Nếu ai có dịp qua xã Tả Phìn, huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai hỏi bà con nông dân nơi đây cây trồng nào đang giúp bà con làm giàu, chắc chắn mọi người sẽ nhận được câu trả lời: “Muốn làm giàu phải bắt đầu từ trồng cây hoa địa lan”.
Hiện riêng địa bàn xã Tả Phìn (Sa Pa) đã có khoảng 500 hộ trồng địa lan. Ảnh: I.T
Thông thường, lan hồ điệp hay các loại lan khác giá cao cũng chỉ vài triệu đồng một chậu, thế nhưng địa lan Sa Pa lại là một trong những loại lan thuộc top có giá đắt đỏ nhất trên thị trường hiện nay, được nhiều đại gia săn đón, đặc biệt là vào dịp Tết.
Một đại gia ở Sài Gòn cho biết, ông vừa đặt một chậu địa lan Trần Mộng ở Sa Pa có giá trên 100 triệu đồng. Loại này màu xanh ngọc, cành lá xum xuê tượng trưng cho sự no đủ và may mắn nên giá trên theo ông không quá cao.
“Các năm trước tôi sưu tầm mai cổ nhưng năm nay quyết định chọn một loại cây khác để chiêm ngưỡng và trưng bày tại nhà”, vị này cho biết.
Chậu địa lan 120 triệu đồng của nhà ông Phương đã được đại gia đặt mua cho Tết Mậu Tuất.
Cây hoa địa lan Trần Mộng ở Sa Pa ban đầu là cây tự nhiên mọc ở mỏm đá trong rừng được bà con mang về chơi vào dịp tết, sau này dần được yêu thích và trở thành hàng hóa có giá trị kinh tế cao. Theo người dân bản địa, giống hoa địa lan này không đòi hỏi kỹ thuật cao, nhưng có yêu cầu chặt chẽ về điều kiện khí hậu, thời tiết. Xã Tả Phìn được thiên nhiên ban tặng cho khí hậu ôn hòa rất thích hợp trồng giống hoa này.
Để có một chậu hoa đẹp (từ 10 - 20 cành) phải mất thời gian chăm bón khoảng 3 - 4 năm. Hiện nay, giá bán 1 chậu hoa Trần Mộng loại nhỏ cũng từ 2 - 3 triệu đồng/chậu, loại trung bình từ 10 - 20 triệu đồng/chậu, tùy thuộc vào số bông trên chậu. Đặc biệt, với những chậu hoa khủng, nhiều hoa nở rực rỡ, tán đều và xum xuê thì giá có thể lên tới 100-120 triệu đồng.
Cận cảnh vẻ đẹp của loài địa lan Trần Mộng. Ảnh: I.T
Được biết, hội chợ Xuân năm ngoái tại Hà Nội, đã từng có chậu lan Trần Mộng có tới 119 cành hoa, mỗi cành có 15 - 18 nụ và được định giá 135 triệu đồng. Loài địa lan này rất bền hoa, người chơi có thể thoả thích ngắm hoa trong suốt 3 tháng.
Tương truyền, vua Trần Anh Tông trong một đêm ngủ mộng thấy được xem một loài địa lan lạ, hoa màu đỏ hồng, rất đẹp và rất thơm. Khi tỉnh giấc, nhà vua ngẩn ngơ, bần thần. Kỳ lạ thay, trong ngày hôm đó, có người mang tiến vua một chậu lan như trong giấc mộng. Thế là từ đó, loài lan quý được mang tên địa lan Trần Mộng, tức giấc mộng của vua Trần.
Những chậu lan lớn, số lượng cành hoa trên 100 cành giá bán có thể lên tới hơn 100 triệu đồng/chậu. Ảnh: I.T
Kỳ công trong việc chăm sóc hơn 500 gốc địa lan, ông Vương Xuân Phương, chủ một vườn lan ở Tả Phìn (Sa Pa) cho biết, năm nay thời tiết thiếu thuận lợi nên địa lan chết cũng nhiều. Gia đình ông phải chăm sóc cẩn thận mới có được 500 gốc.
Tuy nhiên, từ nay tới Tết nếu thời tiết liên tục thay đổi đột ngột hoa cũng sẽ khó nở đúng ngày. Hiện, giá một cành địa lan từ 400.000 đồng đến 2,4 triệu đồng (tùy số lượng bông và cành dài hay ngắn).
Địa lan Trần Mộng có hương thơm, bền hoa, cành lá xum xuê tượng trưng cho sự may mắn, thịnh vượng nên được nhiều đại gia săn lùng đặt hàng. Ảnh: I.T
“Tôi có khoảng 3 chậu giá tới 120 triệu đồng đã được các đại gia ở Lào Cai, Cần Thơ và Sài Gòn đặt mua, các chậu còn lại cũng được khách đặt chơi tết khoảng 80%. Ngày 22 trở ra là bắt đầu giao cho khách. Chậu to nhất có trên 120 cành, với những chậu này rất khó chăm nên dù khách đặt, chúng tôi vẫn phải chăm sóc sao cho nở hoa đẹp mới giao”, ông Phương nói.
Hiện, giá một cành địa lan vào khoảng 400.000 đồng, thậm chí có thời điểm, giá 1 cành địa lan Trần Mộng lên đến 2 triệu đồng (tùy số lượng bông và cành dài hay ngắn). Ảnh: I.T
Hiện nay trên địa bàn xã Tả Phìn có khoảng 500 hộ trong tổng số 636 hộ trồng hoa địa lan với khoảng 2 vạn chậu hoa địa lan các loại. Hàng năm xã Tả Phìn cung cấp cho thị trường khoảng 70% số lượng hoa địa lan của Sa Pa trong dịp Tết Nguyên đán. Ngoài ra, nhiều hộ dân ở các xã Trung Chải, Sa Pả cũng đang nhân rộng mô hình này.
Anh Lê Văn Vi, một trong những tỷ phú trẻ đi lên từ nghề trồng địa lan ở Sa Pa chia sẻ, năm nay, anh tung ra thị trường khoảng 600-700 chậu địa lan Trần Mộng Xuân. Từ nay đến giáp Tết Nguyên đán khách hàng sẽ lấy hết.
Theo các nhà vườn, địa lan Sa Pa đắt khách, ngoài màu sắc đẹp còn nằm ở độ bền của hoa. Bởi địa lan được trồng trong các chậu hoặc trên giá xơ dừa từ khi còn nhỏ, thời gian cho hoa tối thiểu cần 2 - 3 năm nên cây già và sức sống dẻo dai. Nếu chăm sóc đúng cách, địa lan khi đưa về đồng bằng có thể chơi được 2 - 3 tháng. Ảnh: I.T
Theo anh Vi, để hoa về xuôi chơi được lâu, lá xanh, ngoài việc chăm bón còn cần đến khả năng dự báo thời tiết để điều chỉnh cho hoa nở đúng dịp Tết. Trước đây, hoa được chở thẳng từ Sa Pa về các tỉnh, thành miền xuôi nên hoa không được đẹp, lá không được xanh, thời gian chơi không lâu vì hoa bị “sốc” với thời tiết thay đổi đột ngột. Vài năm gần đây, trước lúc giao hàng cho khách chừng 30 - 40 ngày, anh phải “hạ sơn” xuống TP Lào Cai tập kết để hoa thích nghi dần với khí hậu ở các vùng thấp.
Anh Vi cho biết, tùy theo nhiệt độ ngoài trời, người chơi hoa có thể điều chỉnh lượng nước tưới phù hợp cho hoa nở tươi đẹp. Nước tưới chỉ vừa đủ thấm vào gốc, tránh để gốc “ngậm” nhiều nước sẽ làm giảm độ bền của hoa.
Anh Vi cũng như nhiều nhà vườn khác hiện đang hối hả chạy đua với thời gian để chăm bón, ghép chậu, vận chuyển các chậu lan về khu vực thấp hơn. Các nhà vườn cũng cho biết, hoa địa lan năm nay chất lượng hơn năm ngoái nên giá bán dự kiến cũng sẽ tốt hơn, giúp người trồng lan có lãi khá.