Doanh số xe điện Thái Lan dự kiến tăng đến 40%, nhưng tại sao các chuyên gia lại buồn nhiều hơn vui?

Ngành công nghiệp ô tô Thái Lan đang đối mặt với một cuộc chiến giá kéo dài khi sản lượng xe điện (EV ) nội địa tăng vọt nhờ các hãng sản xuất Trung Quốc, gây thêm thách thức cho thị trường vốn đã suy yếu do doanh số sụt giảm, theo nhận định từ các chuyên gia.

Ông Suroj Sangsnit, Chủ tịch Hiệp hội Xe điện Thái Lan (EV AT), cho biết doanh số xe điện tại quốc gia Đông Nam Á này dự kiến tăng 40% trong năm nay, vượt mốc 100.000 xe, phục hồi sau mức giảm 8% năm 2022. Đà tăng này phần lớn đến từ chương trình ưu đãi quốc gia yêu cầu các công ty sản xuất 1,5 xe nội địa cho mỗi xe nhập khẩu giai đoạn 2022-2023 để được hưởng ưu đãi thuế và tránh phạt nặng.

Chương trình hỗ trợ giá lên đến 150.000 baht (4.400 USD) đã giúp Thái Lan vươn lên thành thị trường xe điện lớn nhất khu vực, với 70.000 xe điện mới đăng ký năm ngoái và 84.000 xe nhập khẩu trong hai năm 2022-2023.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, điều này chưa hẳn là một tín hiệu tích cực. Các nhà phân tích cảnh báo rằng, việc tăng vọt sản lượng này có thể làm trầm trọng thêm cuộc cạnh tranh giá cả trong bối cảnh doanh số ô tô toàn ngành sụt giảm do thắt chặt tín dụng và nợ hộ gia đình tăng cao.

Hồi tháng 1, hãng Great Wall Motor giảm giá mẫu Ora Good Cat tới 270.000 baht, trong khi GAC AION cắt giảm 166.000 baht cho dòng AION Y Plus. Bà Tita Phekanonth, chuyên gia cấp cao thuộc Đơn vị Phân tích Kinh tế của ngân hàng Siam Commercial Bank (SCB), nhận định: "Cuộc chiến giá sẽ kéo dài, gay gắt và lan rộng hơn”, thậm chí có  thể ảnh hưởng đến thị trường xe động cơ đốt trong.

Vào tháng 12/2024, cơ quan Đầu tư Thái Lan (BOI) đã sửa đổi một số quy định, bao gồm gia hạn thời hạn sản xuất pin và mở rộng ưu đãi cho xe hybrid, nhằm giảm lo ngại về dư thừa nguồn cung. Ông Narit Therdsteerasukdi, người đứng đầu BOI, tiết lộ các hãng EV sẽ bắt đầu xuất khẩu trong năm nay, đồng thời sản xuất cả phiên bản xe trái và phải tay lái tại Thái Lan để đa dạng hóa thị trường.

Tuy nhiên, thách thức vẫn hiện hữu. Sản lượng ô tô Thái Lan giảm tháng thứ 17 liên tiếp vào tháng 12 do nhu cầu trong nước và xuất khẩu yếu. Năm 2024, xuất khẩu xe giảm 8,8%, doanh số nội địa lao dốc 26% — mức thấp nhất trong 15 năm.

Thái Lan — vốn là "sân sau" của các hãng Nhật Bản — đã thu hút hơn 102,7 tỷ baht (3 tỷ USD) đầu tư từ các công ty Trung Quốc như BYD, Great Wall Motor, Changan và GAC AION nhờ chính sách nhằm chuyển đổi 30% sản lượng ô tô hàng năm sang xe điện vào năm 2030. Tuy nhiên, theo ông Suroj (EV AT), các hãng không đáp ứng yêu cầu sản xuất nội địa có thể bị phạt 400.000 baht (11.806 USD)/xe.

"Sự cạnh tranh sẽ rất khốc liệt", ông Suroj nhấn mạnh, đồng thời cho biết xe sản xuất trong nước chỉ được hưởng trợ giá nếu bán ra trong năm 2024, trước khi chính phủ dừng hỗ trợ. Đáng chú ý, BYD từng bị điều tra vì giảm giá sâu 340.000 baht/xe nhưng sau đó được cơ quan tiêu dùng xác nhận không vi phạm.

Giới phân tích dự báo làn sóng EV giá rẻ từ Trung Quốc sẽ tiếp tục định hình thị trường Đông Nam Á, đặc biệt khi các hãng như BYD và Neta mở rộng đầu tư sang Indonesia. Trong khi Thái Lan nỗ lực cân bằng giữa thúc đẩy sản xuất và kiểm soát rủi ro thị trường, bài toán về giá cả, nguồn cung và chính sách vẫn là thách thức dài hạn cho ngành công nghiệp ô tô nước này.

Nguyễn Hải