Để nông sản Việt giảm phụ thuộc thị trường Trung Quốc – Bài học từ gạo

04/03/2020 08:52
Khi dịch Covid-19 xảy ra ở Trung Quốc, phần lớn hàng nông sản của Việt Nam xuất khẩu sang thị trường này đều sụt giảm, nhất là các mặt hàng nông sản tươi sống, rau củ quả và thủy sản...

Nhưng có một loại nông sản không bị ảnh hưởng mà còn tăng giá và sản lượng xuất khẩu tốt, đó là gạo. Ông Đỗ Hà Nam, Phó chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam, Chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc Tập đoàn Intimex đã chia sẻ với BizLIVE về vấn đề này.

Xin ông cho biết tình hình xuất khẩu gạo vào thị trường Trung Quốc trong thời gian qua?

Năm 2017, Trung Quốc nhập khẩu 2,29 triệu tấn gạo của Việt Nam (chiếm 38,2% thị phần), năm 2018 chỉ còn 1,33 triệu tấn, chiếm chưa đến 22%. Năm 2019, quota Trung Quốc dành cho gạo Việt Nam là 400 ngàn tấn, cộng các khoản khác chưa được 500 ngàn tấn, chiếm 7,64%. Con số này không có ý nghĩa gì so với lượng gạo xuất khẩu trên dưới 6,5 triệu tấn/năm của Việt Nam. Năm 2020, Trung Quốc tiếp tục cấp hạn ngạch bằng 2019.

Là thị trường lớn xuất khẩu gạo mỗi khi Trung Quốc thay đổi chính sách, lập tức ảnh hưởng lớn đến thương mại gạo Việt Nam, nhưng từ khi cơ cấu lại thị trường xuất khẩu gạo, trong đó giảm tỷ trọng gạo xuất sang Trung Quốc, thương mại gạo của Việt Nam tăng trưởng rất ổn định và mở được nhiều thị trường mới. Điều đó cho thấy, cơ cấu về mặt thị trường hàng hóa nếu doanh nghiệp chịu khó mở rộng thị trường và có cách bán hàng phù hợp thì cơ hội là hoàn toàn có thể.

Để giảm phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc nông sản Việt mở nhiều thị trường, nhưng mở rộng thị trường bằng con đường giá cả hay là bằng con đường chất lượng?

Khi doanh nghiệp quyết định mở rộng thị trường phải bán cái thị trường cần, chứ không phải bán cái doanh nghiệp có. Lâu nay, chúng ta vào thị trường Trung Quốc là bán cái mình có nên thường xuyên bị ép giá.

Doanh nghiệp muốn đưa một sản phẩm nông sản vào thị trường nào, điều trước tiên là phải hiểu thật kỹ thị trường đó, nếu doanh nghiệp bán cái thị trường cần thì chỉ cần sản xuất những sản phẩm mà thị trường đó có nhu cầu và đặt hàng, còn doanh nghiệp thì khuyến khích người sản xuất đầu tư vùng nguyên liệu sản phẩm đó, hay chế biến theo tiêu chuẩn của sản phẩm đó. Tuy nhiên, nếu chỉ bán một sản phẩm độc quyền cho một thị trường thì rủi ro là rất cao.

Ví dụ, các nước đạo hồi người dân chỉ ăn gạo đồ, muốn bán gạo đồ sang thị trường này doanh nghiệp phải đầu tư trang thiết bị phù hợp để chế biến.

Theo ông mặt hàng gạo giảm phụ thuộc vào Trung Quốc thành công phần là nhờ vào yếu tố gì?

Thành công của ngành gạo bên cạnh nỗ lực còn có may mắn, khi gặp khó khăn ở thị trường Trung Quốc chúng ta có thị trường Philippines, và khi thị trường Philippines mở ra thì chúng ta có sản phẩm phù hợp đưa vào ngay, nếu chậm chân sẽ có người khác thay thế vì việc cạnh tranh ở một thị trường mới là rất khó.

Đặc biệt, Philippines là thị trường gần nhất và có chi phí giá thành thấp nhất, người tiêu dùng Philippines cũng rất thích gạo Việt Nam. Bên cạnh đó, chúng ta bán gạo sang châu Phi khoảng 1,4 tấn/năm, cao gấp 3 lần so với thị trường Trung Quốc.

Như vậy có thể nói chúng ta có đủ ba yếu tố "thiên thời, địa lợi, nhân hòa" giúp ngành gạo giảm phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc. Tuy nhiên, nếu chúng ta không nỗ lực thì các yếu tố trên sẽ không có và cơ hội sẽ không đến.

Để giảm bớt sự phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc, có phải nông sản Việt Nam phải có sự chuyển mình ngay từ bây giờ? 

Đúng vậy, và đây chính là dịp để chúng ta chuyển mình và đương nhiên doanh nghiệp phải có các chương trình xúc tiến thương mại, tham gia các hội chợ, đánh giá thị trường… thông qua các chương trình thương mại của các hiệp hội ngành hàng để tạo ra cơ hội.

Bên cạnh nỗ lực của doanh nghiệp cần có sự hỗ trợ của Chính phủ cụ thể là Bộ Công Thương và Bộ NN-PTNT thông qua các chương trình xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm, định hướng chiến lược kinh doanh… cho từng loại sản phẩm nông sản vào thị trường càng kỹ, càng sâu thì càng tốt.

Một trong những điều kiện quyết định để nông sản Việt vào các thị trường lớn đó là vấn đề truy xuất nguồn gốc, an toàn vệ sinh thực phẩm, đóng gói, bao bì... cơ sở vật chất cho chúng ta đã có, nhưng để có tiền đầu tư không phải doanh nghiệp nào cũng có khả năng tài chính. Tuy nhiên, nếu có một doanh nghiệp đi tiên phong và thành công thì các đơn vị khác đi theo và cơ hội thuyết phục ngân hàng cũng dễ hơn.

Intimex từng xuất khẩu gạo vào Trung Quốc với khối lượng lớn, từ khi Trung Quốc thay đổi chính sách nhập khẩu Intimex thay đổi thị trường như thế nào?

Cách đây 5 năm, khi mới tham gia thương mại gạo nên khối lượng tương đối nhỏ, nhưng những năm gần đây Intimex là một trong những doanh nghiệp xuất khẩu gạo hàng đầu của Việt Nam.

Chúng tôi nhận thấy rằng, để làm được như vậy điều quan trọng nhất là tìm thị trường và mở rộng thị trường và chúng tôi quan niệm không "gom trứng vào cùng một giỏ", nên khi gặp khó khăn ở thị trường Trung Quốc, Intimex lập tức chuyển đổi thị trường khác, và khi trở lại thị trường này chúng tôi không bị ảnh hưởng mà còn tăng trưởng rất nhanh.

Năm 2018, công ty chỉ xuất 200.000 tấn gạo sang Trung Quốc, khi chuyển đổi cơ cấu và mở rộng thị trường năm 2019 đã tăng trên 500.000 tấn gạo, phấn đấu trong năm 2020 sẽ xuất khẩu 600.000 tấn gạo, chiếm gần 9,23% tổng khối lượng gạo xuất khẩu cả nước (dự trù xuất khẩu 6,5 triệu tấn).

Xin cảm ơn ông!

Để nông sản Việt giảm phụ thuộc thị trường Trung Quốc – Bài học từ gạo - Ảnh 1.

Tin mới

Cận cảnh siêu phẩm sedan cỡ nhỏ: Trang bị cửa sổ trời cùng loạt tính năng hiện đại, ăn 3,88 lít xăng/100 km
10 giờ trước
Chiếc sedan đến từ thương hiệu Nhật Bản có khả năng tiết kiệm nhiên liệu ấn tượng khi chỉ hết 3,88 lít/100 km.
Xuất khẩu thủy sản trên đà phục hồi hướng đến mục tiêu 10 tỷ USD
2 giờ trước
10 tháng qua, xuất khẩu thủy sản của nước ta tăng 28% so với cùng kỳ năm ngóai, khả năng cao sẽ đạt mục tiêu xuất khẩu 10 tỷ USD trong năm nay.
Thái Lan có động thái mới vụ 7 tấn nho Shine Muscat nghi nhiễm độc
3 giờ trước
Nước này triển khai quy trình nghiêm ngặt trước thông tin trên.
Một mẫu iPhone đang giảm hơn 13 triệu, giá bán chỉ từ 8 triệu đồng
4 giờ trước
Hiện tại, mẫu iPhone này đang được bán tại nhiều đại lý với mức giá cực rẻ.
"Vua doanh số" của Xiaomi, bán chạy hơn S24 Ultra: Màn hình mượt hơn iPhone 16, giá chưa đến 3 triệu
4 giờ trước
Đâu là lý do khiến mẫu điện thoại giá rẻ này có sức hút lớn như vậy?

Bảng giá cập nhật trực tuyến

Cao su

RUBBER

43.461.624 VNĐ / tấn

198.60 JPY / kg

0.71 %

+ 1.40

Đường

SUGAR

12.163.796 VNĐ / tấn

21.82 UScents / lb

-1.71 %

- -0.38

Cacao

COCOA

179.960.462 VNĐ / tấn

7,117.00 USD / mt

-3.30 %

- -243.00

Cà phê Arabica

COFFEE ARABICA

141.466.846 VNĐ / tấn

253.77 UScents / lb

-1.87 %

- -4.84

Đậu nành

SOYBEANS

9.447.101 VNĐ / tấn

1,016.80 UScents / bu

0.12 %

+ 1.30

Bột đậu nành

SOYBEAN MEAL

8.255.996 VNĐ / tấn

296.20 USD / ust

-0.77 %

- -2.30

Dầu đậu nành

SOYBEAN OIL

27.187.367 VNĐ / tấn

48.77 UScents / lb

0.93 %

+ 0.45

» Xem tất cả giá Nông sản

Tin cùng chuyên mục

Anh nông dân lãi 500 triệu đồng nhờ "bẻ lái" nuôi con "hiền như cục đất" mê ăn chuối
6 giờ trước
Mong muốn làm giàu ở quê nhà, anh Trần Quốc Tuấn ở Hà Tĩnh mạnh dạn nuôi con quen thuộc mà khi nhắc tên ai cũng thấy hay, một thời gian sau mang đi bán nhẹ nhàng thu về 500 triệu đồng/năm.
Đây chính là ‘mỏ vàng’ giúp Việt Nam hốt bạc từ Á sang Âu: Thu hơn 16 tỷ USD kể từ đầu năm, hơn 100 quốc gia trên thế giới đã chốt đơn
9 giờ trước
Mỹ, Trung Quốc và Hà Lan đang mạnh tay săn lùng mặt hàng này từ Việt Nam.
Bình Thuận: Thanh long nghịch vụ rớt giá "sốc", còn 2.000 đồng/kg
10 giờ trước
Từ mức giá hơn 20.000 đồng/kg đầu vụ, hiện giá thanh long nghịch vụ đang quay đầu giảm "sốc", chỉ bằng 1/10, khiến nông dân thấp thỏm
Vàng tăng 30% từ đầu năm nhưng nếu ‘all-in’ vào 4 loại hàng hóa này, nhà đầu tư còn lãi đậm hơn nhiều
11 giờ trước
Bối cảnh chung của thị trường hàng hóa không mấy tươi sáng kể từ đầu năm nhưng vẫn có một số sản phẩm ghi nhận tăng trưởng rất mạnh.