Cơn đau đầu của ngành ngân hàng Nhật Bản khi phải sa thải hàng loạt lao động trước cơn bão kỹ thuật số

02/12/2022 11:30
Chi phí thấp và xu thế thích đầu tư trực tuyến của giới trẻ khiến các ngân hàng số trỗi dậy mạnh mẽ ở Nhật Bản.

“Đại dịch Covid-19 đã khiến cuộc cách mạng ngân hàng số tiến nhanh hơn 5 năm và xu thế này đang ngày càng mạnh hơn”, Chủ tịch Hironori Kamezawa của Mitsubishi UFJ Financial Group nói với tờ Nikkei Asian Review.

Đã hơn 20 năm kể từ ngày các ngân hàng số xuất hiện trên thị trường Nhật Bản và sự bùng nổ của ngành này đang ngày càng rõ rệt. Hiện các ngân hàng số nắm giữ 3% lượng tiền gửi tại Nhật Bản, cao hơn so với 1,6% của 5 năm trước. Hầu hết mọi ngân hàng hiện nay đều đang phải chuẩn bị cho làn sóng đổi mới khi kỹ thuật số len lỏi vào từng mảng kinh tế cũng như đời sống, xã hội.

Cơn đau đầu của ngành ngân hàng Nhật Bản khi phải sa thải hàng loạt lao động trước cơn bão kỹ thuật số - Ảnh 1.

Ngân hàng số tại Nhật Bản còn nhỏ nhưng tăng trưởng đều bất chấp đại dịch lẫn lạm phát

Trong vài tháng qua, 2 ngân hàng lớn tại Nhật Bản đã tuyên bố đầu tư vào mảng kỹ thuật số và tài chính điện tử. Ngoài ra, 2 ngân hàng kỹ thuật số lớn nhất nước này là SBI Sumishin Net Bank và Rakuten Bank cũng đang chuẩn bị phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) vào đầu năm tới.

Các chuyên gia phân tích đánh giá tổng giá trị của 2 ngân hàng này vào khoảng 300 tỷ Yên, tương đương 2,1 tỷ USD, cho đến 400 tỷ Yên, qua đó biến chúng thành vụ IPO lớn nhất tại Nhật Bản trong năm nay.

Nếu thành công thì đây sẽ là 2 người chơi mới sau vụ IPO của ngân hàng số Kakaobank tại Hàn Quốc và Nu Holding của Brazil vào năm ngoái, qua đó cho thấy nhà đầu tư đang rất ưa chuộng mảng tài chính điện tử và sẵn sàng đổ thêm vốn vào đây.

Lợi nhuận và tuổi tác

Thông thường, ngành ngân hàng Nhật Bản bị thống trị bởi những ngân hàng truyền thống, tập trung vào các vùng đô thị. Thế nhưng các ngân hàng số lại đang nhanh chóng phát triển nhờ sự tiện lợi, len lỏi được về cả các vùng quê Nhật Bản.

“Cả thế giới đang dần chuyển sang môi trường số. Khách hàng giờ đây ngày càng ít ra chi nhánh ngân hàng giao dịch. Tương tác điện tử và bảo mật mới là điều quan trọng hiện nay. Bởi vậy tốt hơn hết là trở thành một ngân hàng số thay vì cứ giữ nguyên là một ngân hàng địa phương truyền thống với thị trường đang chết dần”, chuyên gia phân tích Michael Makdad của Morningstar cảnh báo.

Theo Nikkei, lợi nhuận và sự ưa chuộng của giới trẻ đang là 2 yếu tố chính thúc đẩy các ngân hàng số tại Nhật Bản.

Cả 2 ngân hàng SBI Sumishin và Rakuten Bank đều có mức lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) đạt 12% tính đến cuối tháng 3/2022. Hiện không có một ngân hàng tại Nhật Bản nào được mức chỉ số như trên và hầu hết những ngân hàng có chỉ số tốt đều là người mới tham gia thị trường (Orix Bank-8,6%) hoặc cũng hoạt động trong mảng ngân hàng số (Seven Bank-8,7%).

Với 3 ngân hàng truyền thống lớn nhất Nhật Bản, chỉ số ROE của họ chỉ vào khoảng 6%, còn mức bình quân của các ngân hàng địa phương truyền thống là 3-5%.

Theo giáo sư Hironari Nozaki của trường đại học Tokyo, đồng thời cũng là một cựu nhân viên nhà băng, các ngân hàng số có thể giữ được chi phí ở mức thấp do không tốn tiền đầu tư vào các chi nhánh thực, ví dụ như những bàn dài tiếp tân hay đội ngũ trực tổng đài đồ sộ.

Số liệu cho thấy tỷ lệ chi phí hoạt động trên lợi nhuận gộp (OER) của ngân hàng Rakuten Bank chỉ ở mức 48%, với SBI Sumishin là 51% tính đến cuối tháng 6/2022. Con số này là 60% với ngân hàng truyền thống Mizuho, 61% cho Sumitomo Mitsui và 62% cho MUFG. Với các ngân hàng địa phương, con số này có thể lên đến 70-80%.

Cơn đau đầu của ngành ngân hàng Nhật Bản khi phải sa thải hàng loạt lao động trước cơn bão kỹ thuật số - Ảnh 2.

Ngân hàng số tại Nhật Bản còn nhỏ nhưng tăng trưởng đều bất chấp đại dịch lẫn lạm phát

“Ngân hàng số rõ ràng là dễ kiếm lợi nhuận hơn. Ưu thế này sẽ càng được nới rộng bởi ngày càng ít người ra các chi nhánh để giao dịch mà sẽ thực hiện qua các thiết bị điện tử”, giáo sư Nozaki nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, việc giới trẻ Nhật Bản ưa chuộng kỹ thuật số cũng là một yếu tố thúc đẩy ngân hàng số. Do các bạn trẻ ngày nay thích đầu tư chứng khoán cùng nhiều kênh khác hơn so với người già nên những ngân hàng số trở thành một lựa chọn được ưa chuộng hơn. Thậm chí việc mở tài khoản ngân hàng cũng trở nên thuận tiện khi chúng thường được đính kèm trên các website giao dịch chứng khoán.

Thậm chí, chuyên gia Makdad cho biết lợi nhuận của các ngân hàng số còn chẳng hề giảm, tăng trưởng bền vững trong thời kỳ đại dịch cũng như khủng hoảng hậu dịch hiện nay.

Thách thức

Tất nhiên, ngành kinh doanh nào cũng có thách thức, nhất là mảng ngân hàng tại Nhật Bản. Ngân hàng trung ương nước này (BoJ) đã cố định mức lãi suất ngắn hạn ở (-0,1%) còn dài hạn là 0% kể từ năm 2016, qua đó khiến các ngân hàng khó kiếm được lợi nhuận hơn.

Thêm vào đó, cấu trúc dân số già khiến việc các ngân hàng số muốn triển khai tại nhiều vùng nông thôn cũng gặp thách thức. Thông thường người lớn tuổi sẽ khó làm quen với công nghệ mới hơn so với giới trẻ, thay vào đó họ cần những tiếp viên hay người hỗ trợ ở các chi nhánh ngân hàng.

Một bằng chứng rất rõ là lượng chi nhánh ngân hàng ở Nhật Bản vẫn không suy giảm nhiều trong suốt 10 năm qua bất chấp sự trỗi dậy của ngân hàng số.

Mặc dù vậy, các ngân hàng Nhật Bản cũng đang chuẩn bị để đối phó với làn sóng kỹ thuật số hiện nay trên thế giới. Vào tháng 6/2022, ngân hàng lớn thứ 2 Nhật Bản về tổng tài sản là SMFG đã mua 10% cổ phần của SBI nhằm gia tăng vị thế trong mảng dịch vụ tài chính điện tử.

Ngân hàng lớn thứ 3 Nhật Bản là Mizuho Financial Group cũng đã đầu tư 100 tỷ Yên để phát triển dịch vụ trực tuyến trong khoảng năm 2022-2026, cao gấp 7 lần so với khoản đầu tư vào mảng này trong 5 năm qua.

Cơn đau đầu của ngành ngân hàng Nhật Bản khi phải sa thải hàng loạt lao động trước cơn bão kỹ thuật số - Ảnh 3.

Lượng chi nhánh ngân hàng truyền thống tại Nhật Bản vẫn rất cao (bình quân trên 1.000 người)

Trong khi đó, ngân hàng lớn nhất Nhật Bản là MUFG đã quyết định giảm số chi nhánh tại Nhật Bản từ 425 vào tháng 3/2022 xuống còn 320 vào tháng 3/2024. Lượng khách hàng đến các chi nhánh của hãng đã giảm một nửa trong 5 năm qua và ngân hàng này đang cố gắng chuyển đổi kỹ thuật số nhanh nhất có thể.

Sự chuyển biến này là không dễ dàng khi phải sa thải một lượng lớn lao động, vốn đi ngược lại văn hóa trung thành cũng như coi công ty như gia đình tại Nhật Bản. Tuy nhiên khi lợi nhuận hoạt động sụt giảm, xu thế này là điều không thể tránh khỏi.

*Nguồn: Nikkei

Tin mới

Cứ đà này, Mitsubishi dễ làm được 3 điều: Xforce, Xpander nhất phân khúc, lần đầu vượt Ford lên top 2 VAMA
59 phút trước
Hai mẫu xe chủ lực Xpander và Xforce vẫn đang góp phần lớn vào tổng doanh số bán hàng của Mitsubishi tại Việt Nam, giúp hãng xe này duy trì vị trí trong top 3 VAMA tháng 10 và cả 10 tháng đầu năm nay.
Tháng 10, một phân khúc ô tô đạt đỉnh doanh số 2024, 77% thị phần thuộc về duy nhất 1 mẫu xe
2 giờ trước
Doanh số trong tháng 10 của phân khúc bán tải đã tăng hơn 23% so với tháng 10, mức cao nhất kể từ đầu năm đến nay.
Sau 3 năm Vingroup rút lui khỏi lĩnh vực smartphone, mẫu Vsmart "mới 100%" bất ngờ tái xuất với mức giá chỉ vài trăm nghìn đồng
2 giờ trước
Tuy nhiên, mẫu máy này không được bày bán một cách rộng rãi.
Lì xì 'có một không hai' cho trăm nghìn chủ xe VinFast, tỷ phú Phạm Nhật Vượng chi tổng cộng bao nhiêu tiền?
3 giờ trước
Ước tính, VinFast sẽ phải chi cả trăm tỷ đồng cho màn "lì xì" có một không hai trong lịch sử thị trường ô tô Việt Nam.
Đây là điện thoại màn hình gập được khen "số 1 thế giới": Xếp trên cả Galaxy Z Fold 6 mà giá lại rẻ hơn
4 giờ trước
Dù ít được biết đến, đây lại là một trong những điện thoại màn hình gập có phần cứng lẫn phần mềm được tối ưu tốt nhất hiện nay.

Tin cùng chuyên mục

Khách VIP của Thế Giới Di Động sướng thế nào: dán màn hình chỉ mất 10.000đ, vệ sinh máy lạnh giá 30.000đ, thay lọc nước 20.000 đồng dịp cuối năm này
6 giờ trước
Đây là những ưu đãi trong chương trình tri ân đặc biệt của nhà bán lẻ lớn nhất Việt Nam với 1 triệu khách hàng thân thiết dịp cuối năm này.
Hàng 'made in China' trước nguy cơ bị Mỹ áp thuế mạnh tay - Quốc gia nào dễ trở thành 'thủ phủ' sản xuất iPhone?
12 giờ trước
Quốc gia châu Á này có thể được hưởng lợi lớn trong các lĩnh vực như điện tử, đặc biệt là sản xuất iPhone.
Giá USD hôm nay 12/11: Thế giới đạt đỉnh 4 tháng, "tỷ giá" chợ đen tăng 50 đồng
1 ngày trước
Giá USD hôm nay 12/11 trên thế giới tăng phi mã, vượt ngưỡng 105 điểm. Trong nước, giá USD ngân hàng bán vẫn bám sát mức trần được nhà nước cho phép; tỷ giá "chợ đen" tăng 50 đồng, hiện đang ở mức 25.570 - 25.670 VND.
Điện máy tung "bình mới rượu cũ"
2 ngày trước
Mới đây, chuỗi bán lẻ Thế Giới Di Động tiếp tục tung ra chính sách "mua trả chậm", được cho là bước tiến mới của mua trả góp.