Đổ xô đào Pi, người dùng thực sự không mất gì?

Dự án Pi Network khởi động từ ngày 14/3/2019 và sau 2 năm đến nay đã sở hữu một lượng người dùng "khủng" mà nhiều dự án tiền ảo khác mơ ước. 

Trang Fanpage của Pi Network vừa qua đã công bố đạt được 13 triệu người dùng trên toàn thế giới và ứng dụng này trên PlayStore đã có hơn 10 triệu lượt tải xuống.

Còn tại Việt Nam, đào Pi coin cũng hết sức rầm rộ khi không khó bắt gặp trên Facebook những hội nhóm có hàng trăm nghìn thành viên bàn luận về Pi, kêu gọi nhau đào Pi. Không chỉ ở thành thị mà tại nông thôn, trào lưu đào Pi coin và đầu tư các loại tiền ảo khác cũng đang rất sôi nổi. 

Theo lời giới thiệu trên sách trắng của dự án, Pi được xây dựng để trở thành "đồng tiền điện tử phổ biến nhất trên thế giới". Trong lộ trình phát triển được công bố, Pi chia làm ba giai đoạn, gồm giai đoạn thiết kế, thử nghiệm trên Testnet, và giai đoạn chính thức Mainnet. 

Điều đáng nói, người dùng có thể đào Pi từ điện thoại thông minh mà không cần đến dàn máy khủng giá trị hàng trăm triệu đồng để đào các đồng tiền điện tử khác như Bitcoin. Và chính điều này đã làm nên sức hút của Pi.

Bởi việc đào Pi hết sức đơn giản, không yêu cầu công sức hay chi phí. Người đăng ký thành công trên ứng dụng sẽ có 1 đồng Pi trong tài khoản, chỉ cần trong 24h vào ứng dụng một lần để "điểm danh" và số Pi sẽ tăng theo thời gian. Người dùng có thể tăng tỷ lệ nhận Pi bằng cách mời thêm bạn bè cộng đồng và tăng thu nhập bằng cách xây dựng vòng tròn bảo mật.

Hiện tại, Pi chưa thể đổi ra tiền và người đào cũng chưa thể rút Pi. Song cộng đồng đào Pi đã không khỏi xôn xao trước thông tin đã có người dùng Pi để trao đổi hàng hóa, với 500 Pi đổi lấy một chiếc xe mô tô Triumph 900 cc, tương đương với khoảng 100 triệu đồng. Chưa rõ thực hư vụ trao đổi này, nhưng nhiều người đã truyền tai nhau càng xem đó là cơ sở để củng cố niềm tin về tương lai của Pi. 

Giá trị của Pi hiện tại là 0. Nhưng nhiều người kỳ vọng Pi sẽ trở thành Bitcoin thứ hai, cũng từ một đồng tiền ảo giá trị bằng 0 sau 13 năm đã lên tới hơn 50.000 USD/BTC. Tất nhiên đến nay, giá trị và tương lai thật sự của Bitcoin vẫn là điều gây tranh cãi từ nhà đầu tư cho đến chuyên gia, chính trị gia. 

Anh Quý (Bình Dương), một người tham gia đào Pi cho biết: "Ngày xưa đã để mất cơ hội với Bitcoin, nên giờ cứ thử với Pi xem sao. Nếu sau này Pi lên giá thì quá tốt, còn không thì chơi cho vui. Đằng nào cũng không mất gì". Nói xong, người dùng này cũng không quên đọc code giới thiệu để kéo thêm người tham gia vào vòng tròn bảo mật.  

Việc đào Pi quá dễ và tương tự một mô hình đa cấp khi khuyến khích người dùng kêu gọi bạn bè tham gia đã khiến nhiều chuyên gia nghi ngờ về tính minh bạch và dấu hiệu lừa đảo của Pi Network.

Trên trang The Coins Post, chuyên gia M.Ali đánh giá, Pi Network giống một mô hình lừa đảo đa cấp. Người dùng không thể tự vào mạng lưới khai thác Pi mà phải thông qua mã giới thiệu. Và Pi cũng không phải là đồng tiền ảo đầu tiên đào được trên điện thoại thông minh như giới thiệu của dự án này, uPlexa và Electroneum đã làm trước đó.

Trên trang cá nhân của mình, TS. Đặng Minh Tuấn - chuyên gia Blockchain đã có nhiều bài viết nhấn mạnh sự thiếu minh bạch của Pi Network. "Một nguyên tắc bất di bất dịch trong blockchain là minh bạch, Mainnet cuối năm mới có nhưng dự án hiện đã có app mobile (PI Network) và backend server thì tại sao không mở mã nguồn để cộng đồng xem xét? Tại sao phải đóng?", ông Tuấn cho biết. 

Vị chuyên gia này cũng đặt ra câu hỏi, nếu mã nguồn đóng thì chủ dự án có thể tự thưởng cho mình hàng tỷ PI, thì ai biết được? Ngoài ra toàn bộ tiền của tất cả 13 triệu người đang nằm trong tay 1 hay 1 nhóm người, không ai kiểm soát được dự án của họ, cũng không có pháp luật nào bảo vệ cho người đào số tiền đó.

Ông Tuấn cho rằng đồng tiền Pi có nhiều vấn đề vì người dùng Pi có tài khoản, nhưng không có địa chỉ ví và khóa bí mật, như vậy, sau này sẽ không thể chuyển tiền hay tiêu được. Tiền chỉ được lưu trên điện thoại hoặc server tập trung, người quản trị có thể thay đổi và tạo ra bao nhiêu tiền tùy theo ý muốn. "Khi đó, đồng tiền cũng không còn giá trị gì", ông Tuấn nói.

Thế nhưng, số người tham gia đào Pi vẫn tăng theo từng ngày và cuộc thảo luận về đồng tiền này vẫn hết sức sôi nổi. Đa số người chơi Pi đều có chung một tâm lý là "Miễn phí mà, không mất gì". 

Quả thật, hiện tại người tham gia không mất gì về mặt tiền bạc mà chỉ phải trải qua KYC (định danh khách hàng) và họ chấp nhận rủi ro khi cung cấp thông tin người dùng. Bởi thực tế, những thông tin cá nhân cơ bản cũng đã cung cấp cho nhiều mạng xã hội và ứng dụng khác chứ không riêng Pi Network.

Song cũng phải lưu ý, ngoài quy trình KYC, Pi Network còn yêu cầu thu thập một lượng dữ liệu lớn của người dùng như Sửa đổi hoặc xóa nội dung trong bộ lưu trữ USB, Xem ID thiết bị và thông tin cuộc gọi, Đọc danh bạ hay Nhận dữ liệu từ Internet...

LS Trương Thanh Đức cho biết, về pháp luật, để kết luận là 100% lừa đảo thì là phải lúc vỡ nợ ra, không thanh toán được, thất thoát, chiếm đoạt,...gây thiệt hại cho nhiều người. "Tuy nhiên, thông tin là tài sản quý giá, dữ liệu chính là tiền. Và vấn đề an ninh thông tin như chúng ta cũng biết là đã xảy ra nhiều nạn lừa đảo, tin tặc từ việc bị lộ dữ liệu cá nhân", ông nói. Dữ liệu được thu thập có thể bị bán cho bên khác mà không ai hay biết, và họ thể sử dụng dữ liệu đó cho những hành vi phạm pháp. Không chỉ Việt Nam mà trên thế giới, hành lang pháp lý với tiền ảo còn rất mơ hồ. Hiện nay, pháp luật không cấm mua bán tiền ảo, nhưng dùng tiền ảo để thanh toán thì không được phép. 

"Đa số đồng tiền ảo đều đánh vào lòng tham, ham muốn làm giàu nhanh chóng của con người. Chỉ khi mất tiền, bị thiệt hại thì có thể người tham gia mới dừng lại", ông Đức nói. 

Thị trường tiền ảo là thị trường vô cùng khó đoán và không có gì ràng buộc. Pi Network có phải là dự án lừa đảo hay không, và Pi có lên sàn thành công, trở thành "Bitcoin thứ hai" hay không, có lẽ chỉ thời gian mới cho người tham gia câu trả lời chính xác.