Diễn biến Covid-19: 'Ẩn số' khiến chính phủ các nước lo suy thoái kinh tế mạnh

17/03/2020 14:34
Ở thời điểm hiện tại, diễn biến dịch bệnh vẫn là một ẩn số nhưng các tác động của nó đến thương mại, sản xuất và du lịch toàn cầu đang ngày càng hiển hiện khiến các Chính phủ không thể đứng yên.

Bản phân tích của công ty SSI ngày hôm nay 16/3 cũng nhận định: Nếu khủng hoảng kinh tế xảy ra, nguồn lực và hiệu lực điều hành để chống chọi lần này thực sự thấp hơn rất nhiều so với đợt khủng hoảng 2008-2009.

Làn sóng nới lỏng tiền tệ, tài khóa lan rộng

Các Chính phủ đều đang dồn lực để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Dù chưa thể chắc chắn dịch bệnh sẽ lây lan ra sao và ảnh hưởng đối với kinh tế toàn cầu như thế nào, kịch bản cơ sở là dịch bệnh sẽ được kiểm soát vào cuối quý 2/2020.

Nền kinh tế Trung Quốc vốn đang xuống sức sau 18 tháng đối đầu thương mại với Mỹ lại phải ứng phó với dịch bệnh bùng phát đã khiến NHTW Trung Quốc tiếp tục mạnh tay nới lỏng tiền tệ bao gồm: hạ tỷ lệ dự trữ bắt buộc giảm lãi suất cho vay trung dài hạn. Một số nước chịu ảnh hưởng trực tiếp như Thái Lan, Philippines, Indonesia, Nga… tiếp bước theo Trung Quốc khi giảm  lãi suất điều hành.

Sang đầu tháng 3, khi dịch bệnh lan rộng, Cục dự trữ Liên bang Mỹ (FED) đã phải hạ lãi suất khẩn cấp vào ngày 3/3/2020 và tiếp tục hạ thêm xuống mức 0-0.25% vào 15/3/2020, đồng thời bơm 1.000 tỷ USD trên thị trường mở và mua vào 700 tỷ USD trái phiếu. Làn sóng nới lỏng toàn cầu được kích hoạt, chỉ từ đầu tháng 3 đến nay đã có thêm 20 nước giảm lãi suất điều hành từ 25-100bps trong đó có Anh, Canada, Úc, Hồng Kông.

Nếu tính từ giữa 2019 đến nay, lần giảm lãi suất này đa phần đã là đợt giảm thứ 3 và 4 của các NHTW, vùng lãi suất điều hành hiện tại đã rất thấp: Mỹ 1-1.25%; Anh 0.25%; EU 0%; Úc 0.25%; Canada 1.25%... thậm chí lãi suất âm 0.1% đã được duy trì trong một thời gian dài ở Nhật Bản. Vùng lãi suất điều hành hiện tại của các nước lớn đã thấp hơn giai đoạn cuối 2007.

Dù có cắt giảm tối đa, tổng mức cắt giảm lãi suất của FED cũng chỉ bằng 1 nửa so với thời kỳ 2008. Thêm vào đó là môi trường lãi suất thấp đã được duy trì trong suốt 7 năm (2009-2015), dù Mỹ có tăng nhanh lãi suất từ 2016 -2018 nhưng hầu hết các nước EU, Nhật, Úc vẫn duy trì mức lãi suất thấp khiến cho tiền giá rẻ tràn ngập.

Cũng như giai đoạn 2008, để trợ lực cho chính sách tiền tệ trong nỗ lực hỗ trợ nền kinh tế, các Chính phủ đang nới lỏng tài khóa thông qua tăng chi tiêu chính phủ và giảm/hoãn thuế. Singapore đã công bố gói ngân sách trị giá 4.6 tỷ USD; Nhật Bản cung cấp gói chi tiêu khẩn cấp 4.1 tỷ USD; Anh thông qua dự án xây dựng tuyến đường sắt cao tốc 106 tỷ bảng; Trung Quốc công bố một loạt chính sách ưu đãi thuế với các lĩnh vực chịu ảnh hưởng bởi dịch bệnh; Chính phủ Mỹ đang đề xuất giảm thuế bảng lương về 0%; Hàn Quốc thông qua gói ngân sách bổ sung 9.8 tỷ USD; Malaysia miễn thuế TNCN cho lao động trong ngành du lịch;…

Suy thoái 2008 bắt nguồn bong bóng nhà ở bị vỡ tại Mỹ làm rung chuyển và đổ vỡ hệ thống ngân hàng và dẫn tới khủng hoảng tài chính. Ở thời điểm hiện tại, dịch bệnh lan rộng đã khiến hoạt động giao thương, du lịch, chuỗi sản xuất toàn cầu bị tê liệt gây tổn thất lớn cho các nền kinh tế. Tuy vậy, so với giai đoạn trước, hệ thống ngân hàng toàn cầu đã vững vàng hơn rất nhiều, đầu tầu kinh tế Mỹ vẫn đang ở trạng thái ổn định nên khi dịch bệnh bị đẩy lùi, các hoạt động kinh tế sẽ khôi phục mạnh mẽ. Nỗi sợ khủng hoảng đến từ yếu tố tâm lý nhiều hơn là các yếu tố cơ bản của nền kinh tế. Bởi vậy, vẫn có cơ sở để hi vọng sau tháng 6 (thời điểm bắt đầu mùa hè) các hoạt động kinh tế trên toàn cầu sẽ quay trở lại với cường độ mạnh để bù đắp cho phần những tháng trước đó, kinh tế toàn cầu sẽ vượt qua giai đoạn khó khăn hiện tại mà không rơi vào suy thoái.

Việt Nam: miễn giảm lãi vay, giảm thuế có cứu được DN?

Về chính sách tiền tệ, theo thông tin từ NHNN, đến 4/3/2020, có 926 nghìn tỷ đồng của 23 NHTM có báo cáo, tương đương 14.27% tổng dư nợ 23 NHTM và 11.3% dư nợ cho vay toàn hệ thống, đang bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19.

Ngày 13/3/2020, NHNN đã ban hành Thông tư 01/2020/TT-NHNN, văn bản hóa các chỉ đạo trước đó trong việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi, phí, giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng chịu ảnh hưởng. Các NHTM đã hỗ trợ trên 44.000 khách hàng được tái cơ cấu, miễn, giảm lãi vay; 32/45 ngân hàng tham gia miễn/giảm phí giao dịch.

NHNN cũng công bố sẽ sớm giảm lãi suất điều hành, chúng tôi cho rằng việc giảm lãi suất sẽ thực hiện ngay trong tháng 3/2020. Các lãi suất điều hành không tác động trực tiếp tới lãi suất huy động và cho vay doanh nghiệp và dân cư nhưng có thể kéo giảm lãi suất trên liên ngân hàng, hỗ trợ thanh khoản cho các NHTM.

Bên cạnh đó, các gói tín dụng với tổng trị giá 285 nghìn tỷ đồng với lãi suất thấp hơn từ 0.5-2%/năm cũng đang được các NHTM triển khai với khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19. Tuy vậy, việc hấp thụ gói tín dụng này sẽ hạn chế bởi hoạt động sản xuất kinh doanh đang đình trệ. Thực tế, tăng trưởng tín dụng 2 tháng đầu năm chỉ đạt 0.06%, mức thấp nhất so với cùng kỳ của 6 năm trở lại đây, tức là chỉ có 5.000 tỷ đồng được giải ngân trng 2 tháng qua.

Về chính sách tài khóa, đẩy mạnh giải ngân đầu tư công được coi là giải pháp cấp bách và hiệu quả nhất để kích thích nền kinh tế. Chính phủ và các cơ quan trung ương đều rất quyết tâm đẩy nhanh đầu tư công.

Một ví dụ là Chính phủ đã chuyển đổi 3 trong 8 dự án đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP) của dự án đường cao tốc Bắc – Nam sang đầu tư công, kiến nghị Quốc hội quyết định để khởi công trong tháng 8/2020. Tổng vốn đầu tư của 3 dự án chuyển đổi là 33.610 tỷ đồng chiếm 38% tổng vốn đầu tư của 8 dự án PPP hiện tại (88.234 tỷ đồng). Việc chuyển sang đầu tư 100% từ vốn ngân sách sẽ giúp các dự án nhanh chóng được triển khai vì các dự án theo hình thức PPP thường bị trì hoãn do các NHTM không muốn cho vay.

Bộ Tài chính cũng đã có dự thảo Nghị định gia hạn thời hạn nộp thuế và tiền thuê đất, đang gửi xin ý kiến rộng rãi trước khi trình Chính phủ ban hành. Theo đó, gia hạn thuế GTGT phải nộp trong quý 1 và 2/2020 đến trước 31/12/2020, ước tính khoảng 22.600 tỷ đồng; gia hạn thuế đất phải nộp đầu kỳ năm 2020 đến trước 31/10/2020, ước tính khoảng 4.500 tỷ đồng; gia hạn thuế GTGT, thuế TNCN 2020 của cá nhân, hộ gia đình chịu ảnh hưởng đến trước 15/12/2020, ước tính khoảng 3.000 tỷ đồng. Tổng giá trị thuế được gia hạn là 30.100 tỷ đồng.

Phân tích chung cho thấy các nền tảng vĩ mô của Việt nam như tỷ giá, lạm phát vẫn đang được giữ vững. Các nỗ lực kích thích kinh tế đồng thời bằng cả chính sách tiền tệ và tài khóa sẽ giảm thiểu những thiệt hại từ dịch bệnh. Tăng trưởng sẽ được bù đắp từ cuối 2020 và năm 2021, khi hàng loạt các dự án hạ tầng bằng vốn đầu tư công bắt đầu lan tỏa sang các thành phần kinh tế. Việt Nam sẽ khó đạt mục tiêu tăng trưởng GDP 2020 là 6.8%, nhưng điều quan trọng là Việt nam đã đẩy nhanh được việc tạo lập các nền tảng cho tăng trưởng cao trong tương lai.

    
        
Diễn biến Covid-19: Ẩn số khiến chính phủ các nước lo suy thoái kinh tế mạnh - Ảnh 2.     
    


Tin mới

"Gà đẻ trứng vàng" của VinFast đến tay khách Indonesia, hãng xe Việt chạy nước rút bàn giao 80.000 chiếc
16 phút trước
Mở rộng và thu hút tại nhiều thị trường cùng với kỷ lục về doanh số trong các tháng cho thấy VinFast đang bứt tốc cho mục tiêu 80.000 xe bàn giao cho khách hàng đến cuối năm nay.
Phụ phẩm tôm lâu nay toàn bỏ đi hóa ra giá trị cả tỷ USD
23 phút trước
Với sản lượng hàng trăm nghìn tấn mỗi năm, phụ phẩm tôm đem chế biến sâu sẽ cho ra những sản phẩm có giá trị cao gấp nhiều lần, mang về cả tỷ USD mỗi năm. Tuy nhiên, thực tế hiện giá trị phụ phẩm tôm mang lại còn quá khiêm tốn, hiện 70% chỉ dành cho chăn nuôi.
Chủ xe Defender lái 7.000km xuyên Việt Nam - Thái Lan: ‘Chạy địa hình sướng, có đoạn vượt 4.000 khúc cua, vẫn còn điểm bất tiện’
59 phút trước
Anh Nguyễn Hoàng Anh - Chủ nhân chiếc Porsche 911 Dakar đầu tiên Việt Nam, vừa hoàn thành chuyến đi từ Việt Nam qua Lào rồi Thái Lan bằng chiếc Defender.
Hiện tượng lạ thường về xuất khẩu cà phê Việt Nam
47 phút trước
Hiện tượng khác thường là giá cà phê tăng cao nhưng sản lượng xuất khẩu giảm mạnh so với cùng kỳ năm ngoái, nguyên nhân vì sao?
Đại biểu Quốc hội đề xuất lùi thời gian đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với bia
2 giờ trước
Theo Đại biểu Quốc hội, doanh nghiệp phải có thời gian nhất định để cơ cấu lại sản phẩm, nếu áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt với bia ngay từ 2026 thì không hợp lý.

Tin cùng chuyên mục

Bán 60.000 iPhone thu 2.000 tỷ đồng trong hơn 1 tháng, điều gì giúp TopZone 'on top' thị trường?
5 giờ trước
TopZone tiếp tục khẳng định vị thế nhà bán lẻ ủy quyền cao cấp nhất của Apple với doanh thu chuỗi chương trình mở bán iPhone 16 nhanh chóng đạt 2.000 tỷ đồng, phản ánh hiệu quả của chiến lược chú trọng vào trải nghiệm khách hàng của thương hiệu.
Doanh số tại Việt Nam tăng mạnh, Yamaha kiếm được bao nhiêu tiền?
8 giờ trước
Trong Quý III/2024, Việt Nam là thị trường có tăng trưởng doanh số cao thứ 2 trên toàn thế giới của Yamaha.
Trung Quốc vừa 'mở khóa' kho báu siêu khủng chứa hơn 1.000 tấn vàng, nguy cơ làm rung chuyển thị trường vàng thế giới
22 giờ trước
Mỏ vàng vừa phát hiện tại Trung Quốc ước tính chứa hơn 1.000 tấn vàng, trị giá 83 tỉ USD.
Hàng trăm nghìn tấn báu vật từ Canada đổ bộ Việt Nam với giá rẻ bất ngờ: Chi hàng tỷ USD nhập khẩu, nước ta tiêu thụ 10,4 triệu tấn mỗi năm
2 ngày trước
Nhập khẩu mặt hàng này từ Canada đã tăng mạnh 128% trong 9 tháng đầu năm.