Trong bối cảnh môi trường kinh doanh cũng như đầu tư ngày càng phức tạp, vai trò của kế toán nói chung càng được nâng cao. Không chỉ dừng lại ở kế toán tài chính là đơn vị cung cấp thông tin cho các đối tượng bên ngoài, kế toán quản trị với chức năng cung cấp thông tin cho lãnh đạo để tham khảo trước khi đưa ra các quyết định để điều hành, quản lý doanh nghiệp cũng được chú trọng nhiều hơn cả.
Tuy nhiên, tại Việt Nam kế toán quản trị vẫn chưa thực sự nhận sự quan tâm đúng mực của doanh nghiệp, do vậy chưa phát huy tối đa vai trò. Mặc dù trong Luật Kế toán đã có khái niệm, kế toán quản trị là việc thu thập, xử lý, phân tích và cung cấp thông tin kinh tế, tài chính theo yêu cầu quản trị và quyết định kinh tế, tài chính trong nội bộ đơn vị kế toán.
Hay theo Bộ Tài chính, kế toán quản trị là khoa học thu nhận, xử lý và cung cấp thông tin về hoạt động của doanh nghiệp một cách cụ thể, phục vụ cho các nhà quản lý trong việc (i) lập kế hoạch, (ii) tổ chức thực hiện, (iii) kiểm tra và (iv) đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch các hoạt động của doanh nghiệp".
Kế toán tài chính và kế toán quản trị khác nhau như thế nào?
Đặt lên bàn cân với kế toán tài chính hiện nay, trên quan điểm giới trong ngành, kế toán tài chính thường cung cấp thông tin cho các đối tượng bên ngoài, còn kế toán quản trị nhằm cung cấp thông tin cho nhà quản trị để tham khảo trước khi đưa ra các quyết định để điều hành, quản lý doanh nghiệp.
Mặc dù vậy, hai khái niệm trên giống nhau tại là đều đề cập đến các sự kiện kinh tế phát sinh trong doanh nghiệp: Tài sản, nguồn vốn, chi phí, doanh thu, kết quả; dựa trên hệ thống ghi chép ban đầu của kế toán. Đồng thời, cả kế toán tài chính và kế toán quản trị đều là cơ sở tạo ra các thông tin thích hợp cho việc ra quyết định của các nhà quản trị.
Góc nhìn chuyên gia
Thực tế tại Việt Nam, vai trò của kế toán quản trị chưa cao do chưa được quan tâm đúng mực, tuy nhiên nhiều kỳ vọng nếu doanh nghiệp trong nước áp dụng kế toán quản trị sẽ giải quyết được nhiều tồn đọng hiện nay, đồng thời giúp quá trình vận hành trơn tru hơn nhờ việc phát hiện và phòng ngừa rủi ro.
Chia sẻ về vấn đề này, ông Trịnh Đức Vinh – Phó Cục Trưởng, Cục Quản lý Giám sát Kế toán – Kiểm toán, Bộ Tài chính - chia sẻ cơ chế thành lập, vận hành của kế toán quản trị là tùy thuộc vào loại hình, mô hình kinh doanh của doanh nghiệp. Trên thế giới và cả Việt Nam không có quy định pháp luật về kế toán quản trị tuy nhiên đây lại là bộ phận vai trò cực kỳ quan trọng với sự phát triển doanh nghiệp và phục vụ các cấp lãnh đạo trong quá trình: Lập kế hoạch, Tổ chức và điều hành, Kiểm tra, đánh giá và ra quyết định.
Hay dưới góc nhìn nước ngoài, theo khảo sát từ IMA, ông Larry White cũng cho biết: "Chi phí quản lý là một yếu tố quan trọng để đạt được mục tiêu chiến lược của công ty và ưu tiên hàng đầu là những thông tin chi phí mang lại hiệu quả và khả năng thực hiện cao. Mặc dù rất quan trọng nhưng thông tin chi phí thường được không được chú ý đúng mức".
Bên cạnh, các chuyên gia cũng thường xuyên nhấn mạnh việc sử dụng các công cụ quản trị mới thay cho các công cụ truyền thống đặc biệt là ứng dụng của công nghệ vào công tác kế toán thời nay.