Tiếp thị liên kết hay còn gọi là "Affiliate marketing", là hình thức quảng bá sản phẩm, dịch vụ của các công ty (Shopee Vietnam), thông qua các trang mạng của các đối tác quảng bá (là chính các bạn) đến người tiêu dùng cuối cùng. Hay nói cách khác, bạn sẽ đóng vai trò trung gian, giới thiệu người mua hàng tiềm năng đến với Shopee.
Đối tác của Shopee (AFF) sẽ nhận được khoản hoa hồng từ chính Shopee khi người mua hàng ghé thăm trang mạng, được dẫn đến Shopee, và thực hiện hoàn tất thanh toán đơn hàng.
Tại một diễn đàn về thuế, một đối tác AFF cho biết hoa hồng nhận về từ sự kiện AFF của Shopee lên tới 20 tỷ đồng. Sau khi trừ đi khoảng 80% các khoản phí đầu tư gồm ads, nhân công, mua page, kênh, nhóm; 10% thuế sàn khấu trừ. Đối tác này nhận về tay 10%, tương đương 1,8 tỷ đồng.
Tuy nhiên từ đây rắc rối mới phát sinh, đối tác AFF này bàng hoàng vì bỗng nhiên bị truy thu thuế 5,1 tỷ đồng, số tiền mà người này khẳng định rằng bán nhà cũng không đủ trả và có nguy cơ đối diện với pháp luật nếu không đóng thuế.
Shopee đang mặc định là những cá nhân đó sẽ nhận được hoa hồng cho cá nhân đó và trích lại 10% thu nhập khác. Shopee khấu trừ 10% là thuế thu nhập từ tiền lương, tiền công nên đến hết tháng 3 cá nhân phải kiểm tra xem trong năm có thu nhập ở những đâu để làm quyết toán thuế. Những người có thu nhập từ Shopee ít thì sẽ được hoàn.
Nhưng vì đăng ký AFF không phải ký kết hợp đồng nên thuộc loại cá nhân cung cấp dịch vụ, dẫn đến cách tính thuế khác hoàn toàn với khoản khấu trừ 10% do Shoppe tính.
Do đó, đối với cơ quan thuế, các AFF được xác định cung cấp dịch vụ giống như các cá nhân có thu nhập từ Google, Youtube... do đó mới có câu chuyện một số người sẽ chịu thuế suất lũy tiến tối đa lên tới 35%.
Vì vậy, nhiều ý kiến cho rằng hiện Shopee đang căn cứ vào Thông tư 111/2013/TT-BTC hướng dẫn thực hiện luật thu thuế cá nhân. Hiện nay dù Thông tư 111 đang còn hiệu lực, tuy nhiên thời điểm ban hành là năm 2013 khi ngành nghề AFF còn chưa xuất hiện nên không phù hợp và chưa đáp ứng đủ điều kiện hiện tại.
Theo chia sẻ, thời điểm bắt đầu hợp tác với hình thức Tiếp thị liên kết, AFF được tư vấn chỉ đóng tối đa thuế 10%. Nhưng khi xảy ra câu chuyện AFF bị truy thu thuế thì sàn thương mại điện tử này cho rằng đó là câu chuyện giữa cơ quan thuế và cá nhân người có thu nhập.
Nhiều ý kiến cho rằng việc Shopee đẩy "quả đắng" về cho đối tác là "phũ phàng". Để đảm bảo quyền lợi cho đối tác, trong bảng kê khai nộp thuế, Shopee cần ghi rõ thông tin về các khoản thu nhập từ hoạt động tiếp thị liên kết và phân loại chúng theo quy định của luật quản lý thuế.
Trao đổi với PV Dân Việt, luật sư Diệp Năng Bình, Trưởng văn phòng Luật sư Tinh thông Luật cho rằng trong trường hợp Shopee hợp tác với các đối tác cá nhân trong chương trình tiếp thị liên kết, việc bảng kê khai nộp thuế cần phản ánh đúng tổng doanh thu từ các hoạt động liên kết này bao gồm toàn bộ tiền bán hàng, tiền gia công, tiền hoa hồng, tiền cung ứng dịch vụ phát sinh trong kỳ tính thuế từ các hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ.
Trong đó, còn bao gồm cả các khoản thưởng, hỗ trợ đạt doanh số, khuyến mại, chiết khấu thương mại, chiết khấu thanh toán, chi hỗ trợ bằng tiền hoặc không bằng tiền; các khoản trợ giá, phụ thu, phụ trội, phí thu thêm được hưởng theo quy định; các khoản bồi thường vi phạm hợp đồng, bồi thường khác (chỉ tính vào doanh thu tính thuế TNCN).
Doanh thu khác mà hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh được hưởng không phân biệt đã thu được tiền hay chưa thu được tiền. Tuy nhiên, việc phân loại doanh thu thành tiền công, tiền lương, tiền hoa hồng hoặc các khoản khác có thể phụ thuộc vào nhiều yếu tố bao gồm hợp đồng và sự thỏa thuận giữa Shopee và các đối tác cá nhân.
Việc sử dụng cách kê khai thuế khác nhau giữa cá nhân và doanh nghiệp có thể tạo điều kiện cho việc lách thuế hoặc né thuế nếu không tuân thủ đúng các quy định của pháp luật. Do đó, sàn thương mại điện tử Shopee cần chú ý đảm bảo tính minh bạch và tuân thủ đúng các quy định về thuế để tránh xảy ra việc này.
Qua sự việc trên, Luật sư Diệp Năng Bình cho rằng, cần có một cuộc tổng thanh tra, hoặc kiểm toán đối với vấn đề này để làm sáng tỏ tình hình và đảm bảo tuân thủ đúng các quy định của pháp luật.