Loại quả đắt đỏ này chính là một loại dưa lưới . Đây là loại trái cây được trồng ở nhiều vùng của châu Á, trong đó có cả Việt Nam. Tuy nhiên, khác với các loại dưa lưới thông thường, giống dưa này ở Nhật Bản có giá cực kỳ cao.
Giống dưa lưới đặc biệt này gọi là Yubari King, được trồng tại thành phố Yubari, tỉnh Hokkaido. Dưa lưới Yubari King sở dĩ đặc biệt vì nó chỉ có thể trồng được ở thành phố này.
Vào tháng 5/2023, trong một phiên đấu giá tại tỉnh Hokkaido, một cặp dưa lưới Yubari King chất lượng cao đã được trả giá tới 3,5 triệu yên Nhật (hơn 585 triệu đồng).
Trên thực tế, có 2 lý do chính khiến dưa lưới Yubari King lại có mức giá sang chảnh như vậy. Thứ nhất, loại trái cây này đóng một vai trò quan trọng trong văn hóa tặng quà của người Nhật Bản .
Trước kia, vì là giống dưa lưới quý hiếm và khó trồng nên Yubari King nằm trong danh sách những giống cây cần được bảo tổn ở Nhật Bản. Hơn nữa, trong thời xa xưa, chỉ những người có địa vị và thân phận cao quý trong xã hội mới có cơ hội được thưởng thức loại dưa đặc biệt này.
Nguyên nhân thứ hai là để có thể trồng thành công dưa lưới Yubari King cần phải trải qua quá trình trồng và chăm sóc vô cùng cẩn thận. Trên thực tế, loại dưa này được trồng trên một loại đất đặc biệt là đất tro núi lửa. Loại đất này được ưa chuộng bởi vì có nhiệt độ dễ kiểm soát và giúp nước thoát nhanh, tránh tình trạng ngập úng.
Cây dưa lưới được trồng trong nhà kính và có trang bị điều hòa hoặc lò sưởi để giúp duy trì nhiệt độ ổn định. Loại dưa này mất khoảng 100 ngày để thu hoạch kể từ khi bắt đầu gieo trồng.
Đặc biệt, khi ở giai đoạn kết trái, người trồng chỉ giữ 2- 3 quả trên một cây. Nhưng một tuần sau, chỉ quả có hình dáng đẹp nhất mới được giữ lại trên cây. Giá của một quả dưa lưới Yubari King có thể rất cao nhờ vào vẻ đẹp bên ngoài của nó. Dưa lưới Yubari King đạt chất lượng cao nhất là khi nó có hình tròn hoàn hảo, tỉ lệ đường từ 13% trở lên, cùng lớp vỏ ngoài không tì vết. Chính vì vậy, người trồng còn thường massage bằng tay hoặc đánh bóng thủ công cho các quả dưa này.
Yubari, thuộc tỉnh Hokkaido, nơi duy nhất trồng được loại dưa lưới có vị ngọt mát đặc biệt trên, lại là một thành phố rất ít tiện nghi. Thành phố này không có tàu điện, không có các khu mua sắm và rất ít phòng khám, dù có diện tích ngang với Singapore.
Tờ The Straits Times cho biết, Yubari là thành phố duy nhất ở Nhật Bản tuyên bố phá sản. Thành phố này đã tuyên bố phá sản năm 2007 sau khi phải gánh khoản nợ khổng lồ lên tới 35 tỷ yên. Tuy nhiên, thành phố Yubari lại là nơi gắn liền với dưa lưới Yubari King, loại trái cây được cho là đắt nhất trên thế giới.
Ngoài việc bán đấu giá đầu mùa, một quả dưa Yubari King có thể dễ dàng được bán ra với giá thấp nhất là 5.000 yên (hơn 860.000 đồng) tại các cửa hàng.
Người dân của Yubari bắt đầu trồng dưa lưới vào khoảng năm 1923. Tuy nhiên, đến năm 1960, những người nông dân ở đây mới thành công trong việc trồng Yubari King, một giống dưa lai thế hệ đầu tiên giữa hai giống dưa đỏ khác.
Người dân địa phương nói rằng, ngoài độ ngon không thể chối cãi, điều khiến Yubari King trở nên đắt giá là nhờ trình độ chuyên môn kỹ thuật cực cao để trồng được loại dưa lưới này.
Dưa lưới Yubari King chỉ vào mùa từ tháng 6 đến tháng 8 hàng năm và chỉ để được trong 3 ngày ở nhiệt độ thường, tính từ khi thu hoạch cho đến khi chín. Điều này có nghĩa là công tác hậu cần sau khi thu hoạch cần phải được tính toán cẩn thận, để đảm bảo chất lượng tốt nhất khi vận chuyển.
Yubari hiện vẫn đang là một thành phố vắng vẻ, với dân số chỉ 6.464 người (tính đến 31/10/20023). Con số này chỉ bằng 5,6% so với dân số cao nhất của thành phố trong thời hoàng kim, khi nơi đây còn là khu vực khai thác than thịnh vượng.
Hiện nay có một thử thách mà Yubari đang phải đối mặt, đó là tình trạng suy giảm và già hóa dân số, dẫn tới thiếu nhân lực kế thừa cho nhiều nông trại ở thành phố này. Năm 1990, tổng cộng 7.598 tấn Yubari King được thu hoạch tại 216 nông trại. Nhưng con số này giảm xuống chỉ còn 2.344 tấn tại 92 nông trại vào năm 2023.
Mặc dù nguồn cung bị sụt giảm nhưng với sự chú ý ngày càng tăng từ truyền thông trong mỗi lần đấu giá, đã giúp giá dưa Yubari King tăng hơn 40% so với thập kỷ trước. Mỗi quả dưa tham gia vào phiên đấu giá đầu mùa sẽ được cân và kiểm tra để xác định hàm lượng đường, độ phức tạp của lớp vỏ, trước khi được phân thành bốn loại gồm: đặc biệt, vượt trội, xuất sắc và tốt.
"Tiêu chí để chọn loại dưa cao cấp nhất rất nghiêm ngặt. Nếu hình dạng của quả dưa dù chỉ biến dạng một chút thôi thì cũng không đạt", ông Hiroki Takeoka, một nông dân ở địa phương cho biết.
Nhờ sự nổi tiếng của dưa lưới Yubari King, ông Tsukasa Atsuya, thị trưởng thành phố Yubari, chia sẻ thành phố dự kiến sẽ thanh toán được hết các khoản nợ vào tháng 5/2027. Do đó, không quá khi nói rằng loại trái cây này đã trở thành niềm hy vọng giúp kinh tế của thành phố Yubari ở Nhật Bản "trỗi dậy" trở lại.
Bài viết tham khảo nguồn: Straitstimes, Atlasobscura