Đánh thuế nhà dân đang ở: 'Đứng hình' mua bán toàn thị trường

Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HH BĐS TP.HCM, thuế tài sản sẽ tác động làm giảm phần nào hoạt động đầu tư, kinh doanh của các nhà đầu tư thứ cấp dẫn tới khả năng sụt giảm giao dịch trên thị trường bất động sản.

Ông Châu cho biết, dự án Luật Thuế tài sản của Bộ Tài chính chỉ đề xuất áp dụng thuế suất 0% đối với nhà ở có giá trị từ 700 triệu đồng trở xuống thì chưa thật thỏa đáng.

Việc đề xuất áp dụng mức thuế suất 0,4% đối với đất ở, đất xây dựng nhà chung cư, nhà ở có giá trị trên 1 tỷ đồng có thể chấp nhận được khi so sánh với thuế suất của nhiều nước.

Việc áp dụng mức thuế suất 1% (cao hơn) "đối với đất sử dụng không đúng mục đích; đất và nhà thuộc đối tượng chịu thuế không đưa vào sử dụng"; và áp dụng mức thuế suất 2% "đối với đất và nhà thuộc đối tượng chịu thuế lấn, chiếm", để khuyến khích đưa nhà, đất vào sử dụng, tránh lãng phí, chống bao chiếm, đầu cơ nhà, đất hoặc để răn đe các trường hợp vi phạm pháp luật về nhà, đất, như dự thảo Luật là cần thiết.

Tuy nhiên, luật này nếu được ban hành tại thời điểm hiện nay sẽ có tác động rất lớn đối với thị trường bất động sản và người tiêu dùng. Ông Châu lo lắng về tình trạng "thuế chồng thuế", do người tiêu dùng (người mua nhà) vừa phải nộp tiền sử dụng đất rất lớn, vừa phải nộp thuế tài sản. Điều này sẽ tác động đến mặt bằng giá cả nói chung mà trực tiếp là giá cả trên thị trường bất động sản.

Luật thuế mới sẽ tác động làm giảm phần nào hoạt động đầu tư, kinh doanh của các nhà đầu tư thứ cấp dẫn tới khả năng sụt giảm giao dịch trên thị trường bất động sản.

Về thời điểm ban hành Luật Thuế tài sản, ông Châu cho rằng cơ quan chức năng cần xem xét, ban hành Luật Thuế tài sản sau thời điểm năm 2020 thì phù hợp hơn.

Gánh nặng tiền sử dụng đất

Theo ông Lê Hoàng Châu, hiện chưa thu thuế nhà ở, chỉ có thu thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, trong đó, có đất ở theo quy định của "Luật Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp" năm 2010.

Mức thuế phải nộp nhìn chung là thấp vì được tính theo bảng giá đất của cấp tỉnh, với thuế suất 0,03% (đối với đất ở trong hạn mức); 0,07% (đối với phần diện tích không quá 03 lần hạn mức); 0,15% (đối với phần diện tích vượt trên 03 lần hạn mức).

Tuy nhiên, theo ông Châu, có điểm khác biệt cơ bản là ở các nước khác thì đất đai thuộc sở hữu tư nhân, không có khoản thu ngân sách "tiền sử dụng đất" như ở nước ta. "Tiền sử dụng đất" hiện nay không phải là một sắc thuế vì đang được quy định bởi Luật Đất đai, và là một nguồn thu quan trọng của ngân sách.

"Tiền sử dụng đất" đang là "ẩn số", là "gánh nặng", cách tính tiền sử dụng đất đang tạo ra cơ chế "xin-cho", nhũng nhiễu và doanh nghiệp phải mất rất nhiều thời gian để hoàn tất thủ tục hành chính này.

"Tiền sử dụng đất" đang chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu giá thành nhà ở, như chiếm khoảng trên dưới 10% trong giá thành căn hộ chung cư; chiếm khoảng trên dưới 30% trong giá thành nhà phố; chiếm khoảng trên dưới 50% trong giá thành biệt thự.

Hiệp hội kiến nghị việc xây dựng dự án Luật Thuế tài sản (đánh thuế đất ở, nhà ở) cần đi đôi với việc sửa đổi chính sách và cơ chế tính "tiền sử dụng đất", theo hướng quy định "tiền sử dụng đất" là một sắc thuế đánh trên hoạt động "chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp thành đất ở", với thuế suất khoảng 10-15% (hoặc...%), tính trên bảng giá đất do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành.

Về giá tính thuế và thuế suất theo dự án Luật Thuế tài sản của Bộ Tài chính, Hiệp hội đồng quan điểm việc xác định giá 01m2 đất tính thuế là giá 01m2 đất tại Bảng giá đất do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành, vì đảm bảo được tính minh bạch.

Hiệp hội đề nghị áp dụng thuế suất 0% đối với nhà ở có giá trị từ 01 tỷ đồng trở xuống để hỗ trợ thiết thực cho những người có thu nhập trung bình thấp và người có thu nhập thấp trong xã hội.

Đồng thời, ông Châu kiến nghị, miễn hoặc tối thiểu giảm 50% số thuế nhà đất phải nộp đối với các vườn ươm khởi nghiệp, doanh nghiệp khởi nghiệp theo quyết định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh để khuyến khích khởi nghiệp, lập nghiệp và đổi mới sáng tạo.

Duy Anh