Có nên “đập” nhà nát cấp 4 để xây nhà khang trang cho thuê phòng trọ?

Câu chuyện chia sẻ với bối cảnh 6 năm trước, theo NĐT này hiện các NĐT vẫn có thể áp dụng mô hình này để xây nhà khang trang cho thuê trọ.

Con đường đi thuê đất để xây nhà trọ cho thuê

Cuối 2015, sau thất bại với startup riêng, tôi quyết định quay lại với con đường mà mình am hiểu hơn là kinh doanh nhà trọ.

Tính cả khoản vay mua đất xây nhà trọ năm 2013 (1,3 tỷ), nâng thêm 2 tầng năm 2014 (800 triệu), và khởi nghiệp thất bại mất 400 triệu, tôi đã nợ tổng cộng 2,5 tỷ. Rất may, trong số này có 800 triệu vay người nhà không phải trả lãi, còn lại khoản 1,7 tỷ tôi phải góp 31,5 triệu/tháng (cả gốc + lãi) trong 6 năm.

Từ đây, tôi phải xin việc làm thuê lại vì thu nhập từ nhà trọ chỉ đủ trả tiền hàng tháng cho ngân hàng, vợ chồng con cái tôi không còn đồng nào để sinh hoạt. Cũng may cả tôi và vợ đều được 2 công ty cũ gọi về làm lại khi họ biết chúng tôi có ý định đi làm lại. Nhờ đó, chúng tôi có lại nguồn thu nhập 35 triệu/tháng để sinh hoạt hằng tháng và phụ thêm vào tiền trả nợ.

Trong 1 lần họp lớp cấp 2, nghe đứa bạn kể nhà nó có 1 miếng đất 10mx20m ở Phước Kiểng, Nhà Bè để không 5 năm nay. Vì đã từng xây phòng cho thuê tại Tân Phú, nên tôi nảy ra ngay ý định "thuê lại giá bèo" xây phòng cho thuê vì trước sau đất cũng bỏ không. Nhưng vướng mắc lớn nhất ở đây là: ở Tân Phú tôi xây trên đất của mình, còn ở đây lại là "đất thuê". Do đó, khi bắt tay vào tính toán, ngoài cách quản lý nhà trọ và chi phí làm nhà đã nắm sơ bộ, hàng loạt vấn đề mới mẻ phát sinh ra cần phải tìm tòi cách giải quyết.

Thứ nhất, làm sao đảm bảo nguồn doanh thu đó ổn định trong nhiều năm? Nếu những nhà xung quanh cũng bắt chước xây phòng cho thuê thì làm sao mình giữ được khách? Họ xây nhà trên đất họ, mình xây nhà trên đất thuê thì rõ ràng mình bất lợi về chi phí và giá cả cho thuê, vậy mình có lợi thế gì hơn họ không?

Thứ hai, đầu tư xây mô hình như thế nào để vừa đáp ứng nhu cầu khách trọ ở trên, vừa kiểm soát được suất đầu tư hợp lý.

Thứ ba, giá thuê bao nhiêu là hợp lý cho cả 2 vì ngoài thu nhập cho thuê đất hàng tháng, họ sẽ có cả một căn nhà sau khi hết thời gian thuê? Phải thuê bao nhiêu năm mới đủ thu hồi vốn và có lãi?

Thứ tư, nguồn vốn vay ở đâu vì tôi không có đồng nào (ngân hàng không cho vay tiền xây nhà trên đất thuê)? Lấy tài sản gì thế chấp (vì nhà Tân Phú đã thế chấp vay 1,7 tỷ)?

Thứ năm, lãi suất ngân hàng có ổn định hay không, liệu trong thời gian dài vậy kinh tế vĩ mô sẽ có những ảnh hưởng gì đến lãi vay (vì giai đoạn 2010-2013 lãi vay từng có thời điểm lên tới 18-24%).

Thứ sáu, gia cảnh chủ đất, tại sao họ lại cho thuê đất: không có vốn, hay chưa biết cách làm, hay lớn tuổi rồi làm không nổi, hay giàu quá không thèm làm chuyện nhỏ (những người có đất trống để không toàn dân có tiền), hay muốn đầu tư cho con cái, hay vướng quy hoạch không xây được,…? Đất đó có tranh chấp giữa các thành viên trong gia đình chủ đất không?

Thứ bảy, làm sao thuyết phục được chủ đất cho thuê trong thời gian dài?

Thứ tám, ràng buộc pháp lý với chủ đất thế nào để họ không lấy lại đất khi mình vừa xây xong? Nếu họ lấy lại trước hợp đồng họ phải bồi thường như thế nào? Đất đó họ đã cầm cố chưa, nếu đã cầm cố lỡ họ phá sản ngân hàng tịch thu đất thì mình có được đền bù phần nhà không?…

Thứ chín,  những rủi ro của mô hình kinh doanh này.

Hàng loạt các trở ngại trên, cộng thêm việc thuê đất xây nhà kiên cố cho thuê dường như chưa thấy ai làm làm tôi muốn chùn bước.

Bài toán đầu tư: Tìm hiểu nhu cầu khách thuê ở thị trường không am hiểu

Thời gian đầu, tôi dành nhiều thời gian gặp gỡ trò chuyện với các khách trọ của mình ở Tân Phú. Nhờ đó, tôi đã phát hiện ra rất nhiều nhu cầu quý giá từ khách ở trọ để trả lời được vướng mắc về điều kiện bắt buộc thực hiện kế hoạch này.

Nhiều người đầu tư nhà trọ trên đất của mình vẫn không hiệu quả do bị sai lầm "vừa thừa vừa thiếu". Cái khách trọ không có nhu cầu thì lại trang bị, cái khách trọ cần sử dụng lại không có. Ví dụ, phòng cho thuê, đầu tư cho cửa phòng bằng gỗ 3,5 triệu đồng một bộ, trong khi cửa sắt chỉ 1,5 triệu, nhưng lại bỏ bớt lavabo trong toilet, chỉ làm sàn nước ngồi bệt mà không có bồn rửa chén ở khu bếp…

Đánh giá về đối tượng khách hàng, tôi chọn cho mình phân khúc "nhân viên văn phòng mới ra trường và các cặp vợ chồng mới cưới". Lý do: tôi muốn cạnh tranh trong phân khúc phòng 2,8 - 3,6 triệu đồng/tháng/căn và trong phân khúc này, tôi có những lợi thế cạnh tranh "khó bị bắt chước" so với đối thủ. Đối tượng này ở tập trung nhiều nhất ở Quận 1, Quận 3, Quận 10, Quận 4, Phú Nhuận, Tân Bình, Bình Thạnh (giáp Quận 1), và cũng khả thi ở khu vực đất nhà bạn tôi ở Phước Kiểng Nhà Bè (dành cho những người làm ở Quận 4 và Quận 7).

Sau khi tính toán, tôi ra được các con số khả thi: chi phí đầu tư 2,7 tỷ đồng, nếu đảm bảo phòng luôn đầy 90% thì lợi nhuận sẽ là 45 triệu đồng một tháng (20% một năm), trong 7 năm sẽ thu hồi vốn (bao gồm cả lãi vay ngân hàng thời điểm này là 8,25%, nhưng tôi dự toán 12% để trừ hao, và chi phí tái tái đầu tư sửa chữa). Do đó, tôi đưa ra một con số an toàn là thuê 15 năm để mình còn 8 năm lợi nhuận.

Có được kế hoạch kinh doanh khả thi trong tay, tôi bắt đầu tìm nguồn vốn. Đây mới là vấn đề nan giải vì những người có tiền họ không muốn đầu tư kiểu lượm bạc cắc như vậy. Tôi đánh liều hỏi mượn nhà của ba mẹ để đi vay.

Trước khi liều mình đưa chân sang tên căn nhà cho tôi đi cầm, ba mẹ chỉ nhắn nhủ: "Ba mẹ làm cả đời chỉ có cái nhà, trước sau cũng để lại cho 2 anh em, con làm sao đừng để ba mẹ gần cuối đời phải ra đường ở". (Ba mẹ phải sang tên cho tôi để tôi hợp thức hóa lý do vay tiền mua nhà, và vợ chồng tôi mới chứng minh được thu nhập cho ngân hàng).

Về việc ổn định lãi vay ngân hàng trong thời gian dài, nhờ có cơ hội tiếp xúc nhiều cấp quản lý ở các tập đoàn lớn, đặc biệt thông tin quý giá từ các khách hàng của tôi ở lĩnh vực BĐS tôi có chút vững tin. Sau giai đoạn nổ bong bóng 2008-2013, các công ty BĐS đã trưởng thành hơn nhiều. Hiện họ cũng vay tiền đường trường, nhưng đã cẩn trọng hơn và các chuyên gia tài chính của họ cũng đã tính đến rủi ro biến động lãi vay, thị trường để đánh giá tình hình khả thi. Xem như họ đã tính hết rồi, mình chỉ bắt chước theo thôi mà, chưa kể tôi trừ hao biên độ tới 4% (dự trù 12% so với 8,25% hiện tại).

Gặt hái quả ngọt đầu tiên

Sau 5 tháng thi công, nhà trọ tôi đã đi vào hoạt động và chi phí chỉ hết 2,5 tỷ đồng. May mắn hơn nữa, cả 22 phòng đều được thuê hết trong vòng chưa tới 10 ngày sau khi đăng quảng cáo. Và từ đây tôi phát hiện ra nhu cầu ở trọ theo chuẩn mình đang thiết lập của khách hàng mục tiêu rất lớn. Tôi tự tin mình sẽ duy trì được doanh thu ổn định trong suốt 15 năm (ít nhất là 7 năm đầu để thu hồi vốn).

Như vậy, hiện tại (của thời điểm 6 năn trước) nhà trọ ở Tân Phú cho tôi 35 triệu đồng, ở quận 3 là 45 triệu, lương 2 vợ chồng 35 triệu. Trong 7 năm tới, hàng tháng tôi đóng cho ngân hàng 70 triệu đồng cho tổng 2 khoản vay 4,2 tỷ, còn lại 45 triệu sẽ trích ra 15 triệu trả dần cho khoản 800 triệu đồng không lãi của người nhà trong 4,5 năm, vợ chồng tôi còn lại 30 triệu đồng sinh hoạt để góp cho bố mẹ và nuôi 2 đứa con. Cố gắng 7 năm nữa mọi việc sẽ ổn.

Chúng ta sẽ thấy: "Thuê đất - vay tiền xây nhà trên đất thuê của người khác" còn khả thi đến thời điểm hiện tại. Vậy nếu chúng ta đang sở hữu nhà nát cấp 4 của mình, thì việc đập bỏ xây lại 1 căn nhà mới, to bự đàng hoàng để an cư lẽ nào không khả thi?

Đây là mô hình "Thuê Đất – xây nhà trên đất thuê – cho thuê phòng" thuở còn sơ khai với mục tiêu phát triển bền vững:  người đầu tư dùng 2 bàn tay trắng, vận dụng tiền của ngân hàng, xây nhà cho thuê trên đất thuê của người khác để kiếm 500 triệu/năm (trong 8 năm); ngân hàng nhận được lãi cho vay hơn 1 tỷ với 1 sản phẩm cho vay an toàn, sinh ra dòng tiền để trả hàng tháng; chủ đất có căn nhà 2,5 tỷ; người cho thuê trọ có được những sản phẩm phòng cho thuê đáp ứng tốt nhất nhu cầu "an cư tạm".

Do đó khi các bạn lập kế hoạch xây nhà hoặc mua nhà sẽ thấy rất nhiều nút thắt. Đừng nản lòng từ bỏ ngay mục tiêu an cư, mà hãy tìm cách tháo gỡ từng nút thắt.