Theo đơn thư của bạn đọc, tình trạng này diễn ra nhiều nhất cánh đồng Ngoài, thôn Đại Lâm, xã Tam Đa. Sự việc bắt đầu diễn ra từ năm 2010, kéo dài cho đến hiện nay. Theo quan sát của phóng viên, riêng ở khu vực cánh đồng Ngoài có đến hơn 100 căn nhà xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp với diện tích lớn nhỏ khác nhau. Thậm chí, có cả những căn biệt thự xây dựng trên thửa đất vài trăm m2. Tại thời điểm phóng viên khảo sát, có 5 - 7 căn nhà đang thi công phần thô và hoàn thiện trên đất nông nghiệp.
Ở Đại Lâm còn có hiện tượng người nhận thầu ao nuôi thủy sản cũng đổ đất, lấp ao thành nền để bán, xây nhà kiên cố. Đơn cử, gia đình ông Nguyễn Văn Trường ở thôn Đại Lâm đấu thầu hồ rộng gần 10.000 m2 ao. Nhiều năm qua, ông này lấp khoảng 4.000 m2 ao để bán cho các hộ dân xung quanh xây nhà.
Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Văn Tôn, Chủ tịch xã Tam Đa thừa nhận trên địa bàn có nhiều vi phạm trên đất nông nghiệp, trong đó có cả việc lấp ao cá, xây nhà với diện tích lớn nêu trên. Theo ông Tôn, chính quyền xã có kiểm tra và xử phạt, nhưng chưa thể ngăn chặn dứt điểm tình trạng vi phạm. "Nhiều người lợi dụng ban đêm hoặc ngày nghỉ để làm nhà trái phép trên đất nông nghiệp nên chúng tôi cũng khó phát hiện", ông Tôn nói.
Chủ tịch xã Tam Đa cho biết, UBND huyện Yên Phong đang yêu cầu xã rà soát toàn bộ các hộ vi phạm ở thôn Đại Lâm để báo cáo. Theo cán bộ địa chính, tổng số hộ xây dựng trái phép của xã Tam Đa ước khoảng 300 hộ. Ông Tôn cho hay, UBND xã sẽ đề xuất với huyện, nếu phù hợp với quy hoạch đất đai ở địa phương thì để các hộ vi phạm nộp tiền chuyển đổi mục đích sử dụng đất; nếu không phù hợp quy hoạch thì sẽ kiên quyết tháo dỡ.