“Dòng tiền rẻ và dễ dãi phai nhạt dần, cần tìm các doanh nghiệp tăng trưởng tốt, trả cổ tức tiền mặt”

Thị trường chứng khoán năm 2022 diễn ra với những biến động tương đối khó lường. Lựa chọn danh mục ra sao trong bối cảnh thị trường hiện nay là điều được nhiều nhà đầu tư quan tâm lúc này.

Tại Talk show Phố Tài chính (The Finance Street) trên VTV8, ông Hoàng Công Tuấn, Kinh tế trưởng CTCP Chứng khoán MB (MBS) đã có những chia sẻ về cơ hội đầu tư trong nửa cuối năm 2022.

BTV Mùi Khánh Ly: Trong thời gian biến động vừa qua, hầu hết các nhóm ngành, các nhóm cổ phiếu từ đầu cơ cho đến cơ bản đều giảm về mức sâu. Tuy nhiên chúng ta vẫn thấy có những cổ phiếu chỉ giảm nhẹ, thậm chí tăng giá. Ông đánh giá như nào về những cổ phiếu này?

Ông Hoàng Công Tuấn, Kinh tế trưởng MBS: Trong thời gian vừa qua thị trường đã có những biến động rất mạnh. Tuy nhiên sau khi thị trường có những tín hiệu đầu tiên của sự phục hồi thì những cổ phiếu có kết quả kinh doanh ấn tượng và có triển vọng tăng trưởng lợi nhuận tốt trong năm nay đã có sự phục hồi mạnh mẽ, thậm chí vượt đỉnh so với mức giá trước đợt sụt giảm.

Có hai nhóm cổ phiếu mà thị trường đang khá ưa chuộng và chúng tôi cũng đánh giá phù hợp với triển vọng kinh doanh. Thứ nhất là nhóm cổ phiếu ngành điện, trước đó, dịch bệnh Covid-19 đã khiến cho tăng trưởng tiêu thụ cũng như hoạt động sản xuất điện năng tương đối thấp, ở mức độ chỉ khoảng 3%. Tuy nhiên trong năm nay, sau khi nền kinh tế đã có sự phục hồi trở lại các cổ phiếu ngành thủy điện, nhiệt điện khí, nhiệt điện than đều thấy sự tăng trưởng và phục hồi.

Nhóm thứ hai liên quan đến khối ngành bán lẻ, các cổ phiếu như FRT, MWG, PNJ đều có sự tăng trưởng tốt về kết quả kinh doanh quý 1 vừa qua, cũng như có sự bùng nổ về hoạt động sản xuất kinh doanh sau khi đại dịch Covid-19 và thời điểm khó khăn của họ qua đi.

Vậy theo ông, có công thức nào để tìm ra các cổ phiếu phòng thủ trong bối cảnh thị trường biến động không?

Về bản chất đầu tư vào các doanh nghiệp vượt trội về triển vọng tăng trưởng lợi nhuận trong tương lai, thì một doanh nghiệp vượt trội luôn luôn có khả năng miễn dịch với những biến động, với những rủi ro, với những yếu tố từ bên ngoài mạnh mẽ hơn.Để tìm kiếm ra những doanh nghiệp như thế chúng ta nên bắt đầu từ việc tìm kiếm ra những ngành nghề, lĩnh vực được kỳ vọng sẽ tiếp tục tăng trưởng trong 2 năm, 3 năm tới, thậm chí là 5 năm tới chứ không nên chỉ có tầm nhìn theo quý.

Sau khi chọn ra những doanh nghiệp đầu ngành và hướng tới việc tiếp tục chiếm lĩnh thị phần trong lĩnh vực, ngành nghề đó. Khi đầu tư vào các doanh nghiệp, ngành nghề, lĩnh vực đó, chúng ta sẽ cảm thấy rằng sự biến động ngắn hạn của thị trường đối với danh mục đầu tư nhẹ nhàng hơn rất nhiều.

Thời điểm này cũng đã sắp kết thúc quý 2/2022, theo ông đánh giá, nhóm ngành nào kinh doanh tốt và tăng trưởng trong nửa đầu năm nay?

Chúng ta thấy rất là rõ nhóm ngành liên quan đến hàng hóa cơ bản đã tăng trưởng rất mạnh. Có thể kể tới như phân bón hay một số lĩnh vực hàng hóa xuất khẩu như cá tra thậm chí lên đến những đỉnh cao mới. Ngoài ra, nhóm ngành điện, nhóm ngành dầu khí được đi lên bởi yếu tố về giá dầu. Cuối cùng là nhóm ngành bán lẻ, tiêu dùng.

Tất cả những yếu tố đấy chia làm ba tư duy chính. Một là các công ty được hưởng lợi từ quá trình phục hồi nền kinh tế vĩ mô sau đại dịch Covid-19 như những doanh nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng, bán lẻ hoặc là lĩnh vực điện. Lĩnh vực thứ hai là những doanh nghiệp được hưởng lợi từ giá cả hàng hóa cơ bản của thế giới, ví dụ như phân bón hay là xuất khẩu cá tra, cá basa hay tôm.

Theo góc nhìn của tôi, trong hai quý đầu năm các yếu tố đấy cũng đã phản ánh vào giá cổ phiếu. Do đó, đối với các nhà đầu tư, chúng ta không nên nhìn quá nhiều vào kết quả ấn tượng của các doanh nghiệp trong 6 tháng đầu năm mà cần phải có tư duy rằng trong 6 tháng cuối năm hoặc là từ nay đến năm sau các doanh nghiệp sẽ như thế nào.

Với các diễn biến của nền kinh tế nói chung như tăng trưởng tốt, trên thị trường các nhà đầu tư mở tài khoản mới cũng gia tăng kỷ lục, nhưng những rủi ro còn tiềm ẩn như dấu hiệu lạm phát, lãi suất tăng…theo ông, hoạt động của các doanh nghiệp trong 6 tháng tới sẽ như thế nào?

Tôi không muốn dùng từ "thắt chặt" chính sách tiền tệ bởi năm 2020, Ngân hàng Nhà nước đã 3 lần giảm lãi suất điều hành. Tuy nhiên, tại thời điểm này chúng ta chưa tăng bất kỳ một lần nào về lãi suất điều hành. Tôi thích sử dụng từ "bình thường hóa" chính sách tiền tệ nhiều hơn là thắt chặt. Trong thời gian trước, các Ngân hàng Trung ương trên thế giới đã áp dụng chính sách tiền tệ siêu nới lỏng và các gói kích thích tiền tệ được tung ra một cách hết sức mạnh tay.

Tại thời điểm hiện tại, các Ngân hàng Trung ương đều phải có lộ trình để quay trở lại chính sách tiền tệ bình thường. Do đó, tôi đánh giá rằng chúng ta đang đối mặt với một môi trường kinh tế và một môi trường đầu tư với mặt bằng lãi suất cao hơn. Nhưng mặt bằng lãi suất đó cũng vẫn là mặt bằng lãi suất thấp, lãi suất có tăng nhưng đều chưa quay lại ở mức độ trước dịch Covid-19.

Ngân hàng Nhà nước cũng hết sức thận trọng bởi chúng ta cũng hiểu rằng môi trường vĩ mô hiện tại không còn được đẹp như năm 2020 và năm 2021 về phương diện lãi suất cũng như áp lực lạm phát. Tôi nghĩ rằng Ngân hàng Nhà nước sẽ kiên định, một mặt hỗ trợ cho tăng trưởng kinh tế phát triển và phục hồi trở lại với việc điều hành tăng trưởng tín dụng ở mức độ hài hòa, hợp lý là mức 14%.

Việt Nam là nền kinh tế mở và do đó áp lực lạm phát đối với chúng ta khá căng thẳng. Nếu kiềm chế lạm phát được quanh mức 4% thì đây là một thành công rất lớn trong việc điều hành kinh tế vĩ mô của Việt Nam.

Còn về phía thị trường, sau một khoảng thời gian tương đối dài sôi động, các nhà đầu tư tham gia tương đối mạnh mẽ thì sau nhịp sụt giảm vừa rồi, các nhà đầu tư đã trở nên thận trọng hơn. Do đó tôi không kỳ vọng thị trường có thể quay trở lại mức giao dịch như vậy. Tôi đánh giá rằng là mức P/E tại thời điểm hiện tại ở mức độ dưới 14 có thể quay trở lại trạng thái bình thường, tức là mức P/E tầm 15 lần và phù hợp với mức tăng trưởng lợi nhuận của chúng ta trong năm nay. Như vậy thị trường sẽ đâu đó sẽ tăng khoảng tầm 10% nữa, tức là chúng ta có thể tăng thêm lên khoảng 1.400 sẽ phù hợp với động lực tăng trưởng.

Vậy nhóm ngành nào hay nhóm cổ phiếu nào có khả năng phòng thủ tốt trong 6 tháng cuối năm 2022?

Chúng ta nên chọn ra những doanh nghiệp xuất sắc ở trong các nhóm ngành, lĩnh vực có mức độ tăng trưởng lợi nhuận tốt. Tuy nhiên giá cổ phiếu các bạn mua đã ở mức độ cao thì lúc đấy không còn gọi là phòng thủ nữa, mà lúc đó vẫn là chấp nhận rủi ro. Dòng tiền rẻ và dễ dãi của những năm 2020 và năm 2021 sẽ bị phai nhạt dần.

Trong năm nay chúng ta phải chuẩn bị cho môi trường đầu tư với mức độ lãi suất cao hơn. Các nhà đầu tư nên tìm kiếm các công ty vẫn còn khả năng tăng trưởng lợi nhuận trong năm nay và có khả năng trả cổ tức tiền mặt. Nhà đầu tư cần phải có thêm một số cổ tức tiền mặt để các bạn có thêm nguồn thu nhập đó và sau đó các bạn tái đầu tư cổ tức tiền mặt đó cho những doanh nghiệp mà các bạn thấy kết quả kinh doanh triển vọng. Đó là cách phòng ngự tôi cho rằng là hiệu quả trong năm nay.

Ông có thể chia sẻ thêm về nhóm cổ phiếu hay trả cổ tức bằng tiền mặt?

Đó có thể là những công ty về mảng điện, thông thường họ cũng trả cổ tức tiền mặt tốt. Ngoài ra, còn có những công ty niêm yết vẫn kinh doanh tốt nhưng thị trường quên lãng đi, đó là những công ty sản xuất những mặt hàng mà sẽ tăng nhu cầu tiêu thụ sản phẩm khi đại dịch Covid-19 kết thúc. Ví dụ như công ty nhựa Bình Minh, năm nay kết quả kinh doanh quý 1 rất ấn tượng, tăng khoảng trên 30% và cổ tức tiền mặt của công ty lên đến mức 4.000 đồng/cổ phiếu bằng tiền mặt. Hay là một công ty nhỏ thôi, như là công ty Thiên Long, năm ngoái đại dịch Covid-19 văn phòng đóng cửa, trường học đóng cửa. Trong năm nay Thiên quý 1 vừa rồi cũng tăng trưởng rất ấn tượng, chi trả cổ tức tiền mặt là 3.000 đồng/cổ phiếu…

Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt, đối với những doanh nghiệp đầu ngành, ví dụ như Hòa Phát, mặc dù chi trả cổ tức tiền mặt khá thấp bởi trong năm những năm tới Hòa Phát có nhu cầu tái đầu tư rất lớn. Nhưng tôi đánh giá rằng những doanh nghiệp như vậy vẫn sẽ là một doanh nghiệp tốt trong danh mục đầu tư.

Như vậy thì đâu là mức định giá tốt?

Cổ phiếu được định giá thấp theo góc nhìn của tôi đó là cổ phiếu sẽ có mức P/E thấp hơn đáng kể so với triển vọng tăng trưởng lợi nhuận của cổ phiếu đó cộng thêm với lợi suất cổ tức tiền mặt.

Tôi thông thường sử dụng một công thức là dùng lợi suất cổ tức tiền mặt cộng với tỷ lệ tăng trưởng lợi nhuận của công ty trong vòng ba năm tới, cả hai yếu tố đấy chia cho tỷ số P/E. Nếu như con số lớn hơn 2 thì đó là một công ty rất tuyệt vời để cho các bạn đầu tư mà không chịu quá nhiều áp lực từ những biến động của thị trường trong tương lai nếu các bạn cầm giữ, nắm giữ thời gian đủ dài thì sẽ có lãi, mức độ lợi nhuận kỳ vọng sẽ là trên 30% một năm. Tuy nhiên có thể thị trường sẽ phản ánh muộn hoặc phản ánh sớm, đó là điều chúng ta không thể biết được.