Trong hơn một năm rưỡi qua, bất ổn chính trị là tin bình thường ở phố Wall khi thị trường dần quen với phong cách "tùy hứng" của Tổng thống Mỹ Donald Trump: công bố chính sách không báo trước, thay đổi lập trường liên tục hay sa thải thành viên nội các và thậm chí đe dọa chiến tranh qua Twitter.
Mặc dù hình ảnh được truyền thông khắc họa khiến người đọc ở phía bên kia bán cầu cũng cảm thấy bất an, chứng khoán Mỹ gần như "miễn nhiễm". Tuy một số sự kiện lớn trong chính quyền Trump được phản ánh trong các biến động thị trường, với các chỉ số chính giảm sau dấu hiệu bất ổn nội bộ Nhà Trắng, ảnh hưởng diễn ra khá ngắn. Những yếu tố này dễ dàng bị lu mờ bởi những vấn đề kinh tế cụ thể như lợi nhuận doanh nghiệp, dữ liệu kinh tế hoặc các chính sách tài khóa của Cục Dự trữ Liên bang (Fed).
Biểu đồ dưới đây cho thấy chỉ số S&P 500 giữ đà tăng lên liên tục trong 2 năm qua, từ cuộc bầu cử 2016, lễ nhậm chức của ông Trump đến một số sự kiện lớn ở Washington. Biến động hồi đầu tháng 2 cũng xuất phát từ lo ngại lạm phát có thể trở lại nền kinh tế, yếu tố không hề liên quan đến chính trị.
Chứng khoán gần như "lờ" các sự kiện chính trị (Nguồn: Market Watch, Getty Images).
Lý giải điều này, Giám đốc Đầu tư Andrew Slimmon của công ty Quản lý Đầu tư Morgan Stanley cho biết "nhà đầu tư từng bị 'hớ' vì phản ứng thái quá". Khi Tổng thống Trump mới lên nắm quyền, thị trường sợ từ thứ nhỏ nhất như một bài viết trên Twitter của ông. Tuy nhiên, sau khi không có gì xảy ra, thị trường dần bình tĩnh lại trong những lần tiếp theo.
Boeing là một ví dụ sinh động. Cổ phiếu hãng giảm 2,38% sau khi ông Trump dọa hủy đơn đặt hàng Air Force One mới vì đắt trên Twitter ngay trước lễ nhậm chức. Tuy nhiên, mối đe dọa không thành hiện thực và Nhà Trắng vừa ký thoả thuận mua 2 máy bay tổng thống giá 3,9 tỷ USD hồi tháng trước. Cổ phiếu Boeing tăng gần gấp đôi trong 12 tháng qua.
Slimmon chỉ ra sự khác biệt giữa các vấn đề lớn như thay đổi nhân sự hay các bê bối trong nội các và loại tin chính trị có thể có ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận của công ty. Loại một có thể thu hút sự chú ý của truyền thông nhưng loại 2 mới là nhân tố chỉnh tác động đến thị trường. Vị chuyên gia khẳng định ông cũng lo lắng về chính sách nhưng khuyên nhà đầu tư nên suy xét kỹ xem ý nghĩa thực sự của những chính sách này với lợi nhuận doanh nghiệp.
"Thị trường đang dần được 'rèn luyện' để không phản ứng quá mức trước những thông báo của Trump, ngay cả đối với thuế quan hay chính sách thương mại", đại diện Morgan Stanley nhận định.
Thuế quan là loại sáng kiến mà chi tiết mới quan trọng; và thông báo đầu tiên có thể chỉ là một điểm khởi đầu hay chiến thuật đàm phán chứ chưa chắc xảy ra, Sinead Colton, Giám đốc điều hành quỹ Mellon Capital, nói. Chứng khoán toàn cầu giảm mạnh khi ông Trump công bố thuế nhập khẩu 25% cho thép và 10% với nhôm ngày 2/3. Tuy nhiên, nhà lãnh đạo dần miễn thuế cho một loạt nước và chuyện "đâu lại vào đó".
Những phát ngôn hùng hồn của ông Trump cũng không làm nhà đầu tư run sợ. (Nguồn: Getty Images)
Mặc dù Chỉ số Biến động Cboe từng tăng trên mức trung bình dài hạn (20) vài lần trong 2018, những động thái này chủ yếu liên quan đến lạm phát và chính sách của Fed. Các thông báo chính sách "tùy hứng" của Tổng thống Mỹ ít có ảnh hưởng lâu dài.
"Thị trường có khả năng nhìn xuyên qua luận điệu của ông Trump, đó là lý do tại sao phản ứng lại nhẹ nhàng như vậy", Diane Jaffee, quản lý danh mục đầu tư cấp cao của TCW, nói. "Như Barack Obama từng nói, nước Mỹ mạnh hơn bất kỳ một tổng thống nào".