Cụ thể, trên cơ sở ý kiến các đơn vị liên quan và đại diện lãnh đạo UBND TP.HCM, tỉnh Long An, Tiền Giang tại cuộc họp về đề xuất đầu tư giai đoạn 2 tuyến đường cao tốc TP. HCM - Trung Lương, Trung Lương - Mỹ Thuận, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể kết luận:
Cao tốc TP.HCM - Trung Lương được đầu tư đưa vào khai thác giai đoạn 1 cách đây đã hơn 10 năm, quy mô 4 làn xe cao tốc và 2 làn dừng khẩn cấp. Hiện nay, lưu lượng xe trên tuyến rất lớn, thường xuyên ùn tắc giao thông, đặc biệt là các dịp lễ, Tết, cuối tuần, không bảo đảm cho nhu cầu vận tải hàng hóa, hành khách, phát triển kinh tế - xã hội trong khu vực.
Bộ GTVT chính thức thống nhất với các địa phương nghiên cứu, đề xuất ít nhất 3 phương án đầu tư mở rộng đường cao tốc TP.HCM - Trung Lương, Trung Lương - Mỹ Thuận. Ảnh: NGUYỄN HÙNG
Tuyến cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận được đưa vào khai thác giai đoạn 1 từ tháng 4-2022, đến nay đã chia sẻ lưu lượng xe, giảm ùn tắc cho quốc lộ 1. Tuy nhiên, sau khi khai thác đồng thời cả tuyến cao tốc từ TP.HCM đến Mỹ Thuận đã phát sinh một số bất cập do lưu lượng xe lưu thông trên tuyến quá lớn.
Do đó, để khắc phục những bất cập nêu trên và phát huy hiệu quả khai thác các tuyến vành đai của TP.HCM, các tuyến cao tốc đang và sẽ được đầu tư tại khu vực đồng bằng sông Cửu Long, việc sớm nghiên cứu đầu tư mở rộng đường cao tốc từ TP.HCM tới Mỹ Thuận là hết sức cần thiết.
Để có thể sớm triển khai thực hiện giai đoạn 2 hoàn thiện tuyến đường cao tốc TP.HCM - Trung Lương - Mỹ Thuận, Bộ GTVT thống nhất với các địa phương một số nội dung, cụ thể:
Một là, thống nhất nghiên cứu phương án mở rộng cao tốc từ TP.HCM đến Mỹ Thuận với 2 dự án độc lập gồm dự án mở rộng cao tốc TP.HCM - Trung Lương và dự án mở rộng đoạn tuyến cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận trên cơ sở 2 đoạn cao tốc đã được đầu tư giai đoạn 1, đề xuất phương án đầu tư giai đoạn 2, báo cáo Chính phủ, Thủ tướng quyết định.
Hai là, thống nhất nghiên cứu phương án đầu tư hoàn chỉnh các đoạn tuyến cao tốc bảo đảm quy mô theo quy hoạch đã được phê duyệt, tận dụng hiện trạng về mặt bằng đã đền bù giải phóng theo quy hoạch trong giai đoạn 1.
Ba là, thống nhất nghiên cứu, đề xuất ít nhất 3 phương án đầu tư, trong đó có các phương án: phương án bố trí nguồn vốn ngân sách nhà nước để đầu tư công; phương án đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP), hợp đồng BOT (xây dựng - kinh doanh - chuyển giao); đầu tư theo phương thức PPP, hợp đồng BTL (xây dựng - chuyển giao - thuê dịch vụ), hợp đồng BLT (xây dựng - thuê dịch vụ - chuyển giao). Trong đó, cần phân tích, đánh giá ưu điểm, hạn chế, khó khăn của từng phương án; đề xuất các cơ chế, chính sách cần được sửa đổi hoặc ban hành mới để bảo đảm tính khả thi khi triển khai thực hiện các dự án. Sau khi hoàn chỉnh các phương án đầu tư, cơ quan có thẩm quyền báo cáo Thủ tướng xem xét, quyết định.
Trước đó, ngày 26/7/2022, Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi ký công văn khẩn kiến nghị Thủ tướng Chính phủ về việc đầu tư mở rộng tuyến cao tốc TP.HCM - Trung Lương.
Theo lãnh đạo UBND TP.HCM, theo quy hoạch, tuyến cao tốc TP.HCM - Trung Lương là đường cao tốc loại A, vận tốc thiết kế 120km/h, mặt cắt ngang tuyến chính 8 làn (2 làn khẩn cấp); tuyến nối Bình Thuận - Chợ Đệm và Tân Tạo - Chợ Đệm mặt cắt 8 làn (2 làn xe thô sơ) được dự kiến mở rộng quy mô 8 làn xe giai đoạn sau năm 2020.
Giai đoạn 1, đường cao tốc TP.HCM - Trung Lương đã đầu tư tuyến chính 6 làn xe (trong đó có 2 làn dừng khẩn cấp).
Hiện lượng xe qua đường cao tốc rất lớn, quy mô đầu tư giai đoạn 1 của tuyến chính và các tuyến nối được tính toán cách đây hơn 10 năm, không đáp ứng với nhu cầu đi lại. Đường cao tốc thường xuyên ùn tắc, đặc biệt là các dịp cuối tuần, lễ tết; không đảm bảo cho việc kết nối vùng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.
Do vậy, UBND TP.HCM kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét, chủ trì họp cùng với các bộ ngành và địa phương liên quan gồm: TP.HCM, Long An, Tiền Giang để thống nhất kế hoạch, phương án đầu tư mở rộng đường cao tốc theo phương thức đối tác công tư (PPP). Đồng thời, giao cho một địa phương nơi có tuyến cao tốc đi qua làm cơ quan có thẩm quyền triển khai thực hiện dự án theo quy định.
Theo UBND TP, hiện mạng lưới giao thông liên kết vùng kinh tế trọng điểm phía Nam còn hạn chế và chưa hoàn thiện theo quy hoạch. Đây là một trong những điểm nghẽn khiến vùng kinh tế trọng điểm phía Nam chưa tương xứng với tiềm năng.
Trong giai đoạn sắp tới, cần thiết ưu tiên, tập trung đầu tư hoàn chỉnh theo quy hoạch đối với các tuyến cao tốc, vành đai để phát huy thế mạnh phát triển kinh tế - xã hội.
Theo quy hoạch, vùng TP.HCM có 5 tuyến cao tốc với tổng chiều dài khoảng 276,9km, 2 tuyến vành đai với tổng chiều dài khoảng 287km.
Đến nay, mới có 2 tuyến cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây và TP.HCM - Trung Lương đưa vào khai thác; đường cao tốc Bến Lức - Long Thành đang xây dựng. Hai tuyến cao tốc TP.HCM - Thủ Dầu Một - Chơn Thành và TP.HCM - Mộc Bài đang trong giai đoạn nghiên cứu, lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi.
Còn đường vành đai 3 TP.HCM mới khai thác một đoạn 16km qua Bình Dương, 76,34km còn lại vừa được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư. Đường vành đai 4 TP.HCM chưa đầu tư theo quy hoạch.
Theo quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng phê duyệt tháng 9-2021, tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông đoạn từ Dầu Giây đến Long Thành có quy mô đầy đủ là 10 làn xe, đoạn Long Thành đến Bến Lức có 8 làn xe, từ Bến Lức đến Trung Lương - Mỹ Thuận - Cần Thơ đều có 6 làn xe, được đầu tư trước năm 2030.