Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) vừa có văn bản gửi Bộ Tài chính, Bộ Công Thương về đề xuất điều chỉnh thuế suất nhập khẩu ưu đãi thông thường (MFN) đối với thép cuộn cán nóng.
Trước đó, Bộ Tài chính đã có văn bản xin ý kiến dự thảo sửa đổi Nghị định 125/2017 theo hướng tăng thuế MFN đối với thép cuộn cán nóng nhóm 72.08 từ 0% lên 5%.
Lý giải nguyên nhân đưa ra đề xuất trên, Bộ Tài chính cho biết cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung đang làm dấy lên lo ngại về việc thép giá rẻ Trung Quốc có thể tràn vào Việt Nam, kéo theo giá thép trên thị trường giảm mạnh. Điều này khiến nhà máy sản xuất thép lớn nhất Việt Nam đang cân nhắc tạm dừng kế hoạch triển khai lò cao số 3. Việt Nam nhập khẩu hơn 8 triệu tấn cuộn cán nóng mỗi năm, 40% trong số đó là từ Trung Quốc.
Bộ Tài chính cho rằng nếu không có thuế nhập khẩu đánh vào mặt hàng thép cán cuộn giá rẻ từ Trung Quốc thì thép này sẽ tiếp tục tràn vào, gây bất ổn thị trường thép trong nước.
Tuy nhiên, VSA cho rằng biện pháp tăng thuế suất MFN đối với thép cuộn cán nóng nhóm 72.08 không những không hạn chế được thép Trung Quốc mà còn tạo cơ hội để lượng thép nhập từ Trung Quốc gia tăng.
Việc tăng thuế sẽ gây thêm khó khăn cho các doanh nghiệp sản xuất cán nguội, tôn mạ và ống thép.
Cụ thể, Việt Nam và Trung Quốc đều tham gia Hiệp định thương mại tự do ASEAN – Trung Quốc (ACFTA) nên thép cuộn cán nóng nhóm 72.08 từ Trung Quốc nhập vào Việt Nam được hưởng thuế suất ưu đãi đặc biệt 0% theo hiệp định này. Do đó, nếu tăng thuế suất MFN từ 0% lên 5% thì thép cuộn cán nóng nhóm 72.08 của Trung Quốc sẽ vẫn được nhập khẩu vào Việt Nam với thuế suất 0% theo Hiệp định ACFTA.
VSA dẫn số liệu thống kê năm 2019, Việt Nam nhập khẩu thép cuộn cán nóng từ Trung Quốc chiếm 35%, tiếp theo là Ấn Độ và Đài Loan chiếm 32%. Việc tăng thuế suất MFN vô hình trung sẽ ngăn chặn các nguồn nhập khẩu thép từ Ấn Độ, Đài Loan, Brazil, …
“Nếu theo đề xuất tăng thuế suất MFN, lượng thép cuộn cán nóng nhập từ Ấn Độ, Đài Loan, Brazil,….sẽ phải chịu mức thuế suất MFN là 5% thay vì 0% như hiện nay (do Việt Nam chưa có FTA với những nước này hoặc không cam kết thuế nhập khẩu ưu đãi), dẫn đến không cạnh tranh được với thép Trung Quốc.
Việc tăng thuế này gây thêm khó khăn cho doanh nghiệp sản xuất cán nguội, tôn mạ và ống thép trong nước
Khi đó lượng thép nhập khẩu từ Trung Quốc sẽ chiếm tỉ trọng ít nhất 70-80% tổng lượng thép cuộn cán nóng nhập khẩu vào Việt Nam”, VSA nêu quan điểm.
Đại diện các doanh nghiệp thép Việt Nam cũng cho biết, việc tăng thuế này gây thêm khó khăn cho doanh nghiệp sản xuất cán nguội, tôn mạ và ống thép trong bối cảnh các ngành sản xuất này đang gặp khó khăn. Lý do là các doanh nghiệp sẽ bị hạn chế nguồn cung trong khi sản lượng sản xuất trong nước chưa đáp ứng đủ nhu cầu tiêu thụ.
Hầu hết các doanh nghiệp sản xuất tôn mạ đều phải nhập khẩu thép cán nóng nhóm 72.08 làm nguyên liệu sản xuất. Việc tăng thuế suất MFN sẽ làm hạn chế nguồn cung nhập khẩu, làm cho các doanh nghiệp sản xuất thép Việt bất lợi so với doanh nghiệp cùng ngành ở các nước khác.
Đặc biệt, nếu thuế nhập khẩu tăng lên sẽ ảnh hưởng đến chi phí giá thành sản phẩm. Từ đó làm giảm khả năng cạnh tranh của sản phẩm tôn mạ Việt Nam. Nếu tăng thuế thêm 5% thì giá nguyên liệu trung bình tại Việt Nam cao hơn giá thế giới từ 8% - 9%, giá thành phẩm cũng tăng tương ứng.
Do đó, VSA kiến nghị Bộ Tài chính không điều chỉnh tăng thuế suất MFN đối với sản phẩm này. Đồng thời, Bộ Công Thương chưa áp dụng bất kỳ biện pháp phòng vệ thương mại nào đối với mặt hàng thép cuộn cán nóng nhóm 72.08 nói chung.
Theo Bộ Tài chính, việc tăng thuế suất thép cán nóng từ 0% lên 5% giúp tăng thu ngân sách nhà nước khoảng 137,15 triệu USD, tương đương 3.152 tỉ đồng.
Tuy nhiên, khi mức thuế suất được tăng lên 5% thì các doanh nghiệp sẽ tìm nguồn nhập khẩu từ các nước có thuế suất ưu đãi đặc biệt 0% (như Trung Quốc, ASEAN, Hàn Quốc). Vì vậy, số thu ngân sách nhà nước thực tế sẽ thấp hơn con số tính toán nêu trên.