Trong báo cáo mới cập nhật của MBS cho biết, từ đầu năm đến nay, đã có 69.747 tỷ đồng được huy động qua trái phiếu doanh nghiệp.
Hàng loạt doanh nghiệp bất động sản phát hành trái phiếu lãi cao
Trong đó, nhóm ngành bất động sản, xây dựng, hạ tầng đứng thứ hai về lượng trái phiếu phát hành với 19,7 nghìn tỷ đồng, chiếm 28,3% tổng lượng trái phiếu doanh nghiệp phát hành từ đầu năm.
Lĩnh vực kinh doanh bất động sản, xây dựng là nhóm ngành thường có tỷ lệ vốn vay cao, đang phải tìm đến kênh huy động vốn khác như phát hành trái phiếu doanh nghiệp do thời gian tới Ngân hàng Nhà nước sẽ thắt chặt dòng tín dụng ngân hàng cho vay bất động sản thông qua quy định giảm tỷ lệ sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn của tổ chức tín dụng từ 45% dần về mức 30% trong năm 2021-2022.
Vì vậy, nhóm ngành bất động sản đang phải đẩy mạnh huy động qua trái phiếu doanh nghiệp với mức lãi suất coupon cao nhất, phổ biến trên 10%/năm.
Có lãi suất cao nhất trong nhóm này là trái phiếu do Công ty Cổ phần Phát triển bất động sản Phát Đạt (PDR) phát hành. Trong 6 tháng đầu năm, PDR đã phát hành 3 đợt trái phiếu, trong đó đợt phát hành 200 tỷ đồng trái phiếu kỳ hạn 1 năm hồi tháng 3 có lãi suất lên tới 14,5%, 2 đợt phát hành trong tháng 5 với lần lượt 100 tỷ trái phiếu kỳ hạn 1 năm lãi suất 12% và 550 tỷ trái phiếu kỳ hạn 5 năm lãi suất 10,5%.
Không chỉ PDR, không ít doanh nghiệp khác chấp nhận trả lãi suất 12%/năm để huy động vốn qua trái phiếu như Công ty Cổ phần Đầu tư Văn Phú - Invest và Công ty Cổ phần Đầu tư và Kinh doanh Nhà Khang Điền (KDH).
Trong khi VPI có 1 đợt phát hành trong tháng 5/2019 có lãi suất 12% thì KDH trong tháng 5 đã huy động vốn qua 2 đợt phát hành trái phiếu kỳ hạn 2 năm với tổng giá trị 900 tỷ đồng, lãi suất đều ở mức 12%/năm.
Mới đây, Công ty Cổ phần Tập đoàn Đất Xanh (mã DXG) thông qua việc phát hành tối đa 400 tỷ đồng trái phiếu với lãi suất dự kiến không quá 12%/năm.
Các doanh nghiệp nhóm ngành bất động sản, xây dựng đã phát hành trái phiếu trong 6 tháng đầu năm. Nguồn: MBS
Trái chủ lại là nhà băng
Mặc dù kênh trái phiếu được thúc đẩy với mong muốn giảm phụ thuộc nguồn vốn vào các ngân hàng thương mại. Tuy vậy, trong không ít đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp, hình bóng các nhà băng lại xuất hiện và ôm trọn lô.
Đơn cử như trong đợt phát hành trái phiếu 740 tỷ đồng kỳ hạn 7 năm của Công ty Cổ phần Dịch vụ cáp treo Bà Nà cuối tháng 6 vừa qua, Ngân hàng Thương mại cổ phần Kỹ thương Việt Nam (Techcombank) là đơn vị ôm trọn số trái phiếu này. Trước đó, ngày 29/5, Cáp treo Bà Nà cũng đã phát hành 600 tỷ đồng trái phiếu kỳ hạn 7 năm với lãi suất 10,3%.
Đối với nhóm doanh nghiệp bất động sản, 800 tỷ đồng trái phiếu của VPI phát hành ngày 9/5 vừa qua đã được Ngân hàng Thương mại cổ phần Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) mua toàn bộ. Số trái phiếu này có lãi suất 12%/năm.
Trước đó, VPI cũng đã nhận cấp bảo lãnh từ VPBank tối đa 500 tỷ đồng nhằm bảo lãnh nghĩa vụ tài chính của chủ đầu tư đối với khách hàng liên quan đến tiến độ bàn giao nhà ở phàn thấp tầng Dự án Tổ hợp thương mại, dịch vụ, căn hộ cao cấp và nhà ở thấp tầng tại khu đô thị mới An Hưng, phường La Khê và Dương Nội, Hà Đông.
Ở nhóm doanh nghiệp khác, Công ty Cổ phần Thương mại đầu tư sản xuất HN nổi lên với trái phiếu có lãi suất 11,75%, tổng giá trị 600 tỷ đồng kỳ hạn 42 tháng. Số trái phiếu này cũng được Ngân hàng Thương mại cổ phần Đại chúng Việt Nam (PVComBank) ôm trọn vào đợt phát hành hồi tháng 5 vừa qua.
Phó thủ tướng Vương Đình Huệ: "Nếu có bất thường, thiếu minh bạch hoặc thiếu an toàn thì phải chấn chỉnh"
Mới đây, tại phiên họp của Ban Chỉ đạo Trung ương về đổi mới và phát triển doanh nghiệp, Phó thủ tướng Vương Đình Huệ đã để ý tới thông tin doanh nghiệp phát hành trái phiếu với lãi suất rất cao, từ 12-14%/năm.
Quanh vấn đề này có nhiều lo ngại về hiện tượng phát hành riêng lẻ mà lãi suất rất cao, và băn khoăn về việc các ngân hàng thương mại có mua hay không, hay chỉ các nhà đầu tư tư nhân, mặt bằng lãi suất có bị ảnh hưởng không. Phó thủ tướng đề nghị Bộ Tài chính phối hợp với Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Ngân hàng Nhà nước sớm báo cáo việc này.
"Nếu vốn của doanh nghiệp mà dựa cả vào ngân hàng thương mại thì sẽ khó khăn. Do vậy, phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp là bước tất yếu. Doanh nghiệp có nhu cầu vốn mà họ phát hành được thì tốt, tăng vốn cho nền kinh tế. Nhưng nếu có bất thường, thiếu minh bạch hoặc thiếu an toàn thì phải chấn chỉnh", Phó thủ tướng Vương Đình Huệ khẳng định.
Phó thủ tướng đề nghị Bộ Tài chính và các bộ, ngành liên quan lưu ý các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực bất động sản phát hành trái phiếu doanh nghiệp khi đây không phải là kênh cần khuyến khích hiện nay, đang cần dẫn vốn đúng mục tiêu, liều lượng phù hợp.