Bộ Kế hoạch & Đầu tư đang dự thảo Nghị định về quản lý khu công nghiệp và khu kinh tế. Trước tiên, dự thảo bổ sung quy định diện tích khu công nghiệp phù hợp với khả năng thu hút đầu tư trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và tối thiểu là 75 ha. Trong đó, đảm bảo dành tối thiểu 5% tổng diện tích cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, công nghiệp hỗ trợ, đổi mới sáng tạo và doanh nghiệp khác thuộc diện ưu tiên thuê.
Dự thảo quy định cũng đề xuất không áp dụng điều kiện về tỷ lệ lấp đầy (60%) đối với những trường hợp như tổng diện tích tự nhiên của khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương dưới 1.000ha; Khu công nghiệp trước đó đã có dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng được phê duyệt nhưng bị chấm dứt hoạt động và giao cho nhà đầu tư mới; Dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp hoạt động theo mô hình khu công nghiệp sinh thái, hỗ trợ và chuyên sâu; Nhà đầu tư cam kết dành tối tiểu 30% diện tích đất công nghiệp cho dự án đổi mới sáng tạo và dự án ưu tiên thu hút đầu tư.
Dự thảo lần này cũng quy định cụ thể, chi tiết hơn về phương án đầu tư xây dựng nhà ở và công trình xã hội, văn hóa, thể thao phục vụ người lao động làm việc trong khu công nghiệp.
Về ưu đãi đầu tư, dự thảo bổ sung quy định đối với dự án thuộc danh mục ngành, nghề đặc biệt ưu đãi đầu tư trong khu kinh tế hoặc dự án thuộc diện áp dụng hỗ trợ, ưu đãi đầu tư đặc biệt theo quy định về đầu tư thực hiện trong khu công nghiệp.
Cụ thể, với những dự án vừa nêu, UBND cấp tỉnh xem xét, quyết định cho phép dự án đầu tư được triển khai xây dựng trước khi hoàn thành thủ tục về xây dựng, lao động, đất đai và những thủ tục khác nếu đã được chấp thuận chủ trương hoặc lựa chọn được nhà đầu tư. Trong trường hợp này, nhà đâu tư phải cam kết về tiến độ hoàn thành thủ tục và chịu trách nhiệm hoàn toàn nếu không tuân thủ điều kiện, quy chuẩn.
Ngoài ra, dự thảo cũng bổ sung quy định về mô hình khu công nghiệp chuyên sâu. Đây là mô hình khu công nghiệp chuyên sâu và cung ứng dịch vụ cho sản xuất sản phẩm thuộc, ngành nghề nhất định. Tỷ lệ diện tích đất công nghiệp cho các dự án đầu tư vào ngành, nghề này thuê đất, thuê lại đất tối thiểu đạt 60% diện tích đất công nghiệp có thể cho thuê của khu công nghiệp. Khu công nghiệp chuyên sâu dự kiến được hưởng cơ chế, chính sách ưu đãi đầu tư như áp dụng đối với khu công nghiệp hỗ trợ.
Về mô hình khu công nghiệp, đô thị, dịch vụ, dự thảo còn sửa đổi, bổ sung quy định về điều kiện xem xét, chấp thuận chủ trương đầu tư dự án xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp cũng như trình tự, thủ tục đầu tư khu công nghiệp, đô thị và dịch vụ để đảm bảo phù hợp với Luật Đầu tư mới ban hành.
Về phương thức huy động nguồn vốn để đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng khu công nghiệp, khu kinh tế, dự thảo Nghị định bổ sung phương thức huy động nguồn vốn đầu tư để xây dựng kết cấu hạ tầng khu công nghiệp, khu kinh tế gồm tiền thuê lại đất ứng trước từ nhà đầu tư có nhu cầu thuê đất, thuê lại đất trong khu công nghiệp để đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng của khu công nghiệp; Nguồn vượt thu hàng năm hoặc nguồn vốn ngân sách nhà nước hợp pháp khác và thu ngân sách nhà nước trên địa bàn khu kinh tế được để lại cho nhà đầu tư để đầu tư xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội trong khu kinh tế.
Bộ Kế hoạch & Đầu tư cho rằng việc bổ sung thêm quy định này nhằm đảm bảo tính phù hợp với thực tế đầu tư, phát triển khu công nghiệp, khu kinh tế trong thời gian qua.
Tính đến hết tháng 4, Việt Nam có 575 khu công nghiệp trong quy hoạch phát triển khu công nghiệp đã được Thủ tướng phê duyệt với diện tích đất tự nhiên khoảng 219.500 ha. Trong đó 392 khu công nghiệp đã được thành lập với diện tích đất tự nhiên là 119.900 ha. Về khu kinh tế, Việt Nam hiện có 18 khu kinh tế ven biển được thành lập tại 17 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương với diện tích mặt đất và mặt nước gần 853.000 ha. Bên cạnh đó, Việt Nam còn có 26 khu kinh tế cửa khẩu đã được đưa vào quy hoạch.
Cũng tính đến hết tháng 4, khu kinh tế, khu công nghiệp trên toàn quốc đã thu hút được 10.148 dự án trong nước và 10.921 dự án có vốn đầu tư nước ngoài còn hiệu lực với tổng vốn đầu tư đăng ký còn hiệu lực lần lượt là 2,52 triệu tỷ đồng và 230,2 tỷ USD.
Bộ Kế hoạch & Đầu tư cho rằng việc phát triển kết cấu hạ tầng khu công nghiệp và khu chức năng trong khu kinh tế của nhà đầu tư có tác động lan tỏa, thu hút nhà đầu tư khác đầu tư vào kết cấu hạ tầng và dịch vụ tiện tích phục vụ khu công nghiệp, khu kinh tế. Đồng thời, việc phát triển kết cấu hạ tầng khu công nghiệp còn tạo nguồn thu cho ngân sách nhà nước để tái đầu tư vào cơ sở hạ tầng kỹ thuật của địa phương. Qua đó, từng bước thúc đẩy quá trình đô thị hóa theo hướng chuyển đổi vùng nông nghiệp lạc hậu thành khu đô thị công nghiệp phát triển.
Cơ quan chủ trì dự thảo còn cho rằng sự phát triển của khu công nghiệp và khu kinh tế thời gian qua đòi hỏi khung pháp lý điều chỉnh các hoạt động trong lĩnh vực này cần được rà soát, hoàn thiện nhằm tạo thuận lợi, đẩy mạnh thu hút đầu tư vào khu công nghiệp và khu kinh tế. Đồng thời, Quốc hội, Chính phủ đã ban hành quy định mới về đầu tư, doanh nghiệp, xây dựng, bảo vệ môi trường. Trong đó, nhiều quy định liên quan trực tiếp đến hoạt động đầu tư, phát triển khu công nghiệp, khu kinh tế như trình tự, thủ tục đầu tư, thẩm quyền, trách nhiệm của các bên liên quan. Trong bối cảnh đó, Bộ Kế hoạch & Đầu tư cho rằng việc xây dựng và ban hành Nghị định nhằm tạo khung pháp lý cho hoạt động đầu tư phát triển khu công nghiệp, khu kinh tế là cần thiết.