Cơn sóng thần Omicron “phủ bóng đen” khắp các trường học tại Mỹ và châu Âu

Lo ngại của giáo viên và học sinh

Khi số ca mắc Covid-19 tăng vọt trên khắp nước Anh vào cuối tháng 12/2021, ông Stuart Guest – một giáo viên chủ nhiệm tại một trường tiểu học ở Birmingham, Anh, đã lùng sục khắp Amazon để tìm kiếm các loại máy lọc không khí giá cả phải chăng với hy vọng ngăn chặn biến thể Omicron lây lan trong số 460 học sinh trong độ tuổi từ 3 đến 11, tại ngôi trường này. Cuối cùng ông đã tìm được một loại máy có giá thành khoảng 200 bảng Anh (270 USD) cho mỗi lớp học.

Nhân viên y tế chuẩn bị xét nghiệm ở một trường học tại Halifax, tây bắc nước Anh. Nguồn: CNN

“Đây có lẽ là máy lọc không khí phù hợp nhất với ngân sách mà chúng tôi có. Không có hướng dẫn nào từ Bộ giáo dục. Tôi phải tự mình làm tất cả”, ông Stuart Guest cho biết.

Hàng triệu học sinh tại Anh đã trở lại trường học sau kỳ nghỉ lễ Giáng sinh và Năm mới, trong bối cảnh số ca mắc và số ca nhập viện do Covid-19 tăng kỷ lục. Đối với giáo viên và học sinh, tình hình hiện tại khiến họ có một cảm giác tồi tệ. Khác với thời điểm tháng 1/2021, khi Anh áp dụng lệnh phong tỏa rộng rãi do biến thể Alpha hoành hành, ở thời điểm này, Thủ tướng Boris Johnson đã lựa chọn ban hành rất ít hạn chế và cho phép các trường học mở cửa dù biến thể Omicron đang lây lan rộng rãi.

Nhiều liên đoàn giáo viên cho rằng chính phủ đã không hành động đủ để giúp cho các lớp học được an toàn. Họ đã gửi một lá thư đề nghị chính phủ hỗ trợ tài chính cho các đơn vị làm sạch không khí, xét nghiệm Covid-19 tại chỗ và bổ sung giáo viên.

Trước thềm học kỳ 2, Bộ giáo dục Anh đã ban hành quy định xét nghiệm 2 lần một tuần và đeo khẩu trang bắt buộc đối với học sinh trung học, song quy định này không áp dụng cho học sinh tiểu học. Bộ này cho biết sẽ cung cấp 7.000 thiết bị làm sạch không khí cho các trường học. Để lấp đầy khoảng trống về nhân sự, Bộ giáo dục Anh cũng yêu cầu ghép các lớp học và kêu gọi giáo viên nghỉ hưu tham gia giảng dạy. “Tất cả những biện pháp này vẫn chưa đủ”, ông Stuart Guest nói.

Không có gì đảm bảo sự an toàn

Biến thể Omicron đã đẩy số ca mắc Covid-19 tại Anh, Mỹ và nhiều nước châu Âu lên mức kỷ lục, đồng thời cản trở kế hoạch mở cửa trở lại các trường học. Nhiều trường học bị chỉ trích vì thực hiện quá ít biện pháp để bảo vệ học sinh. Tại một số nơi, giáo viên phải mở hết cửa sổ trong thời tiết lạnh giá và thường xuyên kiểm tra mức độ ô nhiễm CO2 trong khi giảng bài.

Một trường tiểu học tại bang Chicago, Mỹ đóng cửa. Ảnh: CNN

Ở Mỹ, tỷ lệ trẻ em phải nhập viện do Covid-19 cao chưa từng thấy. Chính quyền Tổng thống Biden cho biết các trường học "được trang bị nhiều hơn" để duy trì hoạt động trong bối cảnh biến thể Omicron bùng phát khắp đất nước. Tuy nhiên, một số quan chức lại ủng hộ việc tạm hoãn học kỳ mới, khi nhiều liên đoàn giáo viên yêu cầu một số trường công lập đóng cửa với lý do các điều kiện trong lớp học thiếu an toàn.

Omicron được cho là gây các triệu chứng nhẹ hơn những biến thể trước đó nhưng một số nghiên cứu ban đầu cho thấy, nó gây ra nhiều vấn đề ở đường hô hấp trên và điều này nguy hiểm hơn đối với trẻ nhỏ vì có thể dẫn đến viêm tiểu phế quản hoặc viêm phổi.

Tiến sĩ Peter Hotez, Giám đốc Trung tâm Phát triển vaccine tại Bệnh viện Nhi Texas cho biết: “Dù có rất nhiều nhận xét cho rằng biến thể này không nguy hiểm bằng những biến thể khác, nhưng khi tổng hợp tất cả các yếu tố, chúng tôi đang phải đối mặt với một tình huống rất nghiêm trọng, đặc biệt là với trẻ em”.

Hiện có khoảng 17% trẻ em tại Mỹ từ 5 đến 11 tuổi được tiêm chủng đầy đủ và phần lớn trẻ em phải nhập viện là những em chưa được tiêm vaccine, giám đốc Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) Rochelle Walensky cho biết.

Lây nhiễm trong trường học cao hơn ở cộng đồng

Hai năm sau khi dịch bệnh bùng phát, các chuyên gia y tế vẫn nỗ lực tìm kiếm những biện pháp giúp trường học trở nên an toàn hơn. Trong một bài viết đăng tải trên Tạp chí Y khoa Anh, bà Christina Pagel, Giám đốc Đơn vị Nghiên cứu Hoạt động Lâm sàng tại Đại học College London cho rằng, có rất nhiều câu chuyện thành công của các quốc gia như Na Uy, Nhật Bản.

Những nước này đã giúp các trường học duy trì hoạt động thông qua việc thực hiện một loạt biện pháp phòng ngừa, chẳng hạn như tăng cường sử dụng không gian ngoài trời, sắp xếp giãn cách các bàn học trong lớp, tránh tập trung đông học sinh và yêu cầu rửa tay thường xuyên.

Học sinh đeo khẩu trang tại Trường tiểu học Petri ở Dortmund, Đức. Ảnh: CNN

Bà lưu ý, nhiều khu vực ở Mỹ, cùng một số nước châu Âu như Pháp, Tây Ban Nha, Italy và Đức, đã thực hiện tốt việc yêu cầu học sinh tiểu học, trung học cơ sở và trung học phổ thông đeo khẩu trang. Một nghiên cứu ở Đức cho thấy, việc yêu cầu trẻ em và người lớn đeo khẩu trang trong trường học có thể làm giảm đáng kể sự lây nhiễm và bùng phát dịch Covid-19, bởi các ổ dịch thường có xu hướng trở nên nghiêm trọng hơn khi nguồn lây bệnh là người trưởng thành.

Tuy vậy vẫn có những lo ngại về việc Omicron sẽ lây lan trong các lớp học. Một nghiên cứu tại các trường học ở Pháp vào tháng 12/2021 cho thấy tỷ lệ lây nhiễm virus trong trường học vẫn cao hơn nhiều so với trong cộng đồng, dẫn đến nguy cơ các thành viên trong gia đình học sinh cũng có thể bị lây bệnh.

Khi học sinh trở lại trường học giữa lúc làn sóng Omicron bùng phát mạnh mẽ, nhiều nhà khoa học và chuyên gia y tế đã đặt câu hỏi: Nếu việc mở cửa trường học là điều quan trọng đối với trẻ em, vậy tại sao chúng ta lại không thực hiện đủ các biện pháp bảo vệ trẻ em?

“Thật kinh hoàng khi nhìn vào số liệu trẻ em bị mắc bệnh và phải nhập viện mỗi tuần. Và thực tế là trẻ em phải đến trường giữa lúc làn sóng Omicron đang hoành hành dữ dội mà không có bất cứ biện pháp hiệu quả nào để giảm thiểu sự lây nhiễm”, Tiến sĩ Deepti Gurdasani, một nhà dịch tễ học lâm sàng tại Đại học Queen Mary của Anh nhận định.

“Tôi không chắc rằng nhiều bậc cha mẹ có thể nhận ra những rủi ro mà con cái họ đang phải đối mặt hàng ngày. Có những quốc gia đã làm tốt hơn chúng ta rất nhiều”, Deepti Gurdasani lưu ý và viện dẫn những thành công tại châu Á và Tây Âu.

Chiến lược của một số nước Đông Nam Á và Đông Á như đeo khẩu trang rộng rãi, cải thiện hệ thống thông gió, truy vết tiếp xúc toàn diện và hỗ trợ cách ly đã giúp hạn chế sự gián đoạn trong giáo dục. Hơn nữa họ cũng rất linh hoạt thay đổi biện pháp phòng ngừa tùy thuộc vào tình hình, đồng thời nhanh chóng thích ứng với việc dạy và học bằng cả 2 hình thức trực tuyến lẫn trực tiếp, bà Deepti Gurdasani nhận định.