Cụ thể, theo Bộ Giao thông Vận tải, cảng Cát Lái hiện là cảng container lớn và nhộn nhịp nhất Việt Nam. Cảng nằm ở phía đông của TP.HCM, gần các khu công nghiệp của tỉnh Bình Dương và Đồng Nai.
Theo UBND TP. HCM, cảng Cát Lái nằm gần tuyến các đường trọng điểm như: Quốc lộ 1, tuyến đường TP. HCM – Long Thành – Dầu Giây... Thông qua các quyến đường này, hàng hóa ra vào cảng Cát Lái được lưu thông thuận lợi, nhanh chóng giữa các tỉnh Bình Dương, Đồng Nai, Long An, Bà Rịa - Vũng Tàu với các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long.
Theo Hiệp hội Cảng biển Việt Nam (VPA), khu vực cảng TP. HCM hiện đang đứng đầu cả nước về sản lượng container thông qua, chiếm 58,81% thị phần. Trong đó, riêng Tân Cảng Cát Lái chiếm đến 48% thị phần cả nước và chiếm 80,89% thị phần khu vực cảng TP. HCM.
Lợi thế này có được là nhờ cảng Cát Lái nằm gần trung tâm TP. HCM, gần các khu công nghiệp, kho hàng của các doanh nghiệp Đồng Nai, Bình Dương. Bên cạnh đó, thành phố còn có đầy đủ các dịch vụ hậu cần gồm: kho bãi, giao nhận, vận chuyển và đặc biệt tại đây quy tụ rất nhiều hãng tàu quốc tế.
Xét chung toàn hệ thống cảng biển của TP. HCM, thành phố hiện có cảng biển với diện tích và công suất lớn nhất cả nước. Hệ thống cảng biển của thành phố là cảng Sài Gòn đang phục vụ cho khu vực thành phố, các vùng lân cận và đồng bằng sông Cửu Long.
Theo cập nhật mới nhất bảng xếp hạng 49 cảng container bận rộn nhất thế giới của Hội đồng Vận tải Thế giới (World Shipping Council), cảng Sài Gòn lọt top 30 cảng container bận rộn nhất thế giới. Cụ thể, cảng Sài Gòn xếp thứ 26 với lưu lượng hàng hóa qua cảng đạt 5,99 triệu teus vào năm 2016 và tăng lên 7,2 triệu teus vào năm 2020.
Bên cạnh đó, cảng Sài Gòn nằm trong top 6 cảng container bận rộn nhất Đông Nam Á, xếp sau các cảng Singapore, Port Klang và Tanjung Pelepas (Malaysia), Laem Chabang (Thái Lan) và Tanjung Priok (Indonesia).
Top 6 cảng container bận rộn nhất Đông Nam Á. Nguồn: World Shipping Council.
Trên thực tế, TP. HCM là nơi có tiềm năng rất lớn trong phát triển logistics. Theo Sở Công thương TP. HCM, TP. HCM không chỉ là trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước mà còn là thị trường tiêu thụ, cung ứng hàng hóa lớn nhất khu vực phía Nam.
TP. HCM nằm giữa các trục đường bộ Đông - Tây, Bắc - Nam cùng với hệ thống cảng biển và càng hàng không lớn, hầu hết hàng hóa giao thương giữa các tỉnh, thành, hoạt động xuất nhập khẩu ở khu vực phía Nam đều phải thông thương qua TP. HCM.
Theo đó, phát triển ngành logistics sẽ tạo cơ hội cho các doanh nghiệp thuộc mọi ngành nghề phát triển sản xuất, khuyến khích thu hút đầu tư vốn nước ngoài và trong nước. Theo định hướng phát triển, TP. HCM tập trung đưa ngành logistics thành ngành dịch vụ mũi nhọn, giúp thành phố nâng cao vai trò đầu mối giao lưu hàng hóa trong nước và kết nối với thị trường quốc tế.
Ngành logistics được đánh giá là có vài trò rất lớn đối với nền kinh tế TP. HCM. Theo Sở Công Thương TP. HCM, hiện nay cả nước có khoảng 30.000 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực logistics, với khoảng 5.000 doanh nghiệp chuyên nghiệp. Trong số đó, ngành logistics hiện đóng góp khoảng 8,9% trong tổng GRDP của TP. HCM và có tới 54% doanh nghiệp logistics có trụ sở tại TP. HCM.