Ngày 11/10, tại cuộc họp về nghiên cứu tiền khả thi dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam do Bộ GTVT tổ chức, liên danh Tư vấn Tedi-Tricc-Tedishouth giới thiệu tổng thể mô hình tổ chức quản lý vận hành đường sắt tốc độ tại của Nhật Bản, Đài Loan, Pháp, Đức.
Từ kinh nghiệm thực tế, tư vấn đề xuất thành lập một công ty đầu tư và quản lý hạ tầng đường sắt tốc độ cao để xây dựng, sở hữu và quản lý hạ tầng tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam. Cùng đó, lập một công ty vận tải đường sắt tốc độ cao gồm 2 chi nhánh phía Bắc và phía Nam. Công ty này đầu tư phương tiện, tổ chức vận hành khai thác và bảo dưỡng hạ tầng, phương tiện và trả phí thuê cơ sở hạ tầng.
Căn cứ phân kỳ đầu tư, khai thác trước chặng Hà Nội - Vinh, Nha Trang - TP.HCM vào năm 2032, tư vấn tính toán, đến năm 2030 dự tính cần khoảng 5.182 người. Giai đoạn khai thác toàn tuyến đến năm 2040-2045 cần tổng số 13.773 người, bằng một nửa so với bộ máy quản lý khai thác vận hành đường sắt quốc gia hiện nay. Vì vậy, cần tổ chức đào tạo nhân lực ở cả nước ngoài và trong nước.
Theo Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông, mô hình quản lý khai thác vận hành gắn liền với đầu tư và hiện các nước có cơ chế đầu tư, quản lý vận hành khác nhau. Vì vậy, Thứ trưởng yêu cầu tư vấn nghiên cứu kỹ hơn để bổ sung, làm rõ căn cứ đề xuất trong báo cáo cuối kỳ dự án được tổ chức vào cuối tháng 10/2018.
Tàu đường sắt tốc độ cao tại Nhật Bản |
Góp ý mô hình tổ chức bộ máy, ông Lê Hồng Tịnh, Phó chủ nhiệm Phó chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, công nghệ và môi trường của Quốc hội cho rằng, nên học hỏi mô hình quản lý của Nhật Bản và gắn gói thầu đào tạo với gói thầu cung cấp thiết bị. |
TS. Lê Xuân Nghĩa cho rằng, cần “số hóa” đào tạo để giảm thời gian, chi phí. “Đào tạo nhân lực và tổ chức hệ thống quản lý đường sắt tốc độ cao cần phải được số hóa để tiết kiệm chi phí. Áp dụng đào tạo số hóa, học để thực hành, học và thi cử đều qua số hóa sẽ rất nhanh. Số lượng nhân lực 13.000 - 20.000 người không phải là lớn. Tránh chuyện như thế hệ trước được đào tạo trước rất lâu rồi chờ mà không có việc làm”, TS. Nghĩa nói.
Theo TS. Nguyễn Đức Kiên, Phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam không đơn thuần là công trình, dự án giao thông cụ thể mà động lực để phát triển kinh tế, khoa học kỹ thuật.
“Doanh nghiệp trong nước đã làm được cả các hạng mục thuộc về tự động hóa. Vì vậy, dự án cần hạn chế tối đa nhập khẩu thiết bị, linh kiện, sản phẩm. Những gì doanh nghiệp trong nước làm được phải để trong nước làm”, ông Kiên bày tỏ và cho biết, sắp tới dự thảo Luật Công nghiệp hỗ trợ sẽ được trình Quốc hội, nếu nội dung về công nghiệp đường sắt triển khai kịp sẽ đưa vào dự luật.