Giai đoạn 2014-2016, CTCP Đầu tư và Công nghiệp Tân Tạo (HOSE: ITA) lâm vào tình cảnh nợ nần và liên tiếp phát hành tăng vốn để cấn trừ nợ. Năm 2017 là năm đầu tiên ITA không cần phát hành thêm cổ phần để cấn trừ công nợ giúp cho cổ phiếu tránh được nguy cơ pha loãng.
Mặt khác, sự xuất hiện của ông Đặng Thành Tâm – Chủ tịch HĐQT Tổng CTCP PT Đô thị Kinh Bắc (HOSE: KBC), cổ đông sáng lập, cựu Tổng giám đốc ITA tại cuộc họp Đại hội đồng cổ đông công ty 2017 với tư cách người chủ trì đã thổi làn gió mới vào một ITA đang sống lay lắt.
Vào thời điểm đó, ông Tâm khẳng định trước cổ đông ITA sẽ phục hồi trở lại khi xuất hiện nhiều điểm sáng của nền kinh tế, lĩnh vực bất động sản sẽ khởi sắc. Ông tin tưởng cổ phiếu ITA lên chứ không thể xuống được nữa (giá cổ phiếu cách đây 1 năm là 3.500 đồng/cp). Đồng thời, kế hoạch kinh doanh năm 2017 được xây dựng một cách kỹ lưỡng ở mức 300 tỷ đồng.
Tuy nhiên, trên thực tế, mặc dù doanh thu công ty đã tăng trưởng mạnh 177% lên 674 tỷ đồng đẩy lợi nhuận gộp gấp 3 năm 2016. Trong đó, riêng doanh thu cho thuê đất đã phát triển cơ sở hạ tầng là 416 tỷ đồng, gấp 15 lần năm trước. Nhưng chi phí quản lý tăng đột biến là 231 tỷ đồng do trích lập dự phòng các khoản phải thu ngắn hạn đã bào mòn lợi nhuận ITA. ITA chỉ thực hiện được vỏn vẹn hơn 8 tỷ đồng năm 2017, chưa bằng số lẻ mục tiêu và giảm 80% so với năm trước.
Một điểm đáng lưu ý khác, theo đơn vị kiểm toán, doanh thu từ việc cho thuê lại đất có cơ sở hạ tầng tại Khu công nghiệp Tân Tạo – Khu mở rộng và Khu công nghiệp Tân Đức của công ty đang được ghi nhận theo phân bổ 1 lần, nhưng nếu được phân bổ đều trong thời hạn thuê đất thì con số năm 2017 được ghi nhận chỉ 14,7 tỷ đồng thay vì con số 416 tỷ. Theo đó, ITA bị lỗ trước thuế 193,4 tỷ đồng chứ không phải có lãi 24,6 tỷ năm qua theo cách ghi nhận doanh thu phân bổ đều.
Việc tiếp tục vỡ kế hoạch cùng lợi nhuận sụt giảm mạnh so với năm trước khiến niềm tin của nhà đầu tư dành cho những cam kết của ban lãnh đạo ITA càng trở nên mong manh. Cổ phiếu ITA rơi về vùng 2.000 đồng/cp và chỉ mới hồi phục lại mức giá 2.500 đồng/cp vài phiên gần đây.
Theo báo cáo thường niên 2018, ITA lại đề ra kế hoạch kinh doanh rất cao với tổng doanh thu và thu nhập 1.276 tỷ đồng gồm doanh thu cho thuê đất và nhà xưởng là 1.190 tỷ đồng, doanh thu cung cấp dịch vụ 80,6 tỷ đồng, doanh thu tài chính 5 tỷ đồng. Lợi nhuận sau thuế 363 tỷ đồng và cổ tức 5%.
Ban lãnh đạo ITA cho rằng tiếp nối đà tăng trưởng năm qua, năm nay được dự báo tình hình kinh tế xã hội duy trì bước đi tốt hơn, xu hướng chuyển dịch đầu tư từ Trung Quốc sang các nước lân cận ngày càng rõ rệt của các nhà đầu tư như Mỹ, châu Âu, Nhật, Hàn Quốc, Đài Loan…, trong đó Việt Nam được quan tâm rất nhiều. Do vậy, ITA sẽ tập trung đầu tư cơ sở hạ tầng KCN Tân Đức giai đoạn 2, sửa chữa và duy tu các nhà xưởng hiện hữu cũng như xây dựng thêm nhà xưởng mới; triển khai dự án quần thể KCN và thành phố Khoa học Tân Tạo để chuẩn bị quỹ đất cho tương lai. Công ty cũng đang tìm kiếm, hợp tác với các tổ chức, quỹ đầu tư nước ngoài để triển khai hoặc thoái vốn tại một số dự án như Xi măng Tân Tạo, đô thị Tân Tạo, Bờ biển dài Tân Tạo… để tập trung vốn trả nợ ngân hàng, đầu tư dự án trọng điểm.
Có thể thấy, so với những gì đã thực hiện được năm 2017 thì con số kế hoạch năm nay cực kỳ táo bạo. Tuy nhiên, các năm trước 2015-2017, ITA cũng đưa ra các kế hoạch doanh thu, lợi nhuận rất cao trong khi tỷ lệ thực hiện luôn thấp.
Hơn nữa, kết quả kinh doanh quý I vừa qua vẫn cho thấy màu sắc khá u tối khi doanh thu giảm mạnh 71% về 43,3 tỷ đồng và công ty bị lỗ ròng 5,5 tỷ đồng. Nguyên nhân được xác định là do cùng kỳ năm trước công ty đã ký hợp đồng với một số doanh nghiệp về chuyển giao các lô đất đang sở hữu và trong kỳ Công ty Tân Đức (công ty con) điều chỉnh bút toán hàng bán trả lại là 53,3 tỷ đồng.
Nhiều lần vỡ kế hoạch khiến nhà đầu tư mất dần niềm tin vào cổ phiếu ITA cùng ban lãnh đạo công ty. ITA thực sự đang rất cần yếu tố đột phá để lấy lại những gì đã mất.