộc thảo luận quốc gia: "Hiện tại đang có một cuộc tranh luận về môi trường và khí hậu, điều đó là tốt. Lần đầu tiên trong nhiều năm họ không nói về vấn đề tị nạn, nhập cư mà là về môi trường."